ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ

Αποτελούνται από μια δευτερεύουσα υποθετική πρόταση που στη γλώσσα του συντακτικού ονομάζεται υπόθεση και από μια κατά κανόνα κύρια που στη γλώσσα του συντακτικού ονομάζεται απόδοση.
Υπόθεση και απόδοση μαζί σχηματίζουν τον υποθετικό λόγο που με βάση το νόημά του κατατάσσεται ο καθένας σε κάποιο είδος.

Είδη Υποθετικών Λόγων
Α΄ είδος (ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ)
α)Υπόθεση: Εἰ + οριστική (κάθε χρόνου).
β)Απόδοση: Οποιαδήποτε έγκλιση οποιουδήποτε χρόνου.
Π.χ. Εἰ εἰσὶ βωμοί, εἰσὶ καὶ θεοί.
Β΄ είδος (ΜΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ)
α)Υπόθεση: Εἰ + οριστική ιστορικού χρόνου.
β)Απόδοση: Δυνητική οριστική (οριστική ιστορικού χρόνου + ἄν -δυνητικό).
Π.χ. Εἰ μὴ εἴχομεν φῶς, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἄν ἦμεν.
Γ΄ είδος (απλή σκέψη του λέγοντος)
α)Υπόθεση: Εἰ + ευκτική.
β)Απόδοση: Δυνητική ευκτική και σπάνια οριστική αρκτικού χρόνου.
Π.χ. Εἰ τὶς μὴ τρέφοιτο, οὐκ ἄν ζῴη.
Δ΄ είδος (ΠΡΟΣΔΩΚΟΜΕΝΟ)
α)Υπόθεση: Ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική.
β)Απόδοση: Οριστική μέλλοντα ή μελλοντική έκφραση.
Π.χ. Ἐὰν ἔλθω, πράξω.
Ε΄ είδος(αόριστη επανάληψη στο παρόν-μέλλον)
α)Υπόθεση: : Ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική.
β)Απόδοση: Οριστική ενεστώτα ή γνωμικός αόριστος.
Π.χ. Ἤν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν.
ΣΤ΄ είδος(αόριστη επανάληψη στο παρελθόν)
α)Υπόθεση: Εἰ + ευκτική επαναληπτική
β)Απόδοση: Οριστική παρατατικού κατά κανόνα χωρίς ἄν ή αορίστου κατά κανόνα με ἄν.
Παρατηρήσεις στους Υποθετικούς Λόγους

• Υποθετικό λόγο σχηματίζουμε με υποθετικές, εναντιωματικές, χρονικοϋποθετικές και αναφορικοϋποθετικές προτάσεις και μετοχές.
• Όταν η υπόθεση δίνεται με μετοχή, για να αναπλάσουμε τον υποθετικό λόγο, στηριζόμαστε στην απόδοση και φυσικά στο νόημα. Απόδοση στις υποθετικές μετοχές είναι κανονικά (εκτός από σπάνιες περιπτώσεις) το ρήμα της πρότασης μέσα στην οποία βρίσκονται οι μετοχές.
• Όταν στον υποθετικό λόγο του πραγματικού έχουμε και στην υπόθεση και στην απόδοση οριστική μέλλοντα, ο υποθετικός χαρακτηρίζεται πραγματικός με σημασία προσδοκώμενου.
• Από τον υποθετικό λόγο του μη πραγματικού είναι δυνατόν να παραλείπεται από την απόδοση το δυνητικό ἄν, όταν έχουμε σ΄ αυτήν απρόσωπο ρήμα ή έκφραση ή τα ρήματα βούλομαι, δύναμαι, κινδυνεύω.
• Ως μελλοντικές εκφράσεις μπορεί να συναντηθούν η προστακτική, η δυνητική ευκτική, η υποτακτική, η ευκτική, απρόσωπα ρήματα ή εκφράσεις + τελικό απαρέμφατο, ενδοιαστικές και τελικές προτάσεις. Δηλαδή αν στην απόδοση έχουμε οριστική ενεστώτα ή γνωμικό αόριστο, ο υποθετικός λόγος που σχηματίζεται είναι του είδους της αόριστης επανάληψης στο παρόν και μέλλον. Όταν έχουμε οτιδήποτε άλλο, ο υποθετικός θα είναι του προσδοκώμενου.
• Τα απρόσωπα ρήματα και οι απρόσωπες εκφράσεις + τελικό απαρέμφατο είναι κυρίως εκφράσεις μελλοντικές. Πιο σπάνια μπορεί να είναι και εκφράσεις ενεστωτικές (να ισοδυναμούν δηλαδή με ενεστώτα).