ΛΑΤΙΝΙΚΑ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα :

Cum P.Conelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse. Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: “Quid?” inquit “Ego non cognosco vocem tuam?”. Visne scire quid Nasica responderit? “Homo es impudens.Ego cum te quaererem ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis?”

Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant,aut ea, quae vident, dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt.

Μονάδες 40

1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

Cornelius: κλητική ενικού.

Ostio: αιτιατική πληθυντικού.

vocem: αφαιρετική πληθυντικού.

Impudens: ονομαστική πληθυντικού ουδετέρου γένους.

Ordine: ονομαστική ενικού.

Spem: δοτικη ενικού.

Sententiis: γενική πληθυντικού.

Μονάδες 3,5

β. Ego cum te quaererem ancillae tuae credidi. Tu mihi ipsi non credis?:

Nα μεταφέρετε τους κλιτούς τύπους στον αντίθετο αριθμό.

Μονάδες 2,5

γ. Να γράψετε τους βαθμούς που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω τύπους:

Paucis: την αφαιρετική ενικού και ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους στο συγκριτικό βαθμό.

Aperte: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς.

Impudens: το επίρρημα του επιθέτου στο θετικό βαθμό.

mollibus: την γενική πληθυντικού του ίδιου γένους στους τρεις βαθμούς.

Μονάδες 4

δ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες:

Illam: αιτιατική ενικού ουδετέρου γένους.

Quid: αφαιρετική πληθυντικού αρσενικού γένους.

Tuam: αιτιατική πληθυντικού αρσενικού γένους α΄ προσώπου για πολλούς κτήτορες.

Ipsi: γενική ενικού θηλυκού γένους.

Quae: ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό.

Hoc: ονομαστική πληθυντικού στα τρία γένη.

Μονάδες 4

2. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο):

Sensit: γ΄ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής.

Dixisse: o αντίστοιχος τύπος στην άλλη φωνή.

Accipe: β΄ ενικό οριστικής μέλλοντα παθητικής φωνής.

Quaereret: α΄ πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντέλικου ενεργητικής φωνής.

Indignatus: αιτιατική πληθυντικού ουδετέρου γένους της μετοχής

ενεστώτα.

Mentiebatur: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα.

Cognosco: γ΄ ενικό υποτακτικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής.

Vis: α΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού.

Responderit: αφαιρετική του σουπίνου.

Dissimulent: β΄ πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής.

Aluerunt: γ΄ πληθυντικό προστακτικής μέλλοντα παθητικής φωνής.

Nascentem: απαρέμφατο μέλλοντα.

Credendo: α΄ πληθυντικό οριστικής παρατατικού παθητικής φωνής.

Μονάδες 13

β. fecerit: Να κλιθεί το γερούνδιο και η προστακτική ενεστώτα παθητικής φωνής.

Μονάδες 3

3. α. “quod Nasica tam aperte mentiebatur”, “quid Nasica responderit”: Nα χαρακτηριστούν πλήρως οι δευτερεύουσες προτάσεις (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).

Μονάδες 4

β. “Nonnulli sunt in hoc ordine…..dissimulent”: Να γράψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις που υπάρχουν στο χωρίο και να δηλώσετε το είδος τους.

Μονάδες 2

γ. “nascentem”: Να αναλύσετε τη μετοχή σε αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση

Μονάδες 2

δ. “quod Nasica tam aperte mentiebatur”, “quae imminent”: Nα μετατρέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις σε αντίστοιχες μετοχές

Μονάδες 3

4. α. “Exclamavit Nasica se domi non esse”: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

Μονάδες 2

β. “Tu mihi ipsi non credis?”: Nα μεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση Νasica interrogabat Ennium…

Μονάδες 4

γ. “Αccipe nunc quid postea Nasica fecerit”: Nα μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση Αdhortabatur illum…

Μονάδες 4

δ. “Ei spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt”: Nα μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

Μονάδες 3

ε. Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των παρακάτω τύπων:

Iussu είναι……………………………….στο……………..

Se είναι……………………………….στο……………..

Tuam είναι……………………………….στο……………..

Ancillae είναι……………………………….στο……………..

Catilinae είναι……………………………….στο……………..

Non credendo είναι……………………………….στο……………..

Μονάδες 6

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Όταν ο Π. Κορνηλιος Νασικάς πήγε (είχε πάει) στον Έννιο τον ποιητή και η υπηρέτρια είπε σ΄ αυτόν ,που ζητούσε τον Έννιο από την πόρτα, ότι αυτός δεν ήταν στο σπίτι, ο Νασικάς κατάλαβε ότι εκείνη είπε αυτό με διαταγή του αφεντικού (της) και ότι εκείνος ήταν μέσα. Μάθε τώρα τι έκανε αργότερα ο Νασικάς. Λίγες μέρες αργότερα, όταν ο Έννιος πήγε(είχε πάει) στο Νασικά και τον ζητούσε από την πόρτα, ο Νασικάς αναφώνησε ότι δεν ήταν στο σπίτι, αν και ήταν στο σπίτι. Τότε ο Έννιος αγανακτισμένος, επειδή ο Νασικάς έλεγε ψέματα τόσο φανερα είπε: «Τι; Εγώ δε γνωρίζω τη φωνή σου;» Θες να μάθεις τι απάντησε ο Νασικάς; «Είσαι άνθρωπος αναιδής. Εγώ όταν σε ζητούσα, πίστεψα την υπηρέτριά σου ότι δεν ήσουν στο σπίτι. Εσύ δεν πιστεύεις εμένα τον ίδιο;».

Υπάρχουν μερικοί σε αυτή τη Σύγκλητο που είτε δε βλέπουν, αυτά τα οποία πλησιάζουν απειλητικά, είτε προσποιούνται ότι δε βλέπουν αυτά που βλέπουν. Αυτοί εξέθρεψαν την ελπίδα του Κατιλίνα με τις επιεικείς αποφάσεις τους και ενίσχυσαν τη συνομωσία που γεννιόταν με το να μην πιστεύουν (ότι αυτή γεννιέται)."

1. _. Corneli, ostia, vocibus,impudentia,ordo,spei, sententiarum.

_. Nos cum vos quaereremus ancillis vestris credidimus. Vos nobis ipsis non creditis?

_. pauciore, pauciora / apertius, apertissime / impudenter / mollium, molliorum, mollissimarum.

_. illud / quibus / nostros / ipsius / quod / hi, hae, haec.

2. _. sentiant / dictam esse / accipieris(-re) / quaesivissemus / indignantia / mentiris (-re) / cognoverit / vellem / responsu / dissimulate / aluntor / nascituram esse / credebamur.

_. faciendi,faciendo, faciendum, faciendo / fi, fite

3. _. Sευτερεύουσα ουσιαστική αιτιολογική πρόταση που λειτουργεί ως αντικείμενο στη μετοχή indignatus. Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρεται με οριστική, γιατί η αιτιολογία είναι αντικειμενικά αποδεκτή.

Sευτερεύουσα ουσιαστική πλάγια ερωτηματική πρόταση που λειτουργεί ως αντικείμενο στο απαρέμφατο scire. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία quid και είναι μερικής άγνοιας. Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης. Συγκεκριμένα εκφέρεται με υποτακτική παρακειμένου, γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου(άμεσα από το scire και έμμεσα από το vis) και σύμφωνα με τους κανόνες της ακολουθίας των χρόνων εκφράζει το προτερόχρονο στο παρόν.

_. qui aut ea non videant: δευτερεύουσα αναφορική επιρρηματική συμπερασματική πρόταση.

Quae imminent: δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο ea.

Aut ea dissimulent: δευτερεύουσα αναφορική επιρρηματική συμπερασματική πρόταση (συνδέεται με την προηγούμενη διαζευκτικά (aut-aut).

Quae vident: δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο ea.

_. quae nascebatur

_. Nasica tam aperte mentiente: (αφαιρετική απόλυτη αιτιολογική μετοχή)

Imminentia: (επιθετική μετοχή)

4. _. Ego domi non sum

_. Nasica interrogabat Ennium num ille sibi ipsi non crederet ( ή non crederetne ille sibi ipsi).

_. Adhortabatur illum accipere tunc (ή ut acciperet tunc) quid postea Nasica fecisset.

_. Spes Catilinae mollibus sententiis alita est (ή alta est) ab eis.

". iussu: αφαιρετική του εσωτερικού αιτίου στο dixisse.

Se: υποκείμενο στο non esse (ταυτοπροσωπία-λατινισμός).

Tuam: επιθετικός προσδιορισμός στο vocem.

Ancillae: έμμεσο αντικείμενο στο credidi.

Catilinae: γενική υποκειμενική στο spem.

Non credendo: απρόθετη αφαιρετική του γερουνδίου που δηλώνει τρόπο στο confirmaverunt.