ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΟΜΑΔΑ Α'
ΘΕΜΑ ΑΙ
Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιο σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα στον καθέναν από αυτούς τα γράμματα της Στήλης Β, τα οποία προσδιορίζουν τις χρονολογίες που αντιστοιχούν στα γεγονότα της Στήλης Α (περισσεύει μία χρονολογία).
| Στήλη Α: ΓΕΓΟΝΟΤΑ | Στήλη Β: ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ |
| 1. Κατάλυση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος και επιβολή δικτατορίας από τον Ιωάννη Μεταξά. 2. Σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής Πληθυσμών. 3. Η ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας. 4. Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.). 5. Η ψήφιση της «αρχής της δεδηλωμένης». 6. Ο Όθωνας εγκαταλείπει την Ελλάδα δια παντός. | α. 1841 β. 1881 γ. 1918 δ, 1875 ε, 1862 στ. 1924 ξ. 1936 |
Μονάδες 12
Α.1.2. Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων:
α. Εκλεκτικοί.
β. Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (Δ.Ο.Ε.)
γ. Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως.
δ. Φεντερασιόν.
Μονάδες 16
ΘΕΜΑ Α2
Α.2.1. Ποια μέσα διέθεσε στην Ε.Α.Π. (ΕπιτροπήΑποκατάστασης Προσφυγών) η ελληνική κυβέρνηση για την αποκατάσταση των προσφυγών;
Μονάδες 12
Α.2.2. Ποια ήταν τα κυριότερα σημεία της συμφωνίας της Άγκυρας (10 Ιουνίου 1930);
Μονάδες 10
ΟΜΑΔΑ Β'
ΘΕΜΑ Β1
Αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις: 1) να επισημάνετε το ρόλο της «Μεγάλης Ιδέας» στην πολιτική και την οικονομία κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της Ελλάδας (Μονάδες 10) και 2) να παρουσιάσετε τις επιλογές του «βενιζελισμού» αναφορικά με τις εθνικές επιδιώξεις και τον εκσυγχρονισμό του κράτους (Μονάδες 15).
Μονάδες 25
Κείμενα
α. Για τους Ελληνες η καθολικότητα της Μεγάλης Ιδέας ήταν συμπληρωματική της αοριστίας της: ένα άλλοθι, μια θαυματουργή γέφυρα των αντιθέσεων, μία μετάθεση στο άδηλο μέλλον της λύσης όχι μόνο του αλυτρωτικού ζητήματος -που άλλωστε η Μεγάλη Ιδέα δεν το αφορούσε ρητά και αποκλειστικά-, αλλά του συνόλου των ελληνικών προβλημάτων.
Έλλης Σκοπετέα, «"Το πρότυπο Βασίλειο" και. η Μεγάλη Ιδέα», σελ. 268, εκδόσεις Πολύτυπο, Αθήνα 1988.
β. Ο βενιζελισμός αποδεικνύεται ο πιο συνεπής, διορατικός και πραγματιστικός φορέας της εθνικής ολοκλήρωσης. [...] Αυτοκαθορίζεται και νομιμοποιείται με αναφορά στο Έθνος ως ενιαίο σύνολο, που αγκαλιάζει Παλαιά Ελλάδα, Νέες Χώρες και αλύτρωτους.
Γιώργου Μαυρογορδάτου, «Μελέτες και Κείμενα για τήν περίοδο 1909-1940», σελ. 43-44, Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα 1982.
γ. «Με την φυσικήν επάνοδον εις τα όρια εντός των οποίων ο ελληνισμός έδρασεν από της προϊστορικής εποχής, να δημιουργήσωμεν, λέγω, μιαν μεγάλην Ελλάδα ισχυράν και πλουσίαν, ικανήν να ανάπτυξη εντός των ορίων την ζωτικήν βιομηχανίαν, ικανήν ως εκ των συμφερόντων τα οποία θα εξεπροσώπει, να σύναψη συμβάσεις μετ' άλλων κρατών υπό τους αρίστους δυνατούς όρους».
(Αγόρευση του Βενιζέλου στη Βουλή τον Σεπτέμβριο του 1915).
_ _ _ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ _
Δεν οιστρηλατούσε* πλέον τους αστούς η μορφή του μαρμαρωμένου βασιλιά, τους εξεσήκωνεν η σκέψις ότι πρέπει η Ελλάς να παύση να είναι ψωροκώσταινα...
(Κρίση του θ. Βαΐδη στο έργο του «Ελ. Βενιζέλος» για τους οικονομικούς στόχους της εθνικής εξόρμησης).
θ. Διαμαντόπουλου, «Οι πολιτικές δυνάμεις της βενιζελικής περιόδου. Ο βενιζελισμός», τόμος 1ος , τεύχος α', σελ. 152, εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα 1985.
ΘΕΜΑ Β2
Αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τα προγράμματα και τις αντιλήψεις του Χαρίλαου Τρικούπη και του Θεόδωρου Δηλιγιάννη για την οργάνωση και τη λειτουργία του κράτους.
Μονάδες 25
Κείμενα
α. Η αντίθεση ανάμεσα σ' αυτούς τους δυο πολιτικούς δεν μπορούσε να γίνει μεγαλύτερη. Ο Τρικούπης ήταν ένας δυτικόφιλος μεταρρυθμιστής, ανυπόμονος να στερεώσει και να αναπτύξει την Ελλάδα οικονομικά και πολιτικά, πριν εμπλακεί σε ιρρεδεντιστικές* περιπέτειες. Ο Δηλιγιάννης όμως, απόγονος μιας εξέχουσας οικογένειας της Πελοποννήσου ήταν ένας αποφασισμένος υποστηρικτής της «Μεγάλης Ιδέας».
