ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: Πολύ συχνά αναφερόμαστε στον κόσμο που μας δείχνει ζωντανά η τηλεόραση, με τον οποίο επικοινωνούμε χάρη στη νέα ηλεκτρονική τεχνολογία, ιδιαίτερα το διαδίκτυο. Αυτό το γεγονός είναι ασφαλώς μια χειροπιαστή απόδειξη μιας μορφής παγκοσμιοποίησης. Οι σύγχρονες συνθήκες επιτρέπουν στον καθένα μας να μοιράζεται λίγο πολύ με τον άλλο άνθρωπο, κοινές εμπειρίες και βιώματα, κι αυτό άσχετα από το ότι στις διάφορες χώρες του πλανήτη οι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν τις ιδιαιτερότητές τους. Να έχουν, δηλαδή, το δικό τους παρελθόν, να βιώνουν με διαφορετικούς τρόπους τα προβλήματα του παρόντος, και οπωσδήποτε να προδιαγράφουν ο καθένας το μέλλον του σύμφωνα με τα μέσα που διαθέτειυλικά και πνευματικά- και σύμφωνα με τα οράματα και τα όνειρα που τρέφει, σύμφωνα δηλαδή με τον πολιτισμό του. Ο πολιτισμός μας γίνεται έτσι αναφορά και σύγκλιση συνάμα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος αυτού που τον βιώνει. Παρ΄ όλο, λοιπόν, το ρεύμα της παγκοσμιοποίησης, ένα πράγμα διαφοροποιείται οργανικά και υποχρεωτικά: η πολιτιστική ιδιομορφία του καθενός. Ο κάθε πολιτισμός έχει το χώρο του, αλλά ο χώρος αυτός είναι χώρος ανοιχτός προς τον άλλον: αυτό είναι προϋπόθεση για την επιβίωση του κάθε πολιτισμού. Η όσμωση των πολιτιστικών εμπειριών είναι εμπλουτισμός, η υποδοχή του καινούργιου είναι πρόοδος. Αναμφισβήτητα αυτό που είναι σήμερα πρωτοποριακό θα είναι αύριο παράδοση, κι αυτό ισχύει ασφαλώς για κάθε μορφή δημιουργίας και ζωής. Η παγκοσμιοποίηση, βέβαια, είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό. Σήμερα, εμφανίζεται με την ομοιογενοποίηση του τρόπου των εμπορικών και οικονομικών συναλλαγών αλλά και των επιστημονικών προϊόντων-η επιστημονική έρευνα έχει παγκόσμιο κύρος και εμβέλειαμε όλες βέβαια τις επιπτώσεις της τάσης αυτής στην καθημερινή ζωή, και συνακόλουθα στον τρόπο σκέψης του καθενός. Είναι ακριβώς αυτές οι ανεξέλεγκτες επιπτώσεις που προξενούν σε πολλούς φοβίες και ερωτηματικά για τη διατήρηση της ιδιόμορφης ταυτότητας του καθενός, αλλά και την ομαλή επεξεργασία του μέλλοντος του ανθρώπου και τη διάσωση των φυσικών πόρων. Η στάση αυτή ανασφάλειας, ανασταλτική κάθε προόδου, αντιστρατεύεται την εξίσου ανεδαφική στάση άκρατου ενθουσιασμού που θεωρεί την παγκοσμιοποίηση ως πηγή προόδου και ευτυχίας.
Αυτό που οφείλουμε, λοιπόν, είναι όλοι μαζί και ο καθένας με τον τρόπο του να υπερασπιστούμε την ανθρωπιά μέσα στα νέα πλανητικά σύνορα, χτίζοντας το μέλλον με τις βεβαιότητες του παρόντος και τα μαθήματα του παρελθόντος.

(Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ)]

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1) Να γραφεί η περίληψη του κειμένου (80-100 λέξεις).

Β2) Ποια είναι η συλλογιστική πορεία της δεύτερης παραγράφου «Οι σύγχρονες συνθήκες και το μέλλον». Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Β3) Σ΄ ένα άρθρο, που πρόκειται να δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα, αιτιολογήστε την έκφανση του σύγχρονου φαινομένου της παγκοσμιοποίησης και παρουσιάστε τις προτάσεις σας, ώστε η παγκοσμιοποίηση να μη συντελέσει στην αλλοτρίωση της ιδιαιτερότητας των εθνών (περίπου 400-500 λέξεις).

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Β1. Περίληψη: Η παγκοσμιοποίηση είναι πια μια δεδομένη κατάσταση στην εποχή μας, γεγονός που διαφαίνεται από την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Με την παγκοσμιοποίηση οι άνθρωποι του πλανήτη μοιράζονται κοινά βιώματα, αλλά, παρ΄ όλα αυτά, διατηρούν τις ιδιαιτερότητές τους. Οι ιδιαιτερότητες αυτές οφείλονται στο ότι κάθε έθνος διατηρεί το παρελθόν του, έτσι ώστε ο πολιτισμός του να πηγάζει από τη σύγκλιση του παρελθόντος με το παρόν. Κάθε λαός, λοιπόν, διατηρεί την πολιτιστική του ιδιομορφία, ενώ συγχρόνως εμπλουτίζεται με τον πολιτιστικό συγκρητισμό. Η παγκοσμιοποίηση, βέβαια, είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο, που άλλοι το αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά, άλλοι υπεραισιόδοξα. Αυτό που απαιτείται, τελικά, είναι η σύζευξή του με τον ανθρωπισμό.

Β2. Η συλλογιστική πορεία της παραγράφου είναι παραγωγική, καθώς η θέση της συγγραφέως εντοπίζεται στη θεματική περίοδο «Οι σύγχρονες συνθήκες ιδιαιτερότητές τους», όπου δηλώνεται η παγκοσμιοποίηση σε συνύπαρξη με τις γηγενείς ιδιαιτερότητες κάθε έθνους. Η τεκμηρίωση της θέσης ακολουθεί: η παγκοσμιοποίηση ισχύει, όμως δεν αναιρείται η δυνατότητα αφομοίωσης των προϊόντων της, σύμφωνα με τα διακριτικά γνωρίσματα κάθε εθνικής ομάδας.
Β3.ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΣ. Καταιγιστικές είναι οι αναφορές στο λόγο των δημοσιογράφων, στις καθημερινές μας συζητήσεις για την παγκοσμιοποίηση ως σύγχρονο φαινόμενο που επηρεάζει πλέον όλους τους τομείς ζωής. Οι εκφάνσεις του ποικίλες, προκαλούν άλλοτε την αισιόδοξη οπτική της ζωής, άλλοτε, όμως, το φόβο.Όταν είναι αποτέλεσμα της επιβολής ισχυρών οικονομικά, πολιτικά, κρατών, τότε συνιστά τον πλανητικό πολιτισμό. Στον αντίποδα αυτής της αδήριτης πραγματικότητας εντοπίζουμε τον οικουμενικό πολιτισμό ως όραμα ανθρωπιστικό, με στόχο την ένωση των διαφορετικών πολιτισμικών στοιχείων. Τα φαινόμενα που πιστοποιούν την παγκοσμιοποίηση και, συγχρόνως, την αιτιολογούν είναι πλέον γνωστά. Η κυριαρχία της αγγλοαμερικανικής γλώσσας ως διεθνούς, η χρήση των βιομηχανικών προϊόντων, των επιστημονικών επιτευγμάτων σε διεθνές επίπεδο καθορίζουν το «άνοιγμα» των συνόρων. Αναμφίβολα, η διακίνηση των ιδεών, των γνώσεων, της πληροφόρησης, δίνουν έρεισμα στην παγκοσμιοποίηση.
Με την παγκοσμιοποίηση επιδιώκεται η υπέρβαση προβλημάτων, τα οποία στη σύγχρονη εποχή είναι φλέγοντα, όπως το ενεργειακό, οι πόλεμοι και η λειψυδρία. Σε βασικό στόχο ανάγεται η ανύψωση του βιοτικού επιπέδου του ανθρώπου και η αντιμετώπιση των προβλημάτων των "τριτοκοσμικών" χωρών, η ανάπτυξη κοινών όρων ποιοτικής διαβίωσης. Φυσικά, το όραμα του οικουμενισμού συνοδεύεται από την εδραίωση της δημοκρατίας ως πολιτεύματος αλλά και ανθρωπιστικού τρόπου ζωής. Δυστυχώς, η ίδια η πραγματικότητα αποδεικνύει πως η παγκοσμιοποίηση, τελικά, γίνεται ο δίαυλος για την ευμάρεια των ισχυρών οικονομικά και πολιτικά χωρών. Επιβάλλεται ως ένα κοινό "μοντέλο" διαβίωσης που οδηγεί στον υλισμό, την τεχνοκρατία, ενώ οι ασθενέστεροι λαοί γίνονται αντικείμενο χειραγώγησης. Ορατός είναι, λοιπόν, ο κίνδυνος μετατροπής τους σε υπηκόους ενός παγκόσμιου κράτους, χωρίς ταυτότητα. Όπως έχει αναφερθεί, χάνουμε πλέον τις σταθερές της ζωής μας, όπως το γείτονα, το φίλο, την πατρίδα, γι΄ αυτό είναι αναγκαίο ένα αντίβαρο στην αρνητικού χαρακτήρα εφαρμογή της παγκοσμιοποίησης, αυτό του Διεθνισμού. Ατομικά μπορεί να εκφραστεί ως κοσμοπολιτισμός, ειρηνιστική ιδεολογία και σε συλλογικό επίπεδο ως ενοποίηση των εθνών με αρωγούς το Διεθνές Δίκαιο, τους Διεθνείς οργανισμούς, που πρέπει να στηρίξουν έμπρακτα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Βέβαια, είναι αναγκαίος ο παγκόσμιος αφοπλισμός, ο οποίος, για να μην καταλήξει ουτοπία, απαιτείται σεβασμός στην αυτονομία κάθε λαού. Αυτό το μέτρο μπορεί να υλοποιηθεί υπό το πνεύμα της δημοκρατίας, το πολίτευμα που προωθεί λύσεις με το διάλογο. Είναι χρέος, τελικά, να συνδράμει κάθε πολιτεία, με τους μηχανισμούς της και τους θεσμούς, την επικουρική δράση της πνευματικής ηγεσίας, στη διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης.

Αναπόδραστα δύσκολο αποδεικνύεται το έργο μας. Ευθύνη μας, μεταξύ άλλων, είναι η ενίσχυση της ιστορικής μνήμης,όσον αφορά στο παρελθόν, γηγενές και παγκόσμιο, και συγχρόνως η υπέρβαση του άγονου εθνικισμού σε συνάρτηση με τα σύγχρονα δεδομένα, τεχνικά και επιστημονικά..

Πηγή:/digital.tanea.gr