Στερεότυπα

Ορισμός:

Σταθερές ταξινομημένες αντιλήψεις που συνήθως οφείλονται σε ελλιπή πληροφόρηση σχετικά με τα χαρακτηριστικά τα οποία αποδίδονται σε μέλη μιας ομάδας (π.χ. έθνους, επαγγελματικής τάξης, κατοίκους πόλης-χωριού κ.λπ.). Πρόκειται για εσφαλμένες παγιωμένες αντιλήψεις, αυθαίρετες, που εκφράζουν αρνητικές απόψεις και αναχρονιστικές ιδέες για κάποια σύνολα ανθρώπων με παρεμφερή χαρακτηριστικά. Επομένως τα στερεότυπα συνδέονται άμεσα με το φαινόμενο του ρατσισμού και ιδιαίτερα του κοινωνικού ρατσισμού.

Αίτια επικράτησης στερεοτύπων:

Άτομο:

· χαμηλό πνευματικό επίπεδο και έλλειψη καλλιέργειας > άκριτη υιοθέτηση παρόμοιων αντιλήψεων.

· ψυχολογικά προβλήματα.

· εσωτερική ανεπάρκεια > υποτίμηση άλλων ανθρώπων.

· φανατισμός.

· «πλύση εγκεφάλου» από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

· επιρροή από το ευρύτερο περιβάλλον του (νοοτροπία ενός λαού, ιδιοσυγκρασία π.χ. η ελληνική κοινωνία είναι συντηρητική ως προς τη θέση της γυναίκας).

Οικογένεια:

· δυσαρμονία.

· γονείς με χαμηλό πνευματικό επίπεδο.

· γονείς: αρνητικά πρότυπα για τα παιδιά.

· έλλειψη διαλόγου.

· διακρίσεις στα παιδιά ή στο ρόλο των συζύγων μέσα στο σπίτι.

· απουσία ευρύτερης παιδείας και καθοδήγησης.

Σχολείο:

· «στείρες» γνώσεις.

· αναχρονιστικές αντιλήψεις.

· διαιώνιση στερεοτύπων.

· φαινόμενα επικράτησης στερεοτύπων και μέσα στη σχολική τάξη.

· απουσία διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.

· βαθμοθηρία και τυποποίηση εκπαιδευτικής διαδικασίας.

ΜΜΕ

· προβολή προτύπων κακής ποιότητας.

· έχουν μεταβληθεί σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις.

· προβολή καταναλωτικού προτύπου ζωής.

· υποβάθμιση πνευματικών και ηθικών αξιών.

Κοινωνία:

· κρίση αξιών.

· απουσία ευρύτερης πνευματικής καλλιέργειας.

· καταναλωτισμός.

· φανατισμός – ρατσισμός.

· ανεργία.

· φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.

· βία – εγκληματικότητα.

· προέχει το ατομικό συμφέρον.

· αδρανοποίηση πνευματικών ανθρώπων.

Συνέπειες – Κίνδυνοι:

Κοινωνικός Τομέας:

· απουσία πνεύματος αλληλεγγύης και συνεργασίας > κοινωνικός ρατσισμός >διάσπαση συνοχής της κοινωνίας.

· φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.

· στασιμότητα και οπισθοδρόμηση.

· σκοταδισμός και παρακμή ηθικών και πνευματικών αξιών.

Ηθικός – Ψυχολογικός Τομέας:

· ανασφάλειες.

· ψυχολογικά προβλήματα.

· φόβος και καχυποψία.

· βία και εγκληματικότητα.

· ενίσχυση άγχους και συμπλέγματα ανωτερότητας / κατωτερότητας.

Πνευματικός Τομέας:

· άνισες ευκαιρίες μόρφωσης και καλλιέργειας.

· οπισθοδρόμηση και στασιμότητα.

· απουσία παιδείας.

· «στενεύουν» οι πνευματικοί ορίζοντες του ατόμου.

Οικονομικός τομέας:

· διάκριση επαγγελμάτων (χειρωνακτικά – πνευματικά – τεχνικά).

· ανεργία.

· υπερεντατικοποίηση εργασίας.

· «υποδούλωση» στη μηχανή.

· μη αξιοποίηση παραγωγικού δυναμικού της κοινωνίας.

Πολιτικός Τομέας:

· κρίση δημοκρατίας.

· κρίση στις σχέσεις μεταξύ λαών και χωρών.

· καταπάτηση ατομικών δικαιωμάτων.

· απουσία διαλόγου και συνεργασίας.

· προβολή ατομικού συμφέροντος.

Προτάσεις:

· παιδεία.

· διάλογος και συνεργασία.

· στροφή στις ηθικές και πνευματικές αξίες.

· σεβασμός δικαιωμάτων των ατόμων.

· δραστηριοποίηση πνευματικών ανθρώπων

· επικράτηση ανθρωπισμού.

· στήριξη και ενίσχυση δημοκρατίας και ίσων ευκαιριών για όλους.

Πηγή: latistor.blogspot.com