Richard Clogg, «Σύντομη Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας», σελ. 136, εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1999.
β. Το πρόγραμμα του κ. Δηλιγιάννη, ως εξηγγέλθη εις την Βουλήν, δύναται να συνοψισθή εις ολίγας λέξεις, θα προσπαθήση, ειρωνεύοντο οι αντίπαλοί του, ο άνθρωπος να καταστρέψη εν διαστήματι ολίγων μηνών ό,τι ανιδρύθη δια τόσων κόπων εν διαστήματι μιας τριετίας, και να διαγράψη εκ του βίου της Ελλάδος μίαν όλην νομοθετικήν περίοδον, την γονιμωτάτην. [...] Είναι γεγονός ότι ο Δηλιγιάννης, ασχολούμενος με καθαρώς μικροκομματικά ζητήματα, ήτο πάντοτε ικανός να ζημιώση το γενικώτερον συμφέρον. [...] Ο θ. Δηλιγιάννης απέβλεπεν εις την πολιτικήν περισυλλογής. Φαίνεται δε ότι μεταξύ των οικονομιών τας οποίας απεφάσισεν ήτο και ο περιορισμός κονδυλίων εξυπηρετούντων κατ' εξοχήν εθνικούς σκοπούς.
Σπ. Β, Μαρκεζίνη, «Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος», τεύχος 5, σελ. 102, «Πάπυρος Πρεςς Ε.Π.Ε.»> Αθήνα 1966.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α΄
ΘΕΜΑ Α1
Α.1.1. 1ζ ,2στ,3α,4γ,5δ,6ε
Α.1.2.
α) Σχολ. Βιβλίο, σελ. 79: «Οι εκλεκτικοί....κυβερνήσεις»
β) Σχολ. Βιβλίο, σελ. 40: «Τα οικονομικά...30.000.000 δραχμές»
γ) Σχολ. Βιβλίο, σελ. 145: «Στα πλαίσια....προσφυγιάς»
δ) Σχολ. Βιβλίο, σελ. 48: «Η μεγάλη...στη χώρα»
ΘΕΜΑ Α2
Α.2.1. Σχολ. Βιβλίο, σελ. 155: «Η ελληνική Κυβέρνηση...και Αντιλήψεως»
Α.2.2. Σχολ. Βιβλίο, σελ. 163: «Στις 10 Ιουνίου 1930...άλλου κράτους»
ΟΜΑΔΑ Β
ΘΕΜΑ Β1
1) Σχολ. Βιβλίο, σελ. 17-18: «Στο μεταξύ...εθνικών κρίσεων»
Ελεύθερα μπορεί να αξιοποιηθεί και όλο το κεφάλαιο (2. Οι παραγωγικές δυνάμεις μέσα και έξω από την Ελλάδα και η «Μεγάλη Ιδέα») σε συνδυασμό με το παράθεμα α. «αοριστία», «άλλοθι», «γέφυρα αντιθέσεων» και από το βιβλίο, «η χώρα ανταγωνιζόταν τον εαυτό της», «Οι δικές τους επιτυχίες... ανεπρόκοπος συγγενής»
2) Σχολ. Βιβλίο, σελ. 50«Στην περίοδο... με πιθανότητες επιτυχίας»
Από τα παραθέματα β. και γ. επισημαίνονται:
«εθνική ολοκλήρωση» (β): Ο πρώτος άξονας του Βενιζελισμού η απελευθέρωση των αλύτρωτων περιοχών και ενσωμάτωσή τους σ’ ένα ενιαίο εθνικό κράτος. «Ζωτική βιομηχανία», «ψωροκώσταινα» (γ): Ο δεύτερος άξονας του Βενιζελισμού, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και η επίτευξη του εκσυγχρονισμού.
ΘΕΜΑ Β2
Σχ. Βιβλίο, σελ. 82-83, 1. Η εδραίωση του δικομματισμού
Παράθεμα α: Σχολιάζεται η αντιπαράθεση και η αντίθεση των πολιτικών στόχων των δύο πολιτικών γενικά, σε συνδυασμό με το κείμενο του βιβλίου για την επικράτηση του δικομματισμού.
Συγκεκριμένα: ο Χαρίλαος Τρικούπης στόχευε αποκλειστικά στον εκσυγχρονισμό χωρίς εκπλήρωση των εθνικών επιδιώξεων, ενώ ο Δηλιγιάννης, υποστηρικτής της Μ.Ιδέας και του αλυτρωτισμού, στήριζε μια αργή οικονομική ανάπτυξη που θα βασιζόταν σε παραδοσιακές παραγωγικές δραστηριότητες.
Παράθεμα β: Σχολιάζεται η κριτική στάση ως προς τις πολιτικές επιλογές του Δηλιγιάννη σχετικά με τον εκσυγχρονισμό και το κράτος δικαίου. Ο Δηλιγιάννης κατήγγειλε το κοινωνικό κόστος του εκσυγχρονισμού καθώς απεχθανόταν τη συσσώρευση κεφαλαίου, ενώ πρεσβεύει τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα του κόμματος του με παροχή ευκαιριών στους προστατευόμενούς του.
Το κείμενο του σχολικού βιβλίου καλύπτει πλήρως το περιεχόμενο και την αντιπαράθεση των δύο πολιτικών για την οργάνωση και λειτουργία του κράτους:
«Το τρικουπικό κόμμα.... παραγωγικές δραστηριότητες» (σελ. 82-83)
* οιστρηλατώ:μεταδίδω ενθουσιασμό
* ιρρεδεντισμός = αλυτρωτισμός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου