ΤΟ ΑΓΧΟΣ

TΟ ΑΓΧΟΣ ΤΟΥ «EΓΩ»
Tου Vicente Verdu - El Pais, 08/12/2002

Κάθε εποχή έχει τη χαρακτηριστική ψυχοπαθολογία της. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η ιδεαναγκαστική νεύρωση και η υστερία ήταν οι ψυχασθένειες του συρμού. Η ιδεαναγκαστική νεύρωση ως συνέπεια μιας κουλτούρας που έδινε έμφαση στην αξία της εργασίας και η υστερία ως αποτέλεσμα μιας κοινωνικής ηθικής που καταπίεζε βάναυσα τη σεξουαλικότητα. Πριν από 40 χρόνια, όταν άρχιζε να οξύνεται ο υπερατομικισμός, η κυρίαρχη ψυχοπαθολογία εστιαζόταν γύρω από τον ναρκισσισμό, και με τον καιρό εξελίχθηκε στη νευρωτική λατρεία του σώματος, την τάση για επιτυχία πάση θυσία και την απόκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων αγαθών. Σήμερα, πλέον, μέσα στο ευρύ πεδίο της κατάθλιψης, το άγχος είναι η ασθένεια που θριαμβεύει.
Το άγχος δεν είναι σήμερα η αγωνία για την απόκτηση περισσότερων πραγμάτων, όσο η δυσφορία επειδή κάτι μας λείπει. Πάντα υπάρχει κάτι που μας λείπει για να ηρεμήσουμε• κάτι παραπάνω που ξεφεύγει από τις δυνατότητές μας και ενίοτε από τη φαντασία μας. Κάτι που συχνά είναι απροσδιόριστο και σχεδόν ανέφικτο. Κάποια στιγμή αισθανόμαστε να το πλησιάζουμε και σχεδόν να το αγκαλιάζουμε, αλλά μια στιγμή αργότερα, μόλις που έχουμε νιώσει λίγη ανακούφιση, το ηρεμιστικό έχει πετάξει. Από στόχο σε στόχο, βυθιζόμαστε στο άγχος. Το άγχος γίνεται μια οδυνηρή συνήθεια, που το αίτιό της μας διαφεύγει.
Τα αδιέξοδα της καθημερινότητας, το κυνήγι του χρήματος, οι αμφιβολίες για την αξία μας, είναι κάποια από αυτά που οξύνουν την υπερέντασή μας, λένε τα βιβλία «αυτοβοήθειας». Τελικά όμως ο κυρίαρχος λόγος της δυσφορίας είναι η ασυμφωνία ανάμεσα στις προσδοκίες μας και την πραγματικότητα, ανάμεσα στην προσμονή της ικανοποίησης μιας επιθυμίας και την ανεπάρκεια των μέσων, ανάμεσα στην επιθυμία να αγαπάμε τον εαυτό μας και την ασταθή, πρόσκαιρη αυτοεκτίμηση που καταφέρνουμε να αποκτήσουμε. Σχεδόν όλα όσα μας περιβάλλουν, συμβάλλουν σ’ αυτό το αίσθημα απογοήτευσης.
Η αποσπασματική κουλτούρα, οι βιαστικές και ωστόσο αργές μετακινήσεις, το «ζάπινγκ», η γρήγορη κατανάλωση, το κινητό τηλέφωνο, ο υπολογιστής, όλα είναι διεγερτικά του άγχους. Υφιστάμεθα συνεχώς το βασανιστήριο του αστραπιαίου, αυτού που αντιλαμβανόμαστε τη μια στιγμή και μας ξεφεύγει την επομένη. Το κακό χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι ότι εκτός από το ότι έχει μειώσει την έκταση του χώρου, έχει επίσης σμικρύνει τις παύσεις. Μια στιγμή ανάπαυλας επιπλέον, και το αίσθημα ενοχής μετατρέπει την ευδαιμονία σε δηλητήριο. Το άγχος συνιστά έτσι μια αμείλικτη ποινή• πώς όμως μπορείς να ζήσεις χωρίς να το αποδεχτείς; Το όραμα μιας ζωής χαλαρής και ήρεμης, όπου θα αισθάνεσαι μακριά απ’ όλα αυτά, ακολουθώντας ρυθμούς που ξαναδίνουν την πυκνότητα στις αισθήσεις και προσαρμόζουν το πνεύμα με τη συμπαντική μακροβραδύτητα, μοιάζει να έχει τη σφραγίδα του θανάτου. Θέλουμε στ’ αλήθεια να πεθάνουμε;
Στην πράξη, δεν μπορούμε να βρούμε άλλη διέξοδο. Δεν έχουμε άλλη πρακτική διέξοδο. Το άγχος έχει εγκατασταθεί τόσο βαθιά που επηρεάζει τον κορμό της προσωπικότητας και διαποτίζει διαστροφικά το Εγώ. Ένα μη αγχωτικό Εγώ ισοδυναμεί, στον περίγυρό μας, με ένα Εγώ παραιτημένο ή ηττημένο, ενώ η διαρκής ανησυχία θεωρείται ότι δημιουργεί ένα Εγώ ευθυτενές, ξύπνιο και ετοιμοπόλεμο, για να μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και στον ανταγωνισμό. Μήπως πρόκειται για άλλη μια ασθένεια του ανδρισμού; Και όμως, παραδόξως, τα πιο αγχωμένα πλάσματα είναι σήμερα οι γυναίκες. Δεν ξέρουν πλέον σε τι να στηριχθούν και πού να καταφύγουν, τι να κάνουν για να φαίνονται επαρκείς, ποιο πρόγραμμα να καταστρώσουν για να μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα και να μη συντριβούν από τον πολλαπλασιασμό των καθηκόντων και την απίθανη ποικιλία των ρόλων που έχουν να παίξουν.
Ωστόσο, κάτι όχι πολύ διαφορετικό συμβαίνει και στους άντρες, οι οποίοι ανησυχούν και άγχονται μήπως δεν είναι ή δεν κάνουν πια αυτό που πρέπει, μήπως δεν παίρνουν ή δεν δίνουν πια αυτό που τους αξίζει κι αυτό που οφείλουν. Άγχος της κατάκτησης; Άγχος, πάνω απ’ όλα, για την εκπλήρωση, την ολοκλήρωση. Για να φτάσεις να είσαι κάποιος, οποιοσδήποτε, ακόμη και αυτός που είσαι, μια που τελικά κανείς δεν μπορεί να σου αμφισβητήσει το δικαίωμα να είσαι ακριβώς αυτός.

ΘΕΜΑΤΑ
1. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.
2. Πώς παρουσιάζεται το άγχος στη σημερινή κοινωνία κατά την άποψη του συγγραφέα;
3. Να δοθούν τα αντίθετα των τονισμένων λέξεων του κειμένου.
4. Με ποιο συλλογισμό αναπτύσσεται το παραπάνω κείμενο; Να τον δικαιολογήσετε πλήρως.
5. Το άγχος αυξάνεται όλο και περισσότερο στις μέρες μας, ταλαιπωρώντας τα άτομα ψυχικά και σωματικά. Αφού αναλύσετε τα αίτια του φαινομένου να παρουσιάσετε τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί θετικά και να μετατραπεί σε κινητήριο δύναμη, για την ενεργοποίηση των δυνατοτήτων των ατόμων (500-600 λέξεις).


Α Γ Χ Ο Σ

Ποια αίτια δημιουργούν το άγχος στη σημερινή εποχή;
• Η επιστήμη προχωρά με άλματα και με ρυθμό ολοένα επιταχυνόμενο. Προσφέρει εκπληκτικές προοπτικές στον άνθρωπο κι ο μέσος νους δυσκολεύεται να συλλάβει το μέγεθος της εξέλιξης και ν' αντιληφθεί όσα συντελούνται γύρω του. Αδυνατεί να τ' αφομοιώσει και να τα προσαρμόσει στη ζωή του. Αυτός ο ρυθμός όμως διατάραξε την ψυχική ισορροπία του ανθρώπου, ο οποίος πλέον αντικρίζει με δέος τα γεγονότα, γεμίζει με άγχος κι ανασφάλεια.
• Κάθε ανακάλυψη του ανθρώπου ανοίγει καινούργιους δρόμους και προκαλεί νέα ερωτηματικά. Όσο προχωρά η τεχνολογία, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η απορία, το άγνωστο που απλώνεται μπροστά του. Όλα αυτά φαίνονται απροσπέλαστα με τη λογική.
• Ο επιταχυνόμενος ρυθμός ζωής, η πολυπλοκότητά της έχουν φορτώσει τον άνθρωπο με πολλαπλές υποχρεώσεις. Όντας φορέας πολλών και συχνά αλληλοσυγκρουόμενων ρόλων, δε μπορεί ν' ανταπεξέλθει σ' όλες τις ευθύνες και «διεξάγει αγώνα δρόμου ενάντια στον εαυτό του». Ο σημερινός άνθρωπος δε χαίρεται, δεν απολαμβάνει τον ελεύθερο χρόνο, αφ' ενός γιατί τέτοιος δεν υπάρχει κι αφ' ετέρου γιατί οι έγνοιες του είναι πάρα πολλές.
• Η ζωή έχει χάσει την απλότητά της. Έχει γίνει σύνθετη κι ακατανόητη για το μέσο νου. Δεν υπάρχουν πλέον οι εύκολες κι οι ανώδυνες λύσεις, γι' αυτό τα διάφορα περιστατικά αποκτούν άπειρες ερμηνείες. Η αδυναμία κατανόησης κι αιτιολόγησης των κοινωνικών συμβάντων οδηγεί σε υπαρξιακό και λογικό αδιέξοδο, σε άγχος.
• Ο αγώνας του ανθρώπου γι' απόκτηση υλικών αγαθών στις καταναλωτικές κοινωνίες τον εξουθενώνει πραγματικά και του γεννά άγχος.
• Οι σημερινές πόλεις συνθλίβουν τον άνθρωπο, αφού σ' αυτές επικρατεί η μοναξιά, η αλλοτρίωση, η έλλειψη ζωτικού χώρου κι εκτόνωσης, η ηχορύπανση κι η μόλυνση. Όλα αυτά οδηγούν σε άγχος και νευρώσεις.
• Ο εντατικός ρυθμός εργασίας αποδιοργανώνει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, τον διαλύει. Η εξειδίκευση ή τα επακόλουθά της (ανία, κορεσμός κ.α.) προξενούν άγχος κι υπαρξιακά αδιέξοδα.
• Η πτώση των αξιών κι η παρακμή των ιδανικών αφήνουν το άτομο εσωτερικά γυμνό, γεγονός που επιδρά καταλυτικά και στις σχέσεις του με τους συνανθρώπους.
• Η αβεβαιότητα για το αύριο, η οικολογική καταστροφή, τα πυρηνικά, η απειλή μιας παγκόσμιας σύρραξης γεμίζουν ανασφάλεια κι αβεβαιότητα τον ευαίσθητο δέκτη.

Ποιες οι συνέπειες του φαινομένου;
• Το άγχος αποτελεί πλέον ένα ψυχοσωματικό νόσημα• ως αρρώστια, λοιπόν, έχει επιδράσεις στην υπόσταση του ατόμου (σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα): στομαχικές διαταραχές, καρδιακές παθήσεις, κυκλοφορικά προβλήματα, νευρώσεις, μελαγχολία κ.α.

Ποιοι οι τρόποι αντιμετώπισης;
• Στροφή στο συνάνθρωπο, ειλικρίνεια κι ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις, φιλία, οικογένεια.
• Ανθρωπιστική παιδεία, ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας, αυτογνωσία, υιοθέτηση γνήσιων
ιδανικών κι υψηλών στόχων. Να δοθεί προτεραιότητα στις πνευματικές κι ηθικές αξίες, να ιεραρχηθούν καλύτερα οι ανάγκες του.
• Απεξάρτηση απ' τη μανία της κατανάλωσης, αυτοέλεγχος, ψυχολογική ελευθερία.
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις, ανθρωπινότερο περιβάλλον.
• Επιστροφή του ανθρώπου στη φύση ή τακτική έξοδος σ' αυτή, φυσικότερος τρόπος ζωής.
• Δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.



Τί είναι τελικά το άγχος;
Ας μιλήσουμε σήμερα για το άγχος. Και δεν αναφέρομαι στο άγχος σαν ψυχοπαθολογική διαταραχή που εμπίπτει σε κάποια οργανική ή ψυχολογική δυσλειτουργία, αλλά σ’ αυτό το καθημερινό, βασανιστικό άγχος που ταλαιπωρεί όλους μας και αποτελεί πλέον αναπόσπαστο χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους. Μία μεταδοτική κατάσταση, που μεταφέρεται από άτομο σε άτομο προκαλώντας πανδημία που εξαπλώνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Με απλά λόγια τί θέλω να πω; Χαλαρώστε όλοι επιτέλους!

Ο Άλντους Χάξλευ, στο πιο γνωστό του δημιούργημα “The Doors of perception”, ένα αμφιλεγόμενο βιβλίο ύμνο στη χρήση του κάκτου Πεγιότ και της ουσίας μεσκαλίνης ώς επαγωγικό μέσο διαλογισμού και εσωτερικής αναζήτησης, αναφέρεται σε κάτι αναμφισβήτητα ορθό. Ότι ο κόσμος και οι ανθρώποι θα ήταν πολύ καλύτεροι, αν αφιέρωναν κάποια λεπτά της ημέρας για να θαυμάσουν την ομορφιά και την μαγεία ενός ροδοπέταλου, ή των πτυχών που σχηματίζει ένα όμορφο μεταξωτό φόρεμα πέφτοντας. Πόσο απέχει αλήθεια αυτό από τον δικό σας και δικό μου τρόπο ζωης και σκέψης που βασανίζόμαστε για να παράγουμε και παράγουμε για να καταναλώνουμε; Όσο κι αν δεν μου αρέσει να ακούγομαι μεμψίμοιρος είμαι δυστυχώς πλέον πεποισμένος ότι έχουμε χάσει σαν είδος τη συλλογική ικανότητα να κάνουμε κάπου κάπου ένα μικρό διάλειμμα για να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε ζωντανοί και γεμάτοι ευγνωμοσύνη να στρέψουμε το κεφάλι προς τον ουρανό απλώς υποκλινόμενοι στο μεγαλείο της ίδιας μας της ύπαρξης...

Αντ’ αυτού, ένα μανιώδες τρέξιμο προς μια άγνωστη - γνωστή κατεύθυνση που έχει ώς αντικειμενικό σκοπό το υλικό κέρδος και την «κοινωνική καταξίωση» (ότι και αν σημαίνει αυτό) με όλες της τις προεκτάσεις. Υπάρχει αλήθεια πλέον χρόνος για εσωτερικό διάλογο; Πότε μιλήσατε ουσιαστικά τελευταία φορά με τον εαυτό σας; Πότε κλείσατε τα μάτια και μιλήσατε με τις σκέψεις σας; Και δεν μιλάω για τα καθημερινά θέματα και τον σχεδιασμό άμεσων μελλοντικών πραγματιστικών πράξεων. Μιλάω για ένα βαθύ εσωτερικό διάλογο, αυτόν που φέρνει στην επιφανεια συναισθήματα και σκέψεις κρυμμένες, συνήθως πίσω από την διανοητικά στείρα πραγματικότητά μας. Αυτόν που δρα σαν μία πολύ απλή μορφή επικοδομητικής και λυτρωτικής εκάστοτε αυτόψυχοθεραπείας. Που χρόνος όμως για αυτό... Το αποτέλεσμα; Οι αγχώδεις διαταραχές μαζί με την κατάθλιψη είναι οι ασθένειες του αιώνα που ορθώνεται μπροστά μας. Καλά νέα για τις φαρμακευτικές εταιρίες, κακά για την ανθρωπότητα....

Τί είναι όμως ακριβώς το «άγχος»;
Κατακρίβεια, αυτό που ονομάζουμε «άγχος» υπό νευροφυσιολογική άποψη είναι μία απολύτως φυσιολογική και επικερδής διεργασία του οργανισμού, ένα πολύπλοκο σύστημα που βρίσκεται σε όλους τους ανθρώπους, του οποίου σε φυσιολογικές συνθήκες και υπό το κατάλληλο μέτρο η λειτουργία είναι άκρως απαραίτητη για την επιβίωσή μας. Στην ύπαρξή του πιθανότατα οφείλεται το γεγονός ότι καταφέραμε να επιβιώσουμε τόσα εκατομμύρια χρόνια, ότι εξελιχθήκαμε σαν είδος και ότι σήμερα κρατάτε αυτή την εφημερίδα στα χέρια σας και την διαβάζετε. Η λειτουργία του αποβλέπει στην προετοιμασία του οργανισμού ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσει σε περιπτώσεις όπου υπάρχει απειλή ή κίνδυνος. Για παράδειγμα, πριν πολλά πολλά χρόνια όταν ο προϊστορικός μας πρόγονος συναντούσε μία αρκούδα (ή κάποιο άλλο στρεσσογόνο ερέθισμα), το «σύστημα του άγχους» του ενεργοποιόταν. Ο υποθάλαμος στον εγκέφαλο προκαλούσε τη διέγερση των επινεφριδίων και την υπερέκκριση της ορμόνης επινεφρίνης, η οποία με την σειρά της έκανε την καρδιά να κτυπάει πιο γρήγορα, προκαλούσε διόγκωση των μυών, εφίδρωση για πτώση της θερμοκρασίας του σώματος, διαστολή της ίριδας για βελτίωση της όρασης και γενικότερα έφερνε το σώμα σε κατάσταση ετοιμότητας και εγρήγορσης. Το προετοίμαζε δηλ. να πολεμήσει ή να τρέξει (fight or flight όπως λένε οι αμερικάνοι). Ε λοιπόν, αν και μία αξιόλογη χρονική περίοδος έχει περάσει από τότε, λίγα πράγματα έχουν στην πραγματικότητα αλλάξει. Μπορεί η αρκούδα να έχει αντικατασταθεί από τον διευθυντή της εταιρίας σας ή από μία σημαντική επαγγελματική συνέντευξη, αλλά το βιολογικό υπόστρωμα και η παραγώμενη αντίδραση παραμένει ακριβώς η ίδια με αυτή του προιστορικού μας ταλαίπωρου συγγενή.

Το σύστημα αυτό ελέγχεται από το μέρος του οργανισμού μας που ονομάζεται «αυτόνομο νευρικό σύστημα», δηλ. το τμήμα που δεν ελέγχεται από την δική μας βούληση και σ’ αυτό εμπλέκονται πολλά όργανα του οργανισμού μας. Σε παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με το άγχος, το σύστημα αυτό βρίσκεται σε διέγερση σε απρόσφορες συνθήκες, δηλαδή χωρίς να συντρέχει κανένας προφανής λόγος προκαλώντας τα χαρακτηριστικά σημεία του άγχους, ξαφνικά, υπό την απουσία οποιασδήποτε λογικής εξήγησης και αφορμής. Η κατάσταση αυτή προκαλεί τις παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με το άγχος. Τις καταστάσεις δηλαδή αυτές κατά τις οποίες το καθημερινό και «δικαιολογημένο» (έστω και υπό την σκοπιά του συλλογικού μας παραλογισμού) άγχος μεταβάλλεται σε ασθένεια.


ΤΟ ΑΓΧΟΣ είναι μια μορφή ψυχικής διαταραχής, ανησυχίας που πηγάζει από τις δυσκολίες του παρόντος και το άγνωστο αύριο. Το άγχος του ανθρώπου εκδηλώνεται με την αγωνία, τη μεγαλοποίηση των ενδεχομένων κινδύνων, τη δημιουργία φανταστικών κινδύνων και η αίσθηση ενός βρόχου που σφίγγει το λαιμό του.
Η ανασφάλεια προκαλεί το φόβο κάποιας αδιόρατης απειλής και το άγχος αποτελεί μια στάση άμυνας ενάντια στη μελλοντική απειλή. Το άγχος είναι περισσότερο κοινωνική, παρά ψυχοσωματική ασθένεια κι έτσι επιβάλλεται άμεση επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων που το προκαλούν. Ο σύγχρονος άνθρωπος προσπαθώντας να βελτιώσει το βιοτικό του επίπεδο, καταπιέζεται από το άγχος. Όμως το αντίδοτο του άγχους δε βρίσκεται στις ψυχαναλύσεις και στα ψυχοφάρμακα, γιατί πρέπει να εξαλειφθούν οι κοινωνικές αιτίες που το προκαλούν. Σήμερα η δημιουργία έγινε άγχος, το οποίο οδηγεί στην κατακόρυφη πτώση της απόδοσης του ανθρώπου στην εργασία του. Πειράματα με ανθρώπους σε αυστηρή απομόνωση, έδειξαν ότι η τέλεια αποστέρηση εξωτερικών ερεθισμάτων, τους δημιούργησε πολύ γρήγορα πνευματική σύγχυση, ακόμα και παραισθήσεις ή συμπτώματα παρόμοια με αυτά της σχιζοφρένειας. Το ευστρές ψυχική εφορία- είναι το αντίθετο από τη στενοχώρια -κακό άγχος-. Γεγονότα που προκαλούν ευστρές μας ανακουφίζουν ψυχικά. Οι πιο συνηθισμένες πηγές ανακούφισης είναι η εκπλήρωση ενός σκοπού και η επίτευξη στόχων.
Ορισμός άγχους: Άγχος είναι ένα συναίσθημα που βιώνεται ως ένας επαπειλούμενος, αόριστος κίνδυνος. Είναι ένα δυσβάσταχτο συναίσθημα, που με κάθε μέσον ο άνθρωπος προσπαθεί να αποφύγει ή να τροποποιήσει. Πολλές φορές όμως οι άνθρωποι το εκλαμβάνουν ως σωματική αρρώστια γιατί δεν έχουν επίγνωση του γεγονότος ότι έχουν άγχος. Αυτό συμβαίνει επειδή, εκτός από τα καθαρά ψυχολογικά συμπτώματα άγχους υπάρχουν και πλήθος σωματικά συμπτώματα άγχους.
Συμπτώματα άγχους:
Ψυχολογικά: εσωτερική ένταση, αγωνία, αναστάτωση, νευρικότητα, έξαψη, ταραχή, ευερεθιστικότητα, υπερένταση, δυσκολία στη συγκέντρωση, στην προσοχή, εύκολη κούραση, υπερβολική ανησυχία για κάτι ασήμαντο, δυσκολίες στη μνήμη, εύκολη απογοήτευση, ανασφάλεια, αβεβαιότητα, δεν αισθάνεται βολικά, δεν είναι χαλαρός-ή, εύκολα αιφνιδιάζεται, αναπτύσσει διάφορες φοβίες (δηλαδή να φοβάται πράγματα και καταστάσεις που με τη λογική το καταλαβαίνει ότι δεν έπρεπε να φοβάται).
Σωματικά: αυτά ποικίλουν και περικλείουν όλα τα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού.
Καρδιαγγειακό: ταχυκαρδία, αρρυθμία, φτερουγίσματα, πόνος στο στήθος, δύσπνοια.
Αναπνευστικό: πίεση, βάρος στο στήθος, αίσθημα πνιγμού, αίσθημα ότι λείπει αέρας, αναστεναγμοί.
Γαστρεντερικό: δυσκολία στην κατάποση, βάρος στην κοιλιά, ναυτία, εμετοί, βορβορυγμοί, ευκοιλιότητα ή δυσκοιλιότητα.
Ουρογεννητικό: συχνουρία, ανικανότητα στους άντρες, αμηνόρροια ψυχρότητα στις γυναίκες.
Μυοσκελετικό: αστάθεια της φωνής, τρίξιμο δοντιών, τρεμούλες, μυϊκοί σπασμοί, πόνοι στους μυς.
Νευρικό: σωματική κόπωση, αδυναμία, μουδιάσματα, εξάψεις, κρυάδες, θόλωση οράσεως, ξηρότητα στόματος, ιδρώτες, ανατριχίλες, πονοκέφαλοι.
Το άγχος πιστεύεται ότι παράγεται από έναν ενδοιασμό παραγόντων όπως είναι:
1)κληρονομικοί, 2) προσωπικότητα, 3) φυσικό περιβάλλον, 4) κοινωνικό περιβάλλον.
Όμως, ψυχική ομοιόσταση ισορροπία υγεία επιτυγχάνεται όταν υπάρχει ισορροπία μεταξύ των τμημάτων της προσωπικότητας του ατόμου και του εξωτερικού περιβάλλοντος. Ένα καλά προσαρμοσμένο άτομο διαθέτει τέτοια στοιχεία στην προσωπικότητά του, ώστε κάθε στιγμή να έχει άμεση επαφή με τις απαιτήσεις της πραγματικότητας, να ικανοποιούνται ως ένα βαθμό οι ενστικτώδεις απαιτήσεις.
ΑΓΧΟΣ = ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ = ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Το άγχος μπορεί να εκδηλωθεί για προηγούμενες συγκρούσεις αλλά το ψυχικό όργανο αναζητά μια νέα ισορροπία, μια νέα προσαρμογή. Οι άνθρωποι, ενώ κρύβουν τις υπόλοιπες ψυχικές διαταραχές, δε χάνουν ευκαιρία να μιλήσουν για το άγχος τους. Μια πρώτη εξήγηση έγκειται:
1) στην παγκοσμιότητά του, 2) στην ελλιπή και νεφελώδη περιγραφή του, 3) στην εντύπωση ότι μπορεί να είναι και προσόν.
Όταν νομίζουμε πως δεν μπορούμε να αποφύγουμε το άγχος, δεν προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να το πολεμήσουμε.
Οι γυναίκες επισκέπτονται συχνότερα τις υπηρεσίες υγείας απ ότι οι άνδρες. Σε γενικές γραμμές, το αντρικό φύλο είναι πιο ευάλωτο σε αρρώστιες, ωστόσο οι γυναίκες αναφέρουν τόσο συχνά τα συμπτώματά τους, ώστε δημιουργείται τελικά μια εντύπωση υπερίσχυσης της νοσηρότητας του γυναικείου φύλου.
ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ
Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας της γυναίκας:
Οι γυναίκες έχουν λεκτική ικανότητα. Ακόμη, είναι πιο εύκολες στο να αναγνωρίσουν ότι κάτι δεν πάει καλά στα αισθήματα της ψυχολογικής αναστάτωσης. Οι γυναίκες εκφράζουν δυσκολίες και προβλήματα, ενώ οι άντρες αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους με αυτοέλεγχο.
Οι γυναίκες δεν αντέχουν τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης.
Οι περισσότερες γυναίκες έχουν ελάχιστη αυτοπεποίθηση, πολλά αισθήματα ενοχής και ανεπάρκειας. Οι άντρες συνήθως αναζητούν βοήθεια για να νιώσουν οι ίδιοι καλύτερα
Οι γυναίκες αγχώνονται και καταθλίβονται περισσότερο από τους άντρες όταν ορισμένα σημαντικά και βασικά θέματα πάνε στραβά.
Η γυναίκα με ανησυχίες συχνά αντιμετωπίζει τη δυσπιστία του οικογενειακού περιβάλλοντος, ως προς την κρισιμότητα της ψυχολογικής της κατάστασης, πράγμα που μπορεί να την οδηγήσει στην απελπισία. Έτσι αναζητά κάποιον να μιλήσει>
Στις δύσκολες συναισθηματικές σχέσεις του σύγχρονου ανθρώπου για τη γυναίκα είναι ζωτικής σημασίας η ύπαρξη μιας σωστής βαθιάς ειλικρινούς σχέσης με το σύζυγο ή φίλο.
Η μεγαλύτερη υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει η γυναίκα στην κοινωνία είναι να είναι ευτυχισμένη. Η γυναίκα είναι ευνοούμενη απτη φύση. Είναι προικισμένη με το σπάνιο χάρισμα της λεκτικής επικοινωνίας σε άρτιο βαθμό, έχει επίγνωση των προβλημάτων της, αναζητά βοήθεια γιαυτά. Ίσως η ανατροφή των γυναικών των επόμενων γενεών τις απαλλάξει απ την ενοχή, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την απαγόρευση της επιθυμίας, ώστε να απαλλαγούν απ τις κακοδαιμονίες που την κάνουν καταθλιπτική, νευρική κι απελπισμένη.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΟΥΝ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ.
• Δείξτε μας στοργή! Αφήστε μας να ξέρουμε ότι μας αγαπάτε.
• Αγκαλιάστε μας συχνά. Χτίστε την αυτοεκτίμησή μας. Νιώστε τις ανάγκες μας και βοηθήστε μας να λύσουμε τα προβλήματά μας.
• Αφιερώστε μας κάποιες ώρες κάθε μέρα. Δώστε μας την ευκαιρία να μιλήσουμε για ότι μας ευχαριστεί ή μας αγχώνει στη ζωή. Δείξτε μας ότι καταλαβαίνετε και παίρνετε στα σοβαρά τις ανησυχίες μας.
• Οργανώστε τακτικές οικογενειακές συναντήσεις για να συζητάμε όλοι μαζί τις δραστηριότητες και τα προβλήματα της οικογένειας. Δώστε μας την ευκαιρία να μιλήσουμε. Προσπαθήστε να λύνετε τα προβλήματα.
• Συζητήστε μαζί μας τα προβλήματα [π.χ. κάποια αρρώστια, διαζύγιο, ναρκωτικά, αλκοολισμό κ.α]. Εξηγήστε μας πώς νιώθετε και ρωτήστε πώς νιώθουμε κι εμείς, προσπαθήστε να βρείτε μαζί μας τις λύσεις.
• Χρησιμοποιήστε χιούμορ και ευγένεια, όχι διαταγές, θυμό ή σαρκασμό όταν μας ζητάτε να κάνουμε κάτι.
• Εξετάστε τις καταστάσεις που μας προκαλούν άγχος και προσπαθήστε να τις αλλάξετε ή να τις αποφύγετε.
• Εφοδιάστε μας με ένα αίσθημα σιγουριάς καθιερώνοντας καθημερινές συνήθειες.
• Μην ξεχνάτε ότι έχουμε προβλήματα. Χρειαζόμαστε και εμείς αγάπη, υπομονή και κατανόηση ακριβώς όπως και εσείς.
• Προσπαθήστε να μας δείχνετε εμπιστοσύνη σε εμάς και να ανταμείβετε τα θετικά μας στοιχεία άσχετα με τις επιδόσεις μας.
• Αν μπορείτε να μας βοηθάτε στα μαθήματα.
• Να μας αφήνετε ελεύθερο χρόνο και να μη μας φορτώνετε με πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες.
• Όσο μπορείτε να φροντίζετε για την καλή μας διατροφή.
• Να είστε δίπλα μας, να μας εμψυχώνετε ακόμη και στην περίπτωση της αποτυχίας.
• Να φροντίζετε να υπάρχουν ιδανικές συνθήκες για τη μελέτη μας [π.χ. ησυχία].
• Να μας ενθαρρύνετε με βιβλία στη γνώση.
• Να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΟΥΝ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ
1. Να μιλούν στους μαθητές ήρεμα και με υπομονή ώστε να τους καταλάβουν.
2. Να συζητούν με τους μαθητές τα προβλήματά τους και να προσπαθούν να βρουν λύσεις.
3. Να δίνουν κάποιες οδηγίες για το πώς να ξεπεράσουν το σχολικό άγχος, ιδιαίτερα πριν από το διαγώνισμα. Με λίγες ενθαρρυντικές κουβέντες, μπορεί να επηρεαστεί ακόμη και η επίδοση.
4. Να δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα-κλίμα συνεργασίας, ώστε οι μαθητές να αισθάνονται και να λειτουργούν καλύτερα.
5. Να στηρίζουν και όχι να απορρίπτουν τους μαθητές, όταν δεν είναι καλοί σε κάποιο μάθημα.
6. Να ενδιαφερθούν και να οργανώσουν καλύτερα προγράμματα για τους μαθητές και μοναδική προσωπικότητα.
7. Να δίνουν το μήνυμα ότι κάθε μαθητής είναι αποδεκτός στο σχολείο έτσι όπως είναι.
8. Να εμφανίζουν τα μαθήματα ως ευκαιρία για γνώση παρά για μεγάλη βαθμολογία.
ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ
1. Να μη φορτώνουν τους μαθητές με πολλή δουλειά για το σπίτι γιατί και οι μαθητές θέλουν λίγη ξεκούραση.
2. Να μην κρίνουν συνολικά ένα μαθητή για μια μέρα κακής επίδοσης.
3. Να μη χωρίζουν τους μαθητές σε κατηγορίες με κριτήριο την επίδοσή τους.
4. Να μη χρησιμοποιούν κριτικό ύφος.
Οι τύποι των μαθητών
Λίγο πριν από το διαγώνισμα οι μαθητές αισθάνονται σαν πολεμιστές
Στην πλειονότητα τους σα σε «ναρκοπέδιο» όταν κάθονται μπροστά από τη λευκή κόλα της γραπτής εξέτασης και περιμένουν. Τα λεπτά τους φαίνονταί ώρες και η αργή εκφώνηση του θέματος, από τον καθηγητή, μοιάζει σαν την ετυμηγορία του δικαστηρίου όταν αναγγέλλει την «ποινή στον κατηγορούμενο»!
Υπάρχουν πολλοί «τύποι» μαθητών, που εμφανίζουν διαφορετικές αντιδράσεις στις εξετάσεις. Άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο, επηρεάζονται από το στρες που μεταδίδουν τα διαγωνίσματα. Ένας καθηγητής όταν μπαίνει για πρώτη φορά στην τάξη αντιλαμβάνεται αμέσως τους διάφορους «τύπους» μαθητών και πως αυτοί αισθάνονται λίγο πριν την ώρα του διαγωνίσματος. Δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια ούτε αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στις εξετάσεις.
Ο «αγχώδης»
Πρόκειται για τον πλέον συνηθισμένο τύπο μαθητή. Βρίσκεται στην κορυφή της κλίμακας του άγχους. Παρουσιάζει έντονη αλλαγή στη συμπεριφορά του και εμφανίζει διάφορα ψυχοσωματικά συμπτώματα.
Ο «συγκροτημένος»
Αυτός ο «τύπος» μαθητή είναι σίγουρος για τον εαυτό του. Ξέρει τι κάνει. «Πάω να δώσω εξετάσεις και θα γράψω καλά » σκέφτεται. Αυτός ο μαθητής δείχνει να είναι ήρεμος. Μετέχει στη διαδικασία των εξετάσεων και αποδέχεται το οποιοδήποτε αποτέλεσμα.
Ο «αδιάφορος»
Πρόκειται για τον «τύπο» του παιδιού που κάνει αυτά που θέλει. Θα λέγαμε πως είναι ο «συνειδητοποιημένος»της παρέας. Δεν έχει καθόλου άγχος για τις εξετάσεις αφού δεν τον ενδιαφέρουν. Αλλά και η οικογένεια του γνωρίζει καλά ότι θα αποτύχει.
ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
Μια δύσκολη δοκιμασία για όλους τους μαθητές είναι οι εξετάσεις. Είναι γνωστό εξάλλου ότι οι μαθητές κατά την περίοδο των εξετάσεων κυριεύονται από άγχος. Διάφοροι παιδοψυχολόγοι προτείνουν στους μαθητές τρόπους για να το αντιμετωπίσουν. Σύμφωνα μ αυτούς ο τρόπος μελέτης θα πρέπει να είναι μεθοδικός. Δηλαδή οι μαθητές δε θα πρέπει να αφήνουν το διάβασμα για την τελευταία στιγμή, αλλά θα πρέπει να έχουν δημιουργήσει ένα πρόγραμμα στο οποίο θα συμπεριλαμβάνονται και διαστήματα ανάπαυλας, γιατί διαφορετικά θα φτάσουμε στην υπερκόπωση. Δε θα πρέπει να καταναλώνονται καφέδες ή άλλα διεγερτικά, γιατί υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί υπερένταση. Την ώρα της μελέτης τίποτα δε θα πρέπει να τους αποσπά την προσοχή από το διάβασμα. Ο προγραμματισμός που έχει δημιουργηθεί πρέπει να είναι επίσης και ευέλικτος για τυχόν απροσδόκητα π.χ. επισκέψεις φίλων-. Ακόμη πρέπει να προσεχτεί η διατροφή και ο χρόνος του ύπνου.
Όταν έρθει η ώρα του διαγωνίσματος ο μαθητής θα πρέπει να σκεφτεί πρώτα πως θα απαντήσει στα ερωτήματα αλλά και πόσο χρόνο θα του πάρει η απάντηση κάθε ερωτήματος. Είναι λάθος η γρήγορη απάντηση των θεμάτων. Οι μαθητές καλό είναι να χαλαρώσουν και να αποφύγουν τις απαισιόδοξες εσωτερικές συζητήσεις. Επίσης πρέπει οι ίδιοι να είναι σίγουρη για τον εαυτό τους, μην αποκλείοντας όμως ένα άτυχο αποτέλεσμα. Καλό επίσης για τους μαθητές είναι να πηγαίνουν στο εξεταστικό κέντρο αρκετά νωρίτερα για να εξοικειωθούν με το περιβάλλον. Στο εξεταστικό κέντρο θα ήταν καλό να αποφευχθούν τα πηγαδάκια των μαθητών αλλά και των γονιών. Οι γονείς όμως για να συνοδέψουν τα παιδιά τους θα πρέπει πρώτα να τα ρωτήσουν. Τέλος για να έρθει η επιτυχία απαραίτητη προϋπόθεση εκτός από τα παραπάνω βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν είναι και η στήριξη των γονέων σε οποιοδήποτε αποτέλεσμα.
O δεκάλογος για αντιμετώπιση του άγχους ΣΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ.
Να νικήσει κάποιος το άγχος των εξετάσεων, οπωσδήποτε δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για να μετριασθεί και να ελεγχθεί, ακολουθώντας τις απλές συμβουλές του παρακάτω δεκάλογου.
1. ΜΗΝ ξεκινήσετε με την ιδέα «δεν μπορώ, δε θα τα καταφέρω».
2. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ πολύ καλά. Δεν αρκεί όμως η προετοιμασία αν δεν έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας.
3. ΞΕΚΙΝΗΣΤΕ νωρίς για το εξεταστικό κέντρο, αλλά αποφύγετε τα «πηγαδάκια». Οι συζητήσεις είναι δυνατό να σας πανικοβάλλουν.
4. ΕΞΟΙΚΕΙΩΘΕΙΤΕ με το χώρο του εξεταστικού κέντρου.
5. ΜΗ σκέφτεστε τις εξετάσεις-προσπαθήστε να ηρεμήσετε και να χαλαρώσετε.
6. ΕΤΟΙΜΑΣΤΕ από πριν σχέδιο βάσεις του οποίου θα απαντήσετε στις ερωτήσεις. Μην τις αφήσετε να φανούν βουνό.
7. ΜΗΝ πάτε με άδειο στομάχι. Φάτε κάτι ελαφρύ και πάρτε μαζί σας τσίχλες και καραμέλες.
8. ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΕ αν θέλετε να σας συνοδεύσουν οι γονείς. Συνήθως μεταφέρουν και το δικό τους άγχος στον υποψήφιο.
9. ΜΗ διαβάσετε και κοιμηθείτε νωρίς το βράδυ πριν από τις εξετάσεις.
10. ΕΧΕΤΕ στο νου πως η αποτυχία είναι επίσης πιθανό αποτέλεσμα. Έχετε οπωσδήποτε και άλλες ευκαιρίες, ακόμη και μέσω των Γενικών Εξετάσεων.
Ιδέες για να αντιπετωπίσουμε το άγχος.
*Άρωμα στο μαξιλάρι:
Μια μέρα γεμάτη στρες προμηνύει, συνήθως, μια νύχτα αγρύπνιας. Για να καταπολεμήσετε την αϋπνία βάλτε στο μαξιλάρι σας μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο φασκόμηλο.
*Η θεωρία της συμπεριφοράς:
Να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα.
*Χαλαρωτικό μπάνιο:
Κάντε ένα χαλαρωτικό μπάνιο ή ντους με αιθέρια έλαια.
*Η ανάπαυση του ματιού:
Ξαπλώστε στο πάτωμα ή σε κρεβάτι με σκληρό στρώμα , βάλτε κάτω από τον αυχένα σας μια πετσέτα τυλιγμένη σε ρολό και επάνω στα μάτια σας τις έτοιμες κομπρέσες από χαμομήλι.
«Αδειάστε» το κεφάλι σας από κάθε σκέψη.
*Πίνετε νερό: Εξαιτίας της υπερκόπωσης, το σώμα δεν αποβάλλει κανονικά τις τοξίνες του κι όλες οι λειτουργίες του γίνονται με αργό ρυθμό. Έτσι εξηγείται το αίσθημα της συνεχούς κόπωσης. Η μεγάλη κατανάλωση νερού βοηθάει στην αποβολή τοξινών.
*Βιταμίνη C: Πίνετε χυμούς, τρωτε φρούτα, η βιταμίνη C είναι «μια από τις ιδανικές ουσίες για την καταπολέμηση του καθημερινού άγχους».
*Αφεψήματα: Τα διάφορα φυτά που έχουν χαλαρωτικές ιδιότητες ,όπως το χαμομήλι, το φασκόμηλο, το τίλιο, βοηθούν στη μείωση του άγχους.
*Η ευεργετική θάλασσα:
Η θαλασσοθεραπεία κάνει πραγματικά θαύματα ακόμα και σε όσους υποφέρουν από έντονο άγχος. Γιατί το νερό της θάλασσας ηρεμεί το νευρικό σύστημα.
*Πάντα την ίδια ώρα: Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την έλλειψη ύπνου για να επιδεινώσει τις συνέπειες του άγχους. Γι αυτό, