Γλωσσομάθεια

Ορισμός
Γλωσσομάθεια είναι η επαρκής κατοχή μιας ή περισσότερων ξένων γλωσ¬σών.
• Ο άνθρωπος κατέχει μια γλώσσα, όταν είναι σε θέση να τη μιλά και να τη γράφει σωστά, γνωρίζοντας την προφορά, το λεξιλόγιο, τη σύνταξη και τους ιδιωματισμούς της.
► Βαθμοί της γλωσσομάθειας
Η γλωσσομάθεια διαβαθμίζεται ανάλογα με το κίνητρο και το σκοπό για τον οποίο μαθαίνει κανείς μια γλώσσα:
• Ως πρώτο στάδιο εξοικείωσης με μια γλώσσα αναφέρεται η δυνατότητα συνεννόησης σε καθαρά πρακτικά θέματα, η γνώση, δηλαδή, του καθη¬μερινού λεξιλογίου.
• Δεύτερο στάδιο θεωρείται η γνώση της επιστημονικής ορολογίας.
• Τρίτο είναι το στάδιο κατανόησης της ξένης γλώσσας ισόβαθμα με τη μητρική (γνώση της δομής και της απαρέγκλιτης εφαρμογής της γραμμα¬τικής και του συντακτικού καθώς και των ποικίλων σημασιών μιας λέ-ξης)•
(Έκφρ. Έκθ. Α'Λυκείου σελ. 79)

► Απαραίτητη η γλωσσομάθεια στην εποχή μας. Την επιβάλλουν λό¬γοι:
1. Πολιτικοί:
• Επικράτηση του διεθνισμού και της παγκοσμιοποίησης.
• Διεύρυνση της δημοκρατίας και δημιουργία παγκόσμιων οργανισμών και κινημάτων πολιτικής πίεσης.
• Η ανάγκη υπεράσπισης και προβολής των εθνικών θεμάτων σε διεθνείς οργανισμούς και συνέδρια από τους πολιτικούς ηγέτες ή τους διπλωμά¬τες.
Κοινωνικοί:
. Ο τουρισμός αποτελεί στις μέρες μας ευρύτατα διαδεδομένο τρόπο ψυ¬χαγωγίας μεγάλων ομάδων ανθρώπων αλλά και βασικό οικονομικό πόρο για τη χώρα μας.
• Η ανάγκη επικοινωνίας και ανάπτυξης σχέσεων με άλλους λαούς καθώς και η κατανόηση του τρόπου ζωής και της σκέψης τους. Η οργάνωση της γλώσσας καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο ένας λαός αντιλαμβάνε¬ται τον κόσμο.
• Η ουσιαστική κατάλυση των συνόρων των κρατών και η άμεση αλληλε¬πίδραση του τρόπου ζοοής, ο οποίος προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την τεχνολογία.
• Η επίλυση σειράς καθημερινών προβλημάτων, π.χ κατανόηση χρήσης μιας μηχανής για τις καθημερινές ανάγκες.
Πνευματικοί:
• Η ανάγκη παρακολούθησης της ανάπτυξης των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών και η δυνατότητα επιμόρφωσης σε ξένα πανεπιστήμια.
• Η απαίτηση για πνευματική τελείωση• καλλιεργείται η κριτική σκέψη, προσεγγίζεται πολύπλευρα η πραγματικότητα.
• Ο σύγχρονος τρόπος επικοινωνίας και ενημέρωσης μέσω του Διαδικτύ-ου και της δορυφορικής τηλεόρασης.
• Η ανάγκη επαφής με την ιστορία και τον πολιτισμό των άλλων λαών. Σωρεύεται έτσι η σοφία και η σκέψη άλλων λαών.
• Η γνώση μιας γλώσσας σημαίνει νέο τρόπο σύλληψης, οργάνωσης και έκφρασης του κόσμου της πραγματικότητας, μέσα από τη δική του «ταξι¬νομία του κόσμου».

