Ο ΚΑΙΡΟΣ

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΓΩΝΙΑ –Νασιόπουλος Απόστολος

Τετάρτη 17 Νοεμβρίου 2010

Οι δευτερεύουσες προτάσεις στα λατινικά κείμενα β Λυκείου


ΜΑΘΗΜΑ III

"quae incolis nocet"

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο beluam.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quae.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

ΜΑΘΗΜΑ V

«ut puer magistrum (honorat)»

Δευτερεύουσα επιρρηματική απλή παραβολική πρόταση ως β' όρος σύ­γκρισης.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον παραβολικό σύνδεσμο ut, γιατί η σύγκριση είναι σύ­γκριση τρόπου.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δυο καταστάσεις που θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

«quod Neapoli iacebat»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο monumentum.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quod.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

ΜΑΘΗΜΑ VI

«quam leges continent»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο civitate.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quam.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

«Ut corpora nostra sine mente (non stant)»

Δευτερεύουσα επιρρηματική απλή παραβολική πρόταση ως β' όρος σύ­γκρισης.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον παραβολικό σύνδεσμο ut, γιατί η σύγκριση είναι σύ­γκριση τρόπου· στην κύρια υπάρχει το τροπικό επίρρημα sic.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δύο καταστάσεις που θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

ΜΑΘΗΜΑ VIII

«etsi (ego) retia vacua (habebam

Δευτερεύουσα επιρρηματική εναντιωματική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης. Εκφράζει μια κατάσταση πραγματική παρά την οποία ισχύει το περιεχόμενο της κύριας πρότασης.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον εναντιωματικό σύνδεσμο etsi· στην κύρια υπάρχει ο αντιθετικός σύνδεσμος tamen.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί το περιεχόμενο θεωρείται πραγματικό γε­γονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

«cum (tu) in venationibus eris»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον καθαρά χρονικό σύνδεσμο cum, γιατί προσδιορίζεται απλά ο χρόνος.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: μέλλοντα, στην κύρια υπάρχει μέλλοντας, και δηλώνει το σύγ­χρονο στο παρόν και μέλλον.

ΜΑΘΗΜΑ Χ

«quos lupa nutriet»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο filios.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quos.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: μέλλοντα.

ut (eadem) Aeneam (acceperis

Δευτερεύουσα απλή παραβολική πρόταση ως β' όρος σύγκρισης.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον παραβολικό σύνδεσμο ut, γιατί η σύγκριση είναι σύγκριση τρόπου.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δυο καταστάσεις που θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: συντελεσμένο μέλλοντα.

ΜΑΘΗΜΑ XI

«quae Italiam ab Gallia seiungunt»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο Alpes.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quae.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

«ubi in Italia fuit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσ­διορισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο ubi.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στις κύριες προτάσεις υπάρχει παρακείμενος, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελ­θόν.

«postquam XVI annos in Italia complevit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο postquam.
ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει παρακείμενος, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

ΜΑΘΗΜΑ XII

«ut domum ad vesperum rediit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο ut.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει παρακείμενος, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

«quae tum erat admodum parvula»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο Tertia.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quae.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

«quem puella multum amabat»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο catellus.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία quem.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

ΜΑΘΗΜΑ XIII

«qui bellum adversus Persen regem gerebat»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο Luci Aemili Pauli.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία qui.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

«guia ille metum exercitus Romani vicerat»

Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον αιτιολογικό σύνδεσμο quia.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματική αιτία, αντικειμενικά αποδεκτή.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: υπερσυντέλικο.

ΜΑΘΗΜΑ XIV

«qui in exercitu M. Antonii fuerat»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο Cassius.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία qui.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: υπερσυντέλικο.

«cum repente apparuit ei species horrenda»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσ­διορισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΈΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό αντίστροφο cum, γιατί ενώ δηλώνει αιφνίδιο γεγονός, η λογική σχέση ανάμεσα στη χρονική και την προσδιοριζόμενη εμφανίζεται αντίστροφη. Η χρονική περιέχει το κύριο νόημα και η κύρια το δευτερεύον. Στη χρονική πρόταση υπάρχει το επίρρημα repente και

στην κύρια υπάρχει το επίρρημα vix.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει υπερσυντέλικος, και δηλώ­νει το υστερόχρονο ξαφνικού γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελ­θόν.

«quem simul aspexit Cassius»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσ­διορισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο simul. Υπάρχει πρόταξη του αντικει­μένου quem.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει παρακείμενος, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

ΜΑΘΗΜΑ XV

«cum civitas bellum gerit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό επαναληπτικό cum.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα, στην κύρια υπάρχει ενεστώτας, και δηλώνει τη σύγχρονη επανάληψη γεγονότος στο παρόν.

«quod ea re remollescunt homines»

Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας.

ΕΙΣΑΓΈΤΑI ΜΕ: τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματική αιτία, αντικειμενικά αποδεκτή.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

«(atque ea re) effeminantur (homines)»

Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας.

ΕΙΣΑΓΈΤΑΙ ΜΕ: τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματική αιτία, αντικειμενικά αποδεκτή.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

«ut arbitrantur»

Δευτερεύουσα επιρρηματική απλή παραβολική πρόταση ως β' όρος σύ­γκρισης.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον παραβολικό σύνδεσμο ut, γιατί η σύγκριση είναι σύ­γκριση τρόπου.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δυο καταστάσεις που θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

ΜΑΘΗΜΑ XVI

«postquam (nostri = milites) pila in hostes miserunt»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο postquam.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει ιστορικός ενεστώτας, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

ΜΑΘΗΜΑ XVII

«qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili vtrtute esse praedicabant»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο Gallorum et mercatorum.

ΕΙΣΑΓΈΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία qui.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

«qui rei militaris periti habebantur»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο ii.

ΕΙΣΑΓΈΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία qui.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό.

ΜΑΘΗΜΑ XVIII

«ubi postea Romulus urbem Romam condidit»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός στο (eum) locum.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το αναφορικό τοπικό επίρρημα ubi.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο.

«ubi Hercules e somno excitatus gregem aspexit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο ubi.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει ενεστώτας, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

«et (ubi idem) partem abesse sensit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΈΤΑΙ ΜΕ: τον εννοούμενο χρονικό σύνδεσμο ubi.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει ενεστώτας, και δηλώνει το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

«postquam (Hercules) boum vestigia foras versa vidit»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιο­ρισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΈΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο postquam.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρακείμενο, στην κύρια υπάρχει παρακείμενος, και δηλώνει

το προτερόχρονο γεγονότος που έγινε μια φορά στο παρελθόν.

ΜΑΘΗΜΑ XX

«cui nomen est Hermaeum»

Δευτερεύουσα αναφορική επιθετική πρόταση ως προσδιοριστική στο diaetam.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: την αναφορική αντωνυμία cui.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ενεστώτα.

«dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur»

Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσ­διορισμός του χρόνου.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: το χρονικό σύνδεσμο dum.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: οριστική, γιατί εκφράζει πραγματικό γεγονός.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: ιστορικό ενεστώτα, στην κύρια υπάρχει παρακείμενος, και δη­λώνει το σύγχρονο μιας συνεχιζόμενης πράξης (χρονικής), στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη πράξη (κύρια) στο παρελθόν. Λατινισμός του dum.

«quasi moriturum» = «quasi moriturus esset»

Βραχυλογική φράση παραβολής που ισοδυναμεί με δευτερεύουσα επιρρη­ματική παραβολική - υποθετική πρόταση «quasi moriturus esset" ως β' όρος σύγκρισης.

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΜΕ: τον παραβολικό σύνδεσμο quasi.

ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ: υποτακτική, γιατί η σύγκριση αφορά μια υποθετική, ενδε­χόμενη πράξη.

ΣΕ ΧΡΟΝΟ: παρατατικό, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (miseratur οριστική ιστορικού ενεστώτα), και δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου