ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ
Πλάτωνος Πολιτεία (360 Α-D)
Καὶ τοῦτο ἐννοήσαντα ἀποπειρᾶσθαι τοῦ δακτυλίου εἰ ταύτην ἔχοι τὴν δύναμιν, καὶ αὐτῷ οὕτω συμβαίνειν, στρέφοντι μὲν εἴσω τὴν σφενδόνην ἀδήλῳ γίγνεσθαι, ἔξω δὲ δήλῳ. αἰσθόμενον δὲ εὐθὺς διαπράξασθαι τῶν ἀγγέλων γενέσθαι τῶν παρὰ τὸν βασιλέα, ἐλθόντα δὲ καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ μοιχεύσαντα, μετ' ἐκείνης ἐπιθέμενον τῷ βασιλεῖ ἀποκτεῖναι καὶ τὴν ἀρχὴν οὕτω κατασχεῖν. Εἰ οὖν δύο τοιούτω δακτυλίω γενοίσθην, καὶ τὸν μὲν ὁ δίκαιος περιθεῖτο, τὸν δὲ ὁ ἄδικος, οὐδεὶς ἂν γένοιτο, ὡς δόξειεν, οὕτως ἀδαμάντινος, ὃς ἂν μείνειεν ἐν τῇ δικαιοσύνῃ καὶ τολμήσειεν ἀπέχεσθαι τῶν ἀλλοτρίων καὶ μὴ ἅπτεσθαι, ἐξὸν αὐτῷ καὶ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀδεῶς ὅ,τι βούλοιτο λαμβάνειν, καὶ εἰσιόντι εἰς τὰς οἰκίας συγγίγνεσθαι ὅτῳ βούλοιτο, καὶ ἀποκτεινύναι καὶ ἐκ δεσμῶν λύειν οὕστινας βούλοιτο, καὶ τἆλλα πράττειν ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἰσόθεον ὄντα. Οὕτω δὲ δρῶν οὐδὲν ἂν διάφορον τοῦ ἑτέρου ποιοῖ, ἀλλ' ἐπὶ ταὔτ' ἂν ἴοιεν ἀμφότεροι. Καίτοι μέγα τοῦτο τεκμήριον ἂν φαίη τις ὅτι οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος ἀλλ' ἀναγκαζόμενος, ὡς οὐκ ἀγαθοῦ ἰδίᾳ ὄντος, ἐπεὶ ὅπου γ' ἂν οἴηται ἕκαστος οἷός τε ἔσεσθαι ἀδικεῖν, ἀδικεῖν. Λυσιτελεῖν γὰρ δὴ οἴεται πᾶς ἀνὴρ πολὺ μᾶλλον ἰδίᾳ τὴν ἀδικίαν τῆς δικαιοσύνης, ἀληθῆ οἰόμενος, ὡς φήσει ὁ περὶ τοῦ τοιούτου λόγου λέγων. ἐπεὶ εἴ τις τοιαύτης ἐξουσίας ἐπιλαβόμενος μηδέν ποτε ἐθέλοι ἀδικῆσαι μηδὲ ἅψαιτο τῶν ἀλλοτρίων, ἀθλιώτατος μὲν ἂν δόξειεν εἶναι τοῖς αἰσθανομένοις καὶ ἀνοητότατος, ἐπαινοῖεν δ' ἂν αὐτὸν ἀλλήλων ἐναντίον ἐξαπατῶντες ἀλλήλους διὰ τὸν
τοῦ ἀδικεῖσθαι φόβον.
Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το απόσπασμα: “Εἰ οὖν δύο τοιούτω δακτυλίω γενοίσθην, ... ἔσεσθαι ἀδικεῖν, ἀδικεῖν”.
Μονάδες 10
Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων:
Β1. ἰσόθεον: Να εξηγήσετε πώς χρησιμοποιείται η λέξη αυτή στο κείμενο και ποια αντίληψη του αρχαίου κόσμου για το θείο εκφράζει.
Μονάδες 15
Β2. Με βάση τον μύθο του Γύγη ο Γλαύκων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι “οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος ἀλλ' ἀναγκαζόμενος”. Σε ποιο σωκρατικό δόγμα αντιτίθεται η άποψη αυτή και με ποια επιχειρήματα υποστηρίζεται στη συνέχεια του κειμένου ( ὡς οὐκ ἀγαθοῦ ἰδίᾳ ὄντος, ... διὰ τὸν τοῦ ἀδικεῖσθαι φόβον);
Μονάδες 15
Β3. Ποιες είναι οι τέσσερις θεμελιώδεις αρετές, κατά τον Πλάτωνα, και πώς ενσαρκώνονται στην ιδεώδη πολιτεία του;
Μονάδες 10
Β4. Να γράψετε ένα συνώνυμο της αρχαίας ελληνικής για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: βούλομαι, φημί, οἴομαι, φόβος, δρῶ.
Μονάδες 10
Γ. Αδίδακτο κείμενο
'Ισοκράτους Νικοκλῆς, 27-28
Ὡς δὲ προσηκόντως τὴν ἀρχὴν ἡμεῖς ἔχομεν, πολὺ τούτου συντομώτερος καὶ μᾶλλον ὁμολογούμενος ὁ λόγος ἐστίν. Τίς γὰρ οὐκ οἶδεν, ὅτι Τεῦκρος μὲν ὁ τοῦ γένους ἡμῶν ἀρχηγός, παραλαβὼν τοὺς τῶν ἄλλων πολιτῶν προγόνους, πλεύσας δεῦρο καὶ τὴν πόλιν αὐτοῖς ἔκτισεν καὶ τὴν χώραν κατένειμεν, ὁ δὲ πατὴρ Εὐαγόρας ἀπολεσάντων ἑτέρων τὴν ἀρχὴν πάλιν ἀνέλαβεν, ὑποστὰς τοὺς μεγίστους κινδύνους, καὶ τοσοῦτον μετέστησεν ὥστε μηκέτι Φοίνικας Σαλαμινίων τυραννεῖν, ἀλλ' ὧνπερ ἦν τὴν ἀρχήν, τούτους καὶ νῦν ἔχειν τὴν βασιλείαν;
Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.
Μονάδες 20
Γ2. α) Να γράψετε το θηλυκό γένος των παρακάτω μετοχών στον αριθμό και την πτώση που βρίσκονται: ὁμολογούμενος, πλεύσας, ἀπολεσάντων, ὑποστάς.
Μονάδες 4
Γ2. β) Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στον αντίστοιχο τύπο της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα: κατένειμεν, ἀνέλαβεν, μετέστησεν.
Μονάδες 6
Γ3. Να χαρακτηρισθούν συντακτικώς οι υπογραμμισμένες λέξεις στο απόσπασμα που ακολουθεί:
“...ὁ δὲ πατὴρ Εὐαγόρας ἀπολεσάντων ἑτέρων τὴν ἀρχὴν πάλιν ἀνέλαβεν, ὑποστὰς τοὺς μεγίστους κινδύνους, καὶ τοσοῦτον μετέστησεν ὥστε μηκέτι Φοίνικας Σαλαμινίων τυραννεῖν, ἀλλ' ὧνπερ ἦν τὴν ἀρχήν, τούτους καὶ νῦν ἔχειν τὴν βασιλείαν”.
Μονάδες 10
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Αν λοιπόν υπήρχαν δύο δαχτυλίδια και το ένα το φορούσε ο δίκαιος και άλλο ο άδικος, κανείς δεν θα ήταν όπως πιστεύουν τόσο ακέραιος ώστε να μπορεί να παραμείνει πιστός στην δικαιοσύνη και να έχει την τόλμη να παραμείνει μακριά από τα ξένα πράγματα και να μην τα αγγίζει ενώ θα του ήταν δυνατό και να παίρνει άφοβα από την αγορά ότι ήθελε και μπαίνοντας στα σπίτια να δημιουργεί ερωτικές σχέσεις με όποιον ήθελε και να σκοτώνει και να βγάζει από την φυλακή όποιους ήθελε και τα άλλα να τα πράττει ανάμεσα στους ανθρώπους σαν να είναι ισοδύναμος με τον θεό .Έτσι βέβαια ενεργώντας ,δεν θα έκανε τίποτα διαφορετικό από τον άλλον αλλά και οι δύο θα βάδιζαν στον ίδιο δρόμο. Και βέβαια θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι αυτό είναι μεγάλη απόδειξη για το γεγονός ότι κανείς δεν είναι δίκαιος με την θέλησή του αλλά επειδή στην ιδιωτική ζωή αναγκάζεται δεν είναι αγαθό αφού ο καθένας, όπου νομίζει πώς είναι σε θέση να αδικεί, αδικεί.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Β1. Η χρήση της λέξης ισόθεον είναι ειρωνική ,όπως φαίνεται από το είδος των δραστηριοτήτων που περιγράφονται. ο Γλαύκων εξισώνει με τους θεούς τον άνθρωπο που, έχοντας στην κατοχή του το μαγικό δαχτυλίδι του Γύγη ,θα μπορούσε να ικανοποιεί τις επιθυμίες του. Με την φράση αυτή αίρει οποιοδήποτε περιορισμό στην δράση του ανθρώπου. Σύμφωνα με τις λαικές αντιλήψεις του αρχαίου κόσμου οι θεοι μπορούσαν να πράττουν τα πάντα .Έτσι για παράδειγμα ο Δίας έσμιξε ως χρυσή βροχή με την Δανάη .ο Διόνυσος απελευθέρωσε τις Βάκχες που είχε φυλακίσει ο Πενθέας κτλ.Με ανάλογο τρόπο .ο άνθρωπος που έχει γίνει κάτοχος μιας τόσο μεγάλης δύναμης ,ενεργεί χωρίς το φόβο της τιμωρίας.ο Πλάτων χρησιμοποιώντας ειρωνικά τη λέξη ισόθεον στηλιτεύει μια κατηγορία ανθρώπων που μπορούσε να πράττει ότι επιθυμούσε ,τους τυράννους.Η απόλυτη και ανεξέλεγκτη εξουσία που κατείχαν ,τους διέφθειρε ,με αποτέλεσμα να διαπράττουν κάθε είδους ανοσιούργημα και να πιστεύουν ότι βρίσκονται πάνω από τους θεσμούς και τους νόμους και ότι θα παραμείνουν ατιμώρητοι ως το τέλος για τις ανόσιες και ιδιοτελείς πράξεις τους.
Β2.Με βάση τον μύθο καταλήγει στην επιγραμματική διατύπωση ότι κανένας εν είναι δίκαιος με την θελησή του ,που συνοψίζει την θεωρία του σοφιστή Θρασύμαχου [το συμφέρον του δυνατού καθορίζει τι είναι δίκαιο] και παρουσιάζει στην πραγματικότητα ,τις αποψείς των αριστοκρατικών κύκλων της Αθήνας .Απο αυτό συμπεράνετε ότι εν αναγνωρίζει σε κανέναν άνθρωπο την δυνατότητα να είναι πράγματι δίκαιος και να επιλέγει την δικαιοσύνη σαν τρόπο ζωής.Ισχυρίζεται ότι ο άνθρωπος εφαρμόζει κανόνες δικαίου όχι από προτίμηση αλλά επειδή δεν έχει άλλη επιλογή.Συμφωνα με την άποψη του Γλαύκου όταν ο άνθρωπος είναι σίγουρος ότι μπορεί να αδικεί χωρίς να υφίσταται τις συνέπειες τότε μεταπίπτει στην ηθική της ΄φύσης’,παραδίεται δηλαδή στην φυσική του ροπή,την πλεονεξία. Η άποψη του Γλαύκου έρχεται σε αντίθεση με την αισιόδοξη σωκρατική άποψη πού δέχεται και ο Πλάτων ότι κανένας δεν είναι κακός με την θελησή του..Η θέση αυτή του Σωκράτη είναι προέκταση της θεωρίας του για την γνώση.Η αρετή είναι γνώση .Είμαστε σε θέση να επιλέξουμε το καλό εφόσον ξέρουμε τι είναι καλό. Ο Σωκράτης λοιπόν πιστεύει ότι η γνώση για το καλό ανοίγει το δρόμο για την σωστή πράξη άρα την ευδαιμονία,άρα όλοι πράττουν το καλό εφόσον το γνωρίζουν.Κανείς δεν είναι τόσο επιπόλαιος ώστε να πράττει εκούσια το κακό όταν βέβαια γνωρίζει τι είναι το κακό.και να προτιμά την νόσο από την υγεία της ψυχής.Επομένως οι κακοί είναι αμαθείς και παρασύρονται στο κακό εξαιτίας της αγνοιάς τους και όχι της διαθεσής τους να το πράξουν .Σε αυτό το συλλογισμό φαίνεται η νοσιαρχική βάση της αρετής κατά τον Σωκράτη.ο Γλαύκων αντίθετα θεωρεί ότι η αρετή είναι προιόν εξαναγκασμού καιφόβου.βιασμός της ανθρώπινης φύσης.Κατά την άποψη του Σωκράτη η αρετή και το δίκαιο είναι προιόν της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου και επομένως με την κατάλληλη αγωγή και τη ν σωστή παιδεία οι άνθρωποι μπορούν να κατακτήσουν την αγωγή και να δημιουργήσουν κοινωνίες δικαίου.ο Γλαύκων για να τα εκμηριώσει την θέση του ισχυρίζεται ότι:
α) η δικαιόσυνη είναι ασυμβίβαστη με το προσωπικό συμφέρον επειδή
β) ο καθένας οπού μπορεί να αδικήσει και να αποφύγει την τιμωρία αδικεί.
γ) κάθε άνθρωπος πιστεύει ότι η αικία τον ωφελεί πιο πολύ από την δικαιοσύνη
δ) αν κάποιος αποκτούσε την δύναμη να αικεί ατιμώρητα και εν τη χρησιμοποιούσε θα φαίνοταν ανόητος και αθλιότατος στους ΄’’εξυπνους’ Ολόκληρος ο συλλογισμός του Γλαύκου δομείται σε αιτιολογικές κρίσεις που βασίζονατι στην κοινή γνώμη ,η οποία σύμφωνα με τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα εν είναι επαρκής αποδεικτικός όρος.
Β3. Η ιδεώδης πολιτεία ενσαρκώνει τις τέσσερις θεμελιώδεις αρετές. Είναι σοφή επειδή οι άρχοντές της είναι σοφοί και την καθοδηγούν προς τον Αγαθό. Είναι ανδρεία επειδή οι φύλακές είναι ανδρείοι. Κοσμείται από σωφροσύνη επειδή ανάμεσα στις τρεις τάξεις βασιλεύει η αρμονία, που προκύπτει από την υποταγή της κατώτερης στις ανώτερες. Είναι τέλος η πολιτεία αυτή δίκαιη επειδή κάθε στοιχείο εκπληρώνει την λειτουργία του χωρίς να παραλύει την λειτουργία των άλλων. Με άλλα λόγια ο καθένας πράττει το έργο που του ανατίθεται και δεν πολυπραγμονεί.
Β4. Βούλομαι: θέλω, επιθυμώ
Φημί: λέγω, φράζω, αγορεύω
Οίομαι: νομίζω
Φόβος: δέος
Δρώ: πράττω
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ότι όμως ταιριαστά κατέχουμε την εξουσία, ο λόγος γι’ αυτό το θέμα είναι πολύ πιο σύντομος και περισσότερο δεδομένος. Γιατί ποιος δεν γνωρίζει ότι ο Τεύκρος από την μία, αρχηγός του γένους μας, αφού πήρε μαζί του τους προγόνους των άλλων πολιτών, αφού έπλευσε εδώ και έκτισε την πόλη γι’ αυτούς και μοίρασε τη χώρα μας, ο πατέρας Ευαγόρας από την άλλη, αφού οι άλλοι έχασαν την εξουσία, την ανέκτησε πάλι αφού υπέστη τους πιο μεγάλους κινδύνους και τόσο πολύ μετέβαλε την κατάσταση ώστε να μην εξουσιάζουν πλέον τυραννικά οι Φοίνικες τους Σαλαμινίους, αλλά όποιων ακριβώς ήταν η βασιλεία αρχικά, αυτοί και τώρα να κατέχουν την βασιλεία.
Γ2. α. ὀμολογουμένος, ὀμολογουμένη
Πλεύσας, πλεύσασα
ἀπολεσάντων, ἀπολεσασῶν
ὑποστάς, ὑποστᾶσα
Γ 2.β.
ΡΗΜΑΤΑ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
κατένειμεν κατανέμει κατανεμεῑ
ἀνέλαβεν ἀναλαμβάνει ἀναλήψεται
μετέστησεν μεθίστησιν μεταστήσει
Γ3. απολεσάντων: επιρρηματική χρονική μετοχή ,δηλώνει το προτερόχρονο σε σχέση με το ρήμα που προσδιορίζει ,γενική απόλυτη , με υποκείμενό της το ‘ετέρων’[θα μπορούσε να θεωρηθεί και εναντιωματική]
τοσούτον: αιτιατική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο ρήμα «μετέστησεν»
ώνπερ: γενική κατηγορηματική κτητική μέσω του συνετικού ρήματος ἦν στο εννοούμενου υποκείμενο του ρήματος η βασιλεία
την αρχήν: αιτιατική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα ἦν
πηγη:arnos.gr
Πλάτωνος Πολιτεία (360 Α-D)
Καὶ τοῦτο ἐννοήσαντα ἀποπειρᾶσθαι τοῦ δακτυλίου εἰ ταύτην ἔχοι τὴν δύναμιν, καὶ αὐτῷ οὕτω συμβαίνειν, στρέφοντι μὲν εἴσω τὴν σφενδόνην ἀδήλῳ γίγνεσθαι, ἔξω δὲ δήλῳ. αἰσθόμενον δὲ εὐθὺς διαπράξασθαι τῶν ἀγγέλων γενέσθαι τῶν παρὰ τὸν βασιλέα, ἐλθόντα δὲ καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ μοιχεύσαντα, μετ' ἐκείνης ἐπιθέμενον τῷ βασιλεῖ ἀποκτεῖναι καὶ τὴν ἀρχὴν οὕτω κατασχεῖν. Εἰ οὖν δύο τοιούτω δακτυλίω γενοίσθην, καὶ τὸν μὲν ὁ δίκαιος περιθεῖτο, τὸν δὲ ὁ ἄδικος, οὐδεὶς ἂν γένοιτο, ὡς δόξειεν, οὕτως ἀδαμάντινος, ὃς ἂν μείνειεν ἐν τῇ δικαιοσύνῃ καὶ τολμήσειεν ἀπέχεσθαι τῶν ἀλλοτρίων καὶ μὴ ἅπτεσθαι, ἐξὸν αὐτῷ καὶ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀδεῶς ὅ,τι βούλοιτο λαμβάνειν, καὶ εἰσιόντι εἰς τὰς οἰκίας συγγίγνεσθαι ὅτῳ βούλοιτο, καὶ ἀποκτεινύναι καὶ ἐκ δεσμῶν λύειν οὕστινας βούλοιτο, καὶ τἆλλα πράττειν ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἰσόθεον ὄντα. Οὕτω δὲ δρῶν οὐδὲν ἂν διάφορον τοῦ ἑτέρου ποιοῖ, ἀλλ' ἐπὶ ταὔτ' ἂν ἴοιεν ἀμφότεροι. Καίτοι μέγα τοῦτο τεκμήριον ἂν φαίη τις ὅτι οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος ἀλλ' ἀναγκαζόμενος, ὡς οὐκ ἀγαθοῦ ἰδίᾳ ὄντος, ἐπεὶ ὅπου γ' ἂν οἴηται ἕκαστος οἷός τε ἔσεσθαι ἀδικεῖν, ἀδικεῖν. Λυσιτελεῖν γὰρ δὴ οἴεται πᾶς ἀνὴρ πολὺ μᾶλλον ἰδίᾳ τὴν ἀδικίαν τῆς δικαιοσύνης, ἀληθῆ οἰόμενος, ὡς φήσει ὁ περὶ τοῦ τοιούτου λόγου λέγων. ἐπεὶ εἴ τις τοιαύτης ἐξουσίας ἐπιλαβόμενος μηδέν ποτε ἐθέλοι ἀδικῆσαι μηδὲ ἅψαιτο τῶν ἀλλοτρίων, ἀθλιώτατος μὲν ἂν δόξειεν εἶναι τοῖς αἰσθανομένοις καὶ ἀνοητότατος, ἐπαινοῖεν δ' ἂν αὐτὸν ἀλλήλων ἐναντίον ἐξαπατῶντες ἀλλήλους διὰ τὸν
τοῦ ἀδικεῖσθαι φόβον.
Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το απόσπασμα: “Εἰ οὖν δύο τοιούτω δακτυλίω γενοίσθην, ... ἔσεσθαι ἀδικεῖν, ἀδικεῖν”.
Μονάδες 10
Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων:
Β1. ἰσόθεον: Να εξηγήσετε πώς χρησιμοποιείται η λέξη αυτή στο κείμενο και ποια αντίληψη του αρχαίου κόσμου για το θείο εκφράζει.
Μονάδες 15
Β2. Με βάση τον μύθο του Γύγη ο Γλαύκων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι “οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος ἀλλ' ἀναγκαζόμενος”. Σε ποιο σωκρατικό δόγμα αντιτίθεται η άποψη αυτή και με ποια επιχειρήματα υποστηρίζεται στη συνέχεια του κειμένου ( ὡς οὐκ ἀγαθοῦ ἰδίᾳ ὄντος, ... διὰ τὸν τοῦ ἀδικεῖσθαι φόβον);
Μονάδες 15
Β3. Ποιες είναι οι τέσσερις θεμελιώδεις αρετές, κατά τον Πλάτωνα, και πώς ενσαρκώνονται στην ιδεώδη πολιτεία του;
Μονάδες 10
Β4. Να γράψετε ένα συνώνυμο της αρχαίας ελληνικής για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: βούλομαι, φημί, οἴομαι, φόβος, δρῶ.
Μονάδες 10
Γ. Αδίδακτο κείμενο
'Ισοκράτους Νικοκλῆς, 27-28
Ὡς δὲ προσηκόντως τὴν ἀρχὴν ἡμεῖς ἔχομεν, πολὺ τούτου συντομώτερος καὶ μᾶλλον ὁμολογούμενος ὁ λόγος ἐστίν. Τίς γὰρ οὐκ οἶδεν, ὅτι Τεῦκρος μὲν ὁ τοῦ γένους ἡμῶν ἀρχηγός, παραλαβὼν τοὺς τῶν ἄλλων πολιτῶν προγόνους, πλεύσας δεῦρο καὶ τὴν πόλιν αὐτοῖς ἔκτισεν καὶ τὴν χώραν κατένειμεν, ὁ δὲ πατὴρ Εὐαγόρας ἀπολεσάντων ἑτέρων τὴν ἀρχὴν πάλιν ἀνέλαβεν, ὑποστὰς τοὺς μεγίστους κινδύνους, καὶ τοσοῦτον μετέστησεν ὥστε μηκέτι Φοίνικας Σαλαμινίων τυραννεῖν, ἀλλ' ὧνπερ ἦν τὴν ἀρχήν, τούτους καὶ νῦν ἔχειν τὴν βασιλείαν;
Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.
Μονάδες 20
Γ2. α) Να γράψετε το θηλυκό γένος των παρακάτω μετοχών στον αριθμό και την πτώση που βρίσκονται: ὁμολογούμενος, πλεύσας, ἀπολεσάντων, ὑποστάς.
Μονάδες 4
Γ2. β) Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στον αντίστοιχο τύπο της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα: κατένειμεν, ἀνέλαβεν, μετέστησεν.
Μονάδες 6
Γ3. Να χαρακτηρισθούν συντακτικώς οι υπογραμμισμένες λέξεις στο απόσπασμα που ακολουθεί:
“...ὁ δὲ πατὴρ Εὐαγόρας ἀπολεσάντων ἑτέρων τὴν ἀρχὴν πάλιν ἀνέλαβεν, ὑποστὰς τοὺς μεγίστους κινδύνους, καὶ τοσοῦτον μετέστησεν ὥστε μηκέτι Φοίνικας Σαλαμινίων τυραννεῖν, ἀλλ' ὧνπερ ἦν τὴν ἀρχήν, τούτους καὶ νῦν ἔχειν τὴν βασιλείαν”.
Μονάδες 10
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Αν λοιπόν υπήρχαν δύο δαχτυλίδια και το ένα το φορούσε ο δίκαιος και άλλο ο άδικος, κανείς δεν θα ήταν όπως πιστεύουν τόσο ακέραιος ώστε να μπορεί να παραμείνει πιστός στην δικαιοσύνη και να έχει την τόλμη να παραμείνει μακριά από τα ξένα πράγματα και να μην τα αγγίζει ενώ θα του ήταν δυνατό και να παίρνει άφοβα από την αγορά ότι ήθελε και μπαίνοντας στα σπίτια να δημιουργεί ερωτικές σχέσεις με όποιον ήθελε και να σκοτώνει και να βγάζει από την φυλακή όποιους ήθελε και τα άλλα να τα πράττει ανάμεσα στους ανθρώπους σαν να είναι ισοδύναμος με τον θεό .Έτσι βέβαια ενεργώντας ,δεν θα έκανε τίποτα διαφορετικό από τον άλλον αλλά και οι δύο θα βάδιζαν στον ίδιο δρόμο. Και βέβαια θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι αυτό είναι μεγάλη απόδειξη για το γεγονός ότι κανείς δεν είναι δίκαιος με την θέλησή του αλλά επειδή στην ιδιωτική ζωή αναγκάζεται δεν είναι αγαθό αφού ο καθένας, όπου νομίζει πώς είναι σε θέση να αδικεί, αδικεί.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Β1. Η χρήση της λέξης ισόθεον είναι ειρωνική ,όπως φαίνεται από το είδος των δραστηριοτήτων που περιγράφονται. ο Γλαύκων εξισώνει με τους θεούς τον άνθρωπο που, έχοντας στην κατοχή του το μαγικό δαχτυλίδι του Γύγη ,θα μπορούσε να ικανοποιεί τις επιθυμίες του. Με την φράση αυτή αίρει οποιοδήποτε περιορισμό στην δράση του ανθρώπου. Σύμφωνα με τις λαικές αντιλήψεις του αρχαίου κόσμου οι θεοι μπορούσαν να πράττουν τα πάντα .Έτσι για παράδειγμα ο Δίας έσμιξε ως χρυσή βροχή με την Δανάη .ο Διόνυσος απελευθέρωσε τις Βάκχες που είχε φυλακίσει ο Πενθέας κτλ.Με ανάλογο τρόπο .ο άνθρωπος που έχει γίνει κάτοχος μιας τόσο μεγάλης δύναμης ,ενεργεί χωρίς το φόβο της τιμωρίας.ο Πλάτων χρησιμοποιώντας ειρωνικά τη λέξη ισόθεον στηλιτεύει μια κατηγορία ανθρώπων που μπορούσε να πράττει ότι επιθυμούσε ,τους τυράννους.Η απόλυτη και ανεξέλεγκτη εξουσία που κατείχαν ,τους διέφθειρε ,με αποτέλεσμα να διαπράττουν κάθε είδους ανοσιούργημα και να πιστεύουν ότι βρίσκονται πάνω από τους θεσμούς και τους νόμους και ότι θα παραμείνουν ατιμώρητοι ως το τέλος για τις ανόσιες και ιδιοτελείς πράξεις τους.
Β2.Με βάση τον μύθο καταλήγει στην επιγραμματική διατύπωση ότι κανένας εν είναι δίκαιος με την θελησή του ,που συνοψίζει την θεωρία του σοφιστή Θρασύμαχου [το συμφέρον του δυνατού καθορίζει τι είναι δίκαιο] και παρουσιάζει στην πραγματικότητα ,τις αποψείς των αριστοκρατικών κύκλων της Αθήνας .Απο αυτό συμπεράνετε ότι εν αναγνωρίζει σε κανέναν άνθρωπο την δυνατότητα να είναι πράγματι δίκαιος και να επιλέγει την δικαιοσύνη σαν τρόπο ζωής.Ισχυρίζεται ότι ο άνθρωπος εφαρμόζει κανόνες δικαίου όχι από προτίμηση αλλά επειδή δεν έχει άλλη επιλογή.Συμφωνα με την άποψη του Γλαύκου όταν ο άνθρωπος είναι σίγουρος ότι μπορεί να αδικεί χωρίς να υφίσταται τις συνέπειες τότε μεταπίπτει στην ηθική της ΄φύσης’,παραδίεται δηλαδή στην φυσική του ροπή,την πλεονεξία. Η άποψη του Γλαύκου έρχεται σε αντίθεση με την αισιόδοξη σωκρατική άποψη πού δέχεται και ο Πλάτων ότι κανένας δεν είναι κακός με την θελησή του..Η θέση αυτή του Σωκράτη είναι προέκταση της θεωρίας του για την γνώση.Η αρετή είναι γνώση .Είμαστε σε θέση να επιλέξουμε το καλό εφόσον ξέρουμε τι είναι καλό. Ο Σωκράτης λοιπόν πιστεύει ότι η γνώση για το καλό ανοίγει το δρόμο για την σωστή πράξη άρα την ευδαιμονία,άρα όλοι πράττουν το καλό εφόσον το γνωρίζουν.Κανείς δεν είναι τόσο επιπόλαιος ώστε να πράττει εκούσια το κακό όταν βέβαια γνωρίζει τι είναι το κακό.και να προτιμά την νόσο από την υγεία της ψυχής.Επομένως οι κακοί είναι αμαθείς και παρασύρονται στο κακό εξαιτίας της αγνοιάς τους και όχι της διαθεσής τους να το πράξουν .Σε αυτό το συλλογισμό φαίνεται η νοσιαρχική βάση της αρετής κατά τον Σωκράτη.ο Γλαύκων αντίθετα θεωρεί ότι η αρετή είναι προιόν εξαναγκασμού καιφόβου.βιασμός της ανθρώπινης φύσης.Κατά την άποψη του Σωκράτη η αρετή και το δίκαιο είναι προιόν της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου και επομένως με την κατάλληλη αγωγή και τη ν σωστή παιδεία οι άνθρωποι μπορούν να κατακτήσουν την αγωγή και να δημιουργήσουν κοινωνίες δικαίου.ο Γλαύκων για να τα εκμηριώσει την θέση του ισχυρίζεται ότι:
α) η δικαιόσυνη είναι ασυμβίβαστη με το προσωπικό συμφέρον επειδή
β) ο καθένας οπού μπορεί να αδικήσει και να αποφύγει την τιμωρία αδικεί.
γ) κάθε άνθρωπος πιστεύει ότι η αικία τον ωφελεί πιο πολύ από την δικαιοσύνη
δ) αν κάποιος αποκτούσε την δύναμη να αικεί ατιμώρητα και εν τη χρησιμοποιούσε θα φαίνοταν ανόητος και αθλιότατος στους ΄’’εξυπνους’ Ολόκληρος ο συλλογισμός του Γλαύκου δομείται σε αιτιολογικές κρίσεις που βασίζονατι στην κοινή γνώμη ,η οποία σύμφωνα με τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα εν είναι επαρκής αποδεικτικός όρος.
Β3. Η ιδεώδης πολιτεία ενσαρκώνει τις τέσσερις θεμελιώδεις αρετές. Είναι σοφή επειδή οι άρχοντές της είναι σοφοί και την καθοδηγούν προς τον Αγαθό. Είναι ανδρεία επειδή οι φύλακές είναι ανδρείοι. Κοσμείται από σωφροσύνη επειδή ανάμεσα στις τρεις τάξεις βασιλεύει η αρμονία, που προκύπτει από την υποταγή της κατώτερης στις ανώτερες. Είναι τέλος η πολιτεία αυτή δίκαιη επειδή κάθε στοιχείο εκπληρώνει την λειτουργία του χωρίς να παραλύει την λειτουργία των άλλων. Με άλλα λόγια ο καθένας πράττει το έργο που του ανατίθεται και δεν πολυπραγμονεί.
Β4. Βούλομαι: θέλω, επιθυμώ
Φημί: λέγω, φράζω, αγορεύω
Οίομαι: νομίζω
Φόβος: δέος
Δρώ: πράττω
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ότι όμως ταιριαστά κατέχουμε την εξουσία, ο λόγος γι’ αυτό το θέμα είναι πολύ πιο σύντομος και περισσότερο δεδομένος. Γιατί ποιος δεν γνωρίζει ότι ο Τεύκρος από την μία, αρχηγός του γένους μας, αφού πήρε μαζί του τους προγόνους των άλλων πολιτών, αφού έπλευσε εδώ και έκτισε την πόλη γι’ αυτούς και μοίρασε τη χώρα μας, ο πατέρας Ευαγόρας από την άλλη, αφού οι άλλοι έχασαν την εξουσία, την ανέκτησε πάλι αφού υπέστη τους πιο μεγάλους κινδύνους και τόσο πολύ μετέβαλε την κατάσταση ώστε να μην εξουσιάζουν πλέον τυραννικά οι Φοίνικες τους Σαλαμινίους, αλλά όποιων ακριβώς ήταν η βασιλεία αρχικά, αυτοί και τώρα να κατέχουν την βασιλεία.
Γ2. α. ὀμολογουμένος, ὀμολογουμένη
Πλεύσας, πλεύσασα
ἀπολεσάντων, ἀπολεσασῶν
ὑποστάς, ὑποστᾶσα
Γ 2.β.
ΡΗΜΑΤΑ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
κατένειμεν κατανέμει κατανεμεῑ
ἀνέλαβεν ἀναλαμβάνει ἀναλήψεται
μετέστησεν μεθίστησιν μεταστήσει
Γ3. απολεσάντων: επιρρηματική χρονική μετοχή ,δηλώνει το προτερόχρονο σε σχέση με το ρήμα που προσδιορίζει ,γενική απόλυτη , με υποκείμενό της το ‘ετέρων’[θα μπορούσε να θεωρηθεί και εναντιωματική]
τοσούτον: αιτιατική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο ρήμα «μετέστησεν»
ώνπερ: γενική κατηγορηματική κτητική μέσω του συνετικού ρήματος ἦν στο εννοούμενου υποκείμενο του ρήματος η βασιλεία
την αρχήν: αιτιατική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα ἦν
πηγη:arnos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου