ΚΕΙΜΕΝΟ
Η επιτυχία στη ζωή είναι σταθερό αίτηµα του ανθρώπου. Το πρώτο όνειρο, το οποίο φροντίζουν να ξυπνήσουν µέσα στην ψυχή του παιδιού οι γονείς, είναι το όνειρο της επιτυχίας. Χρειάζεται να επιτύχει ο άνθρωπος στη ζωή, γιατί µονάχα τότε αισθάνεται βαθιά και ουσιαστικά εναρµονισµένος µε τον κόσµο. Όταν πετυχαίνει, τότε δεν φοβάται. Νιώθει να πηγάζει από µέσα του µια ιδιαίτερη δύναµη που του παρέχει το δικαίωµα να αντικρίζει κατάµατα τους ανθρώπους, να ζει µε έναν αέρα γαλήνης και σιγουριάς. Όταν, όµως, αισθάνεται αποτυχηµένος, θαρρεί πως η ζωή τον απωθεί, πως ο κόσµος τον εχθρεύεται. Σπάζουν οι ιστοί εκείνοι που κάνουν βέβαιη και µόνιµη τη σχέση του µε τους άλλους. Η δυσπιστία και η ηττοπάθεια, η απαισιοδοξία και ο φθόνος κυριαρχούν µέσα του και κατατρώγουν τη διάθεση για γενναιοφροσύνη και αγάπη.
Το ερώτηµα, λοιπόν, δεν είναι αν πρέπει ο άνθρωπος να φροντίζει να επιτύχει στη ζωή του. Στο ενδεχόµενο αυτό η απόκριση είναι καταφατική. Το πρόβληµα, που αντιµετωπίζει ο ευαίσθητος και σκεπτόµενος άνθρωπος, είναι ποιο νόηµα έχει γι’ αυτόν η επιτυχία. Καθηµερινά, µάλιστα, έχουµε να κάνουµε µε ανθρώπους µανιακούς της επιτυχίας, αλλά η επιτυχία αυτή σπάνια βλέπουµε να έχει ηθικό βάρος και πνευµατική σηµασία. Μας καταπλήσσει, αλλά δεν µας φωτίζει. Μας αναγκάζει να τη λογαριάζουµε, αλλά δεν ελκύει την εκτίµησή µας, γιατί είναι εφήµερη.
Στην εποχή µας, κατά την οποία τα φαινόµενα λογαριάζονται περισσότερο από την ουσία των πραγµάτων, η επιτυχία πρέπει αναµφισβήτητα να φαίνεται. Πρέπει να έχει την κοινωνική αναγνώριση και επισφράγιση. Η κοινωνία πρέπει να εκδηλώνει την ευαρέσκειά της, να προσφέρει αξιώµατα και τίτλους, να επιβραβεύει «τον επιτυχηµένο» µε επαίνους και κολακείες. Συνέπεια όλων αυτών, µάλιστα, είναι να ρέει το χρήµα άφθονο και να στεφανώνει µε άνεση υλική τον επιτυχηµένο. Αυτή η απτή, η φαινοµενική πραγµατικότητα θεωρείται από τους ανθρώπους της εποχής µας επιτυχία.
Η επιτυχία αυτή δεν έχει ηθικές προϋποθέσεις. Το αντίκρισµά της είναι µονάχα κοινωνικό. Τόσο, που δίκαια θα µπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι επιτυχία δεν µπορεί να υπάρξει για τον άνθρωπο, αν δεν υπάρχει κοινωνία, αν ο άνθρωπος δεν εισπράξει το χειροκρότηµα της κοινωνίας. ∆εν ενδιαφέρει αν η επιτυχία αυτή κατακτήθηκε µε µέσα επαίσχυντα, µε τρόπους πονηρούς, µε κινήσεις ανήθικες. Για την κοινωνία αυτού του είδους η επιτυχία δηµιουργεί δίκαιο. Ο επιτυχηµένος δικαιώνεται, έστω κι αν πέρασε πάνω από πτώµατα, επειδή η κοινωνία δείχνει να µην ερευνά τις αφορµές, τα κίνητρα, τα µέσα. Την ενδιαφέρουν τα αποτελέσµατα. Η επιτυχία στη ζωή είναι ένα αποτέλεσµα.
Εντελώς διαφορετικά τοποθετείται το θέµα από την ηθική συνείδηση. Εκείνη εξετάζει όχι τόσο τα αποτελέσµατα όσο τα κίνητρα, δεν την ενδιαφέρουν τα φαινόµενα αλλά τα υπάρχοντα εντός του ανθρώπου. Η ηθική συνείδηση γνωρίζει καλά πως η επιτυχία δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί, αν ο άνθρωπος δεν ολοκληρωθεί ηθικά, αν δεν φτάσει µε την αξία του και την εφαρµογή του ηθικού νόµου στη δηµιουργική και αγωνιστική παρουσία στη ζωή. Μια τέτοια προσέγγιση συναρτά την επιτυχία µε την ποιότητα και τον αγώνα. Πρόκειται για αγώνα συνεχή, που γίνεται, για να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από το φόβο και την ανάγκη, να ζήσει σε µια κοινωνική πραγµατικότητα που την προσδιορίζει ο αλληλοσεβασµός και η δικαιοσύνη. Έτσι, η επιτυχία συναρτάται µε την ήρεµη συνείδηση ότι ο άνθρωπος πραγµατοποίησε το χρέος του, ότι άφησε το ίχνος του ως ακέραια και δηµιουργική ύπαρξη.
Κ. Τσιρόπουλος, ∆οκίµια Ευθύνης, εκδ. «ΑΣΤΗΡ»,
Αθήνα 1978 (σσ. 57-60,διασκευή)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Για τις ανάγκες µιας συζήτησης που πρόκειται να γίνει στην τάξη σας, µελετήσατε το παραπάνω κείµενο. Να γράψετε µια περίληψη του κειµένου αυτού µε την οποία θα ενηµερώσετε τους συµµαθητές σας για το περιεχόµενό του. (80 -100 λέξεις) [Μονάδες 25]
Β1. «Καθηµερινά, µάλιστα, έχουµε να κάνουµε µε ανθρώπους µανιακούς της επιτυχίας, αλλά η επιτυχία αυτή σπάνια βλέπουµε να έχει ηθικό βάρος και πνευµατική σηµασία.».
Να σχολιάσετε την άποψη του συγγραφέα σε µια παράγραφο 70-90 λέξεων. [Μονάδες 15]
Β2. Με ποια νοηµατική σχέση συνδέονται η τέταρτη µε την πέµπτη παράγραφο; [Μονάδες 5]
Β3. α) Ποιους βασικούς τρόπους πειθούς χρησιµοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο του
κειµένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. [Μονάδες 5]
β) Ποιοι οι τρόποι ανάπτυξης / οργάνωσης της πρώτης παραγράφου; [Μονάδες 5]
Β4. Να γράψετε µια συνώνυµη για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις : πηγάζει, απωθεί, εφήµερη,
αναµφισβήτητα, δικαιώνεται. [Μονάδες 5]
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Βασικό κίνητρο για οποιαδήποτε µορφή ανάληψης δραστηριοτήτων και δηµιουργία εκτός από την ανάγκη της επιβίωσης είναι και η ανάγκη για απόκτηση κοινωνικού γοήτρου, δηλαδή η ανάγκη για επιτυχία σε οποιοδήποτε τοµέα της ιδιωτικής και δηµόσιας ζωής. Συµφωνείτε µε την άποψη που εκφράζει και την πλειονότητα των ανθρώπων της εποχής µας πως πραγµατικά επιτυχηµένος είναι ο άνθρωπος που διαθέτει πλούτο, γόητρο και κοινωνική δύναµη, όποια και αν είναι τα µέσα που χρησιµοποίησε για να τα αποκτήσει; Αν όχι, αιτιολογήστε την άποψη σας, προσδιορίζοντας και τα χαρακτηριστικά του επιτυχηµένου άνθρώπου. Πού οφείλεται κατά τη γνώµη σας το γεγονός πως οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εσφαλµένη αντίληψη για την επιτυχία;
Να εκθέσετε τις απόψεις σας σε ένα κείµενο 500-600 λέξεων που θα δηµοσιευτεί στην εφηµερίδα του σχολείου σας. [Μονάδες 40]
ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΕΧΩΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου