ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

1. Ποιος είναι ο τρόπος και τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί ο συντάκτης στα ακόλουθα κείμενα;
Στο πλαίσιο των κοινωνιών της υπεραφθονίας ιδιαίτερα οδυνηρές είναι οι ψυχολογικές συνέπειες για τον άνθρωπο. Η κατανάλωση γίνεται αυτοσκοπός, με άλλα λόγια ο άνθρωπος ζει για να καταναλώνει. Η αληθινή ευχαρίστηση της χρήσης παίρνει δευτερεύουσα θέση σε σύγκριση με την ίδια την πράξη της αγοράς του καινούργιου και μοντέρνου. Αποσκοπώντας στα υλικά αγαθά ο άνθρωπος απευαισθητοποείται, ενώ μέσω της υπερεντατικοποίησης της εργασίας αναζητά το μέγιστο κέρδος, οπότε ο ελεύθερος χρόνος συρρικνώνεται και η πηγαία απόλαυση εξανεμίζεται. Η κορυφαία αγωνία σήμερα είναι η απόκτηση και διατήρηση των υλικών
αγαθών, οδηγώντας τα άτομα που δεν είναι σε θέση να αποκτήσουν τον υλικό πλούτο στην απογοήτευση, στα συναισθήματα μειονεξίας, στο άγχος, στη νεύρωση και στην ψυχολογική φθορά. Σε αυτές τις συνθήκες υποδούλωσης στα αγαθά, ο σύγχρονος άνθρωπος αδυνατεί να βιώσει την πραγματική ευτυχία.

 Ο συντάκτης στη συγκεκριμένη παράγραφο χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς την επίκληση στη λογική και καταθέτει ως αποδεικτικό μέσο για την ορθότητα των απόψεων του ένα επιχείρημα. Αναλυτικότερα, η θέση του (συμπέρασμα) είναι η πρώτη φράση της παραγράφου: «Στο πλαίσιο των κοινωνιών της υπερα¬φθονίας ιδιαίτερα οδυνηρές είναι οι ψυχολογικές συνέπειες για τον άνθρωπο», ενώ οι υπόλοιπες προτάσεις {«Η κατανάλωση γίνεται αυτοσκοπός ... αδυνατεί να βιώσει την πραγματική ευτυχία») αποτελούν το αποδεικτικό υλικό (προκείμενες) που πιστοποιεί τη θέση του.

Οι κλιματικές αλλαγές στη Γη και ειδικότερα η εμφάνιση τον φαινομένου τον θερμοκηπίου οδήγησαν στη δημιουργία περισσότερου πρασίνου στον πλανήτη μας. Σύμφωνα με νέα έρευνα, σημειώθηκε υπερανάπτυξη στα φυτά κατά 6% στις τροπικές περιοχές, καθώς και τα ψηλότερα σημεία στο Βόρειο Ημισφαίριο να κερδίζουν το 80% αυτής της αύξησης. Μάλιστα, οι εν λόγω αλλαγές συνέβαλαν τα τελευταία 20 χρόνια σε υπερευδοκίμηση των φυτών σε περιοχές όπου ως τότε ήταν πολύ δύσκολη, ή και αδύνατη, η ανάπτυξη τους. Το διοξείδιο του άνθρακος, η μείω¬ση των νεφών που επέτρεψαν μεγαλύτερη ηλιοφάνεια, η αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας είναι οι βασικοί παράγοντες της εκδήλωσης τον φαινομένου.
«Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι ο Αμαζόνιος, που απορρόφησε το 40% της αύξησης. Τα τροπικά δάση του ποταμού πλήττονται, μεν, από την αποψίλωση περιμετρικά αλλά στο εσωτερικό υπήρξε πολύ μεγάλη ανάπτυξη των φυτών» δή¬λωσε στο CNN η Ραμακρίσνα Νεμάνι, που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Μο¬ντάνα και είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Την έρευνα χρηματοδότησαν η NASA και το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ και σε αυτή συμπεριελήφθησαν στοιχεία από διαστημικούς δορυφόρους και επίγειες πηγές των τελευταίων 20 ετών. Η μελέτη και επεξεργασία των δεδομένων διήρκεσε πάνω από 18 μήνες και στην ομάδα συμμετείχαν επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων από πολλά ερευνητι¬κά και επιστημονικά ιδρύματα, ινστιτούτα, οργανώσεις και πανεπιστήμια.

 Από την ανάγνωση του κειμένου αντιλαμβανόμαστε πως ο αρθρογράφος κάνει χρήση της επίκλησης στη λογική, καθώς καταθέτει αρκετά τεκμήρια, για να στηρίξει τη θέση ότι οι κλιματικές αλλαγές στη γη και ειδικότερα η εμφάνιση τον φαινομένου του θερμοκηπίου οδήγησαν στη δημιουργία περισσότερου πράσινου στον πλανήτη μας (α’ περίοδος). Συγκεκριμένα, ως τεκμήρια χρησιμοποιούνται:
• Πορίσματα ερευνών: «Σύμφωνα με νέα έρευνα... του φαινομένου». « Την έρευνα χρηματοδότησαν... οργανώσεις και πανεπιστήμια».
• Στατιστικά στοιχεία: 6%, 80%, 40%.
• Αυθεντία: η αναφορά στη Ραμακρίσνα Νεμάνι, που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Μοντάνα και είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
• Παράδειγμα: η αναφορά στον Αμαζόνιο.
Τα τεκμήρια αυτά καταλαμβάνουν το σύνολο του κειμένου και τίθενται αντί επιχειρημάτων, προκειμένου να συνδέσουν το πρόβλημα με την πραγματικό¬τητα και να καταστήσουν σαφέστατο και αξιόπιστο το κείμενο.

2. Στις ακόλουθες παραγράφους να αναγνωρίσετε / επισημάνετε το επιχείρημα που εμπεριέχουν ( επιπλέον παρακάτω στη συλλογιστική πορεία: Ποια είναι η συλλογιστική πορεία;):
 Η τέχνη αποτελεί «κοινή γλώσσα» για άτομα, ομάδες και λαούς. Επισημαίνει την κοινή μοίρα των ανθρώπων και ενισχύει το ιδανικό της ειρήνης, στηλιτεύοντας τα σύνορα του μίσους. Συνενώνει τους ανθρώπους, καθώς μοιράζει κοινή καλλιτε¬χνική συγκίνηση, αδελφώνει με τα κοινά αγαπήματα τα άτομα αλλά και τους λαούς. Υμνεί τον άνθρωπο αδιακρίτως φυλής, χρώματος και θρησκείας και κυρίως αντι¬μάχεται το ρατσισμό και τον εθνικισμό. Επομένως, η γνήσια τέχνη κοινωνικοποιεί και δρα ενοποιητικά.
Μείζων προκείμενη: «Η τέχνη αποτελεί "κοινή γλώσσα" για άτομα, ομά¬δες και λαούς».
Ελάσσονες προκείμενες: (2η - 4η προκείμενες): «Επισημαίνει την κοινή μοίρα των ανθρώπων ... και τον εθνικισμό».
Συμπέρασμα: «Επομένως, η γνήσια τέχνη κοινωνικοποιεί και δρα ενοποιητικά».

 Μέσα σε μια κοινωνία ελεύθερων συνειδήσεων το δικαίωμα της διαφωνίας, ως πρωταρχική έκφραση προσωπικής ευθύνης, διατηρείται απαραμείωτο. Οι ελεύθεροι διαφωνούν, συνδιαλέγονται, δέχονται την πολλαπλότητα των απόψεων. Αυτό συμβαίνει γιατί γνωρίζουν καλά πως αυτή η πολλαπλότητα κι αυτή η εναρμόνιση των διαφωνιών είναι το στημόνι όπου υφαίνεται η ελευθερία του κόσμου.
α' προκείμενη: «Οι ελεύθεροι διαφωνούν, συνδιαλέγονται, δέχονται την πολλαπλότητα των απόψεων».
β' προκείμενη: «Αυτό συμβαίνει γιατί γνωρίζουν καλά πως αυτή η πολλαπλότητα κι αυτή η εναρμόνιση των διαφωνιών είναι το στημόνι όπου υφαίνεται η ελευθε¬ρία του κόσμου».
Συμπέρασμα: Άρα, «μέσα σε μια κοινωνία ελεύθερων συνειδήσεων το δικαίω¬μα της διαφωνίας, ως πρωταρχική έκφραση προσωπικής ευθύνης, διατηρείται απαραμείωτο».

Σημείωση: Στο συλλογισμό της λογικής και στο συλλογιστικό επιχείρημα υπάρχει λογική οργάνωση. Ωστόσο, η ειδοποιός διαφορά τους είναι η εξής: Ο συλλογισμός της λογικής αποτελείται από προτάσεις που είναι σύντομες, απλές και τυπικές. Αντίθετα, το συλλογιστικό επιχείρημα αποτελείται από περιόδους στις οποίους αναπτύσσουμε τη σκέψη μας με παραδείγματα, αποτελέσματα, διευκρινίσεις, αίτια, κ.ά, για να αποδείξουμε τη θέση μας και κυρίως να πείσουμε.

 Η διαφορά ανάμεσα στο συλλογισμό και στο επιχείρημα ή στην απόδειξη είναι ότι ένας συλλογισμός μπορεί να είναι τυπικά σωστός αλλά ουσιαστικά να μη στέκει, ενώ το επιχείρημα έχει αποδεικτική αξία. Με άλλα λόγια κάθε επιχείρημα είναι συλλογισμός αλλά κάθε συλλογισμός δεν είναι επιχείρημα. Έτσι για παράδειγμα ο συλλογισμός:
Όλοι οι πλούσιοι είναι ανήθικοι
Ο Χ είναι πλούσιος
Ἀρα ο Χ είναι ανήθικος