Διαγώνισμα στην Έκφραση Έκθεση της Α΄ Λυκείου

α. Κείμενο
Γιατί ο άνθρωπος δεν πρέπει να είναι αναλφάβητος;

Ο αναλφάβητος διαθέτει λιγότερες δυνατότητες συνεχούς αναπτύξεως του και αποκτήσεως προσόντων για την επαγγελματική του εξέλιξη. Τούτο χωρίς να αποτελεί και τον κανόνα, έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και κοινωνική του κατάσταση. Δεδομένου ότι η σημερινή ζωή είναι πολύμορφο πλέγμα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του ατόμου και προβάλλει συνεχώς περισσότερες απαιτήσεις, ο αναλφάβητος αντιμετωπίζει δυσχέρειες στην αξιοποίηση, κατά τον καλύτερο τρόπο, των δικαιωμάτων καθώς και στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων του.
Οι απαιτήσεις του σύγχρονου ανθρώπου από τη ζωή καθώς και οι απαιτήσεις της σημερινής ζωής από τον άνθρωπο είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες του παρελθόντος. Παλαιότερα η εξαετής υποχρεωτική εκπαίδευση κρινόταν ως ικανοποιητική υποδομή του ατόμου για την αντιμετώπιση της ζωής. Σήμερα η αντίληψη αυτή θεωρείται αναχρονιστική και η υποχρεωτική εκπαίδευση έχει αυξηθεί αλματωδώς, σε σημείο που ξεπερνά σε μερικές χώρες τα δέκα χρόνια. Αν παλαιότερα οι απαιτήσεις για να καταστεί ο αναλφάβητος μη αναλφάβητος ή αλφαβητισμένος είχαν ένα ορισμένο περιεχόμενο, αυτό σήμερα έχει πάρει πολλαπλάσια έκταση. Και μεταφράζεται στο ερώτημα «πού και πότε πρέπει να σταματήσει η εκπαίδευση του αναλφάβητου». Η απάντηση στο ερώτημα είναι ότι η διαδικασία της εκπαιδεύσεως καθώς και η ανάγκη για εκπαίδευση δεν παύει ποτέ αλλά συνεχίζεται σε όλη τη ζωή του ατόμου. Γι΄ αυτό η σημερινή κοινωνία πρέπει να εξασφαλίζει τις δυνατότητες και ευκαιρίες για συνεχή και δια βίου μάθηση σε όλους τους πολίτες, μέσα σ΄ ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα που θα καλύπτει τις προσπάθειες και αναζητήσεις κάθε ατόμου, από τη γέννηση μέχρι το θάνατο του.

β. Ερωτήσεις
1. Να ενημερώσετε την τάξη σας για το περιεχόμενο του κειμένου με γραπτή περίληψη του σε 100 λέξεις περίπου.
(βαθμοί: 5)

2. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με τις συνώνυμες τους της στήλης Β.
- διαβουκόληση -- -- εγωκεντρισμός
- ατομικισμός ---- αναλυτής
- συμβολή ---- ανηθικότητα
- ανατόμος ---- χειραγώγηση
- αμοραλισμός ---- πλεονεξία
- κερδομανία ---- συνεισφορά
- επινόηση ---- εξακρίβωση
- διάγνωση ---- εφεύρεση
(βαθμοί: 2,5)

3. Ο άνθρωπος που στη συμπεριφορά του παρουσιάζει τάσεις / στοιχεία:
ατομικισμού λέγεται ατομικιστής
εθνικισμού λέγεται ……………
μονομέρειας λέγεται ……………
αμοραλισμού λέγεται ……………
κερδομανίας λέγεται ……………

ο άνθρωπος που έχει υποστεί:

αλλοτρίωση λέγεται ……………
χειραγώγηση λέγεται ……………
διαβουκόληση λέγεται ……………
(βαθμοί: 2,5)

4. «Ο αναλφαβητισμός πλήττει τα μειονεκτικά κοινωνικά στρώματα. Ποιοι λόγοι καθηλώνουν αυτά τα κοινωνικά στρώματα στον αναλφαβητισμό; Με ποιους τρόπους νομίζετε ότι θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, ώστε τα επόμενα χρόνια να ελαχιστοποιηθεί ο αριθμός των ατόμων που δεν ξέρουν ανάγνωση και γραφή;»
Να αναπτύξετε τα παραπάνω ερωτήματα σε μια έκθεση 400 – 450 λέξεων.
(βαθμοί: 10)


Απαντήσεις:
1. Περίληψη
Συντάσσεται ανάλογα με την κρίση του κάθε μαθητή. Έμφαση πρέπει να δοθεί στα κύρια σημεία.

2. Αντιστοίχηση
1. δ, 2. α, 3. στ, 4. β, 5. γ, 6. ε, 7.η, 8. ζ

2. ατομικιστής, εθνικιστής, μονομερής, αμοραλιστής, κερδομανής, αλλοτριωμένος, χειραγωγημένος, διαβουκολημένος.

3. Έκθεση – Σχεδιάγραμμα.
Α. Πρόλογος: Ανάλυση της έννοιας αναλφάβητος και ορισμός της. Διαίρεση σε οργανικά και λειτουργικά αναλφάβητους.

Β. Κυρίως θέμα:
1. Λόγοι
- Φτώχεια και κακές συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας
- Αναχρονιστικές αντιλήψεις απαίδευτων γονιών και προκαταλήψεις.
- Έλλειψη φροντίδας ορισμένων γονιών για τα παιδιά, έλλειψη επικοινωνίας, βάναυση συμπεριφορά και κακοποίηση τους.
- Κακές σχέσεις μεταξύ γονέων.
- Μαθητές που ανήκουν σε κοινωνικές ομάδες με ιδιαίτερα προβλήματα (πρόσφυγες, τσιγγάνοι) δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολείου και μερικές φορές γίνονται θύματα διακρίσεων.
2. Λύσεις
- Παροχές σε άπορες οικογένειες.
- Παρέμβαση του κράτους και των λειτουργών του σε οικογένειες που διαπιστώνεται πρόβλημα.
- Ειδική εκπαίδευση δασκάλων που αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο να μορφώσουν παιδιά που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες του πληθυσμού της χώρας.
- Επιμορφωτικά προγράμματα για ενήλικους αναλφάβητους και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.

Γ. Επίλογος.
πηγη:Νεοδυναμικό φροντιστήριο