• Η καλύτερη κατανόηση της μητρικής γλώσσας και η συναίσθηση της εθνι¬κής ιδιαιτερότητας. Η αυτογνωσία είναι αποτέλεσμα της ετερογνωσίας.
• Η ψυχαγωγία διευρύνεται και γίνεται ποιοτικότερη (δυνατότητα ανάγνω¬σης ξένων κειμένων, κατανόησης στίχων ποίησης και μουσικής κλπ.).
Ηθικοί:
Η ηθικοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου με τον εμπλουτισμό του από παγκόσμιες αξίες και ιδανικά.
• H ποιότητα και η ειλικρίνεια της συνάντησης ανθρώπου με άνθρωπο μέσα από τη μητρική ή την ξένη γλώσσα, «ηθική της γλώσσας» (Γ. Μπαμπινιώτης).

5. Οικονομικοί:
• Η παγκοσμιοποίηση της αγοράς, η διεκπεραίωση των οικονομικών συναλλαγών, η διαφήμιση, η παρακολούθηση των δεικτών της παγκό¬σμιας οικονομίας και η απαραίτητη γνώση του διεθνούς δικαίου.
• Η δημιουργία περισσότερων προϋποθέσεων για επαγγελματική απο¬κατάσταση καθώς και η καταπολέμηση της ανεργίας με τη δυνατότη¬τα π.χ. άσκησης του επαγγέλματος του δασκάλου ξένων γλωσσών.
• Η άμεση ενημέρωση για τις εξελίξεις στο χώρο του επαγγέλματος.
6. Εθνικοί:
• Αποφυγή της εθνικής απομόνωσης, προώθηση του Ελληνικού πνεύ¬ματος, αφού την ελληνική γλώσσα μιλούν μόνον οι αριθμητικά περιο¬ρισμένοι Έλληνες.
(Έκφρ. Έκθ. Α'Λυκείου σελ. 77-85)
Κίνδυνοι από τη γλωσσομάθεια
1. Η γλωσσική αλλοτρίωση μπορεί να οδηγήσει σε μιμητισμό στον ευρύτε¬ρο τρόπο ζωής και σε εθνική αλλοτρίωση και υποδούλωση ενός λαού.
2. Η νόθευση του γλωσσικού μας πλούτου με ξενόγλωσσους νεολογισμούς.
3. Απομάκρυνση από την παράδοση.
(Έκφρ. Έκθ. Α'Λυκείου σελ. 77)

Σημασία της Γλωσσομάθειας για τους Έλληνες
Είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι για τους άλλους Ευρωπαίους, γιατί:
1. Οι Έλληνες υστερούν αριθμητικά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
2. Ελάχιστοι Ευρωπαίοι γνωρίζουν Ελληνικά• έτσι η επικοινωνία μαζί τους καθιστά απαραίτητη τη γλωσσομάθεια.
3. Η παρακολούθηση της εξέλιξης των επιστημών είναι αδύνατη στις μέρες μας χωρίς τη γνώση ξένων γλωσσών.
4. Η ανάγκη για συγγραφή και δημόσια παρουσίαση επιστημονικών εργα¬σιών.
5. Η χρήση του διαδικτύου, που η αναγκαιότητα και η χρησιμότητα του δι¬ευρύνονται καθημερινά, απαιτεί τη γνώση τουλάχιστον της Αγγλικής γλώσσας.
(Έκφρ. Έκθ. Α'Λυκείου σελ. 85)
(► Γλώσσα και μετανάστευση
Όσοι μαθαίνουν τη γλώσσα της χωράς που μεταναστεύουν:
• Προσαρμόζονται εύκολα στο νέο τους κοινωνικό περιβάλλον και. η νοσταλγία της πατρίδας γίνεται μικρότερη.
• Διευρύνουν τον κύκλο των επαφών τους με τους ντόπιους και δεν αισθά¬νονται ξένοι και παραγκωνισμένοι.
• Δε δημιουργούν προϋποθέσεις ρατσιστικών εκδηλώσεων σε βάρος τους, όταν διακρίνονται από υψηλό πολιτισμικό επίπεδο.
• Ανταποκρίνονται καλύτερα στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και. δε γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης εξαιτίας της άγνοιας.
• Παρακολουθούν και κατανοούν τις εξελίξεις σ' όλους τους τομείς της ζωής της νέας χώρας, γιατί ενημερώνονται από τα ΜΜΕ της χώρας που διαμένουν.
• Παίζουν το ρόλο του καλού πρεσβευτή, μεταφέροντας στοιχεία του δικού τους πολιτισμού στην ξένη χώρα.
• Γνωρίζουν και διεκδικούν τα δικαιώματα τους.
(Έκφρ. Έκθ. Α'Λυκείου σε λ .85)

[► Εξέλιξη της μητρικής γλώσσας του μετανάστη στη χώρα παραμονής
• Η γλώσσα του μετανάστη δέχεται σοβαρές επιδράσεις από τον νέο πολι¬τιστικό του περίγυρο.
• Ο βαθμός της διείσδυσης εξαρτάται από την οργάνωση της παροικιακής ζωής, από τη λειτουργία σχολείων στα οποία διδάσκεται η μητρική γλώσσα, από τη συχνή επαφή με την πατρίδα.
• Τα άτομα που μεταναστεύουν σε μικρή ηλικία ή γεννιούνται σε μετανα¬στευτικό περιβάλλον γίνονται συνήθως δίγλωσσα με αποκλείσεις υπερο¬χής της μητρικής ή της ξένης γλώσσας .

Ο ρόλος της εκμάθησης ξένων γλωσσών στην εκπαίδευση της χώρας μας
• Η εκμάθηση της ξένης γλώσσας δεν παίζει κανένα ρόλο στη γλωσσική κοινότητα, παίζει όμως θεσμικό και κοινωνικό ρόλο στην κοινότητα.

Επηρεάζει ιδεολογικά το πνεύμα της εκπαίδευσης μέσα από τη φιλοσοφία της ξένης γλώσσας και το περιεχόμενο των διδασκόμενων κειμένων.
• Η διδακτική των ξένων γλωσσών χρησιμοποιεί πρακτικές που κατα¬σκευάζονται στις δυτικές χώρες, με σκοπό τη διεθνοποίηση των γλωσ¬σών τους . Τα διδακτικά αυτά μοντέλα επηρεάζουν και τη διδακτική άλ¬λων μαθημάτων (οπτικοακουστική, γνωσιακή, επικοινωνιακή μέθοδος, προοδευτική παιδαγωγική).
• Καθορίζει σ' ένα βαθμό το αναλυτικό πρόγραμμα (ωράριο, διδακτέα ύλη κτλ.).
• Η γλωσσομάθεια δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να χρησιμοποιεί απο¬τελεσματικότερα τον Η/Υ.
• Επηρεάζεται η επικοινωνία μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων.
• Στα βιβλία της ξένης γλώσσας προβάλλεται σημαντικά το πολιτισμικό στοιχείο του λαού που μιλά την αντίστοιχη γλώσσα ως μητρική. Η γνώση αυτή οδηγεί στην αντιρατσιστική αγωγή.
• Εφαρμόζονται προγράμματα ανταλλαγών, επισκέψεων και εκπαιδευτι¬κής συνεργασίας μεταξύ σχολείων διαφορετικών χωρών.
(Έκφρ. Έκθ. Α'Λυκείου σελ. 85)
!► Το οικονομικό κόστος της γλωσσομάθειας
Η εκμάθηση της ξένης γλώσσας έχει οικονομικό κόστος στην ελληνική οι¬κογένεια, γιατί το σύνολο των παιδιών καταφεύγει στη φροντιστηριακή υποστήριξη. Βασικές αιτίες του φαινομένου είναι:
• Η διδασκαλία της ξένης γλώσσας, παρά τα σημαντικά βήματα, δεν είναι πλήρως και συστηματικά οργανωμένη, με αποτέλεσμα τη μη εξασφάλιση υψηλού βαθμού γλωσσομάθειας.
• Η δημόσια παροχή γνώσης υποτιμάται από τον Έλληνα γονιό και μαθητή.
• Η φροντιστηριακή υποστήριξη των μαθητών σε όλα τα μαθήματα είναι μια καλλιεργημένη κακή νοοτροπία των Ελλήνων.
Απαιτείται:
• Συνεχής εκσυγχρονισμός της διδακτικής των ξένων γλωσσών, με την επι¬κουρία όλων των σύγχρονων τεχνολογικών επιτευγμάτων.
• Το σχολείο να εξασφαλίζει τον ύψιστο βαθμό γλωσσομάθειας.
• Σεβασμός και αξιοποίηση της προσπάθειας που γίνεται στο ελληνικό σχολείο.
(Έκφρ. Έκθ. Α Λυκείου σελ. 83
Πηγή:laventer.blogspot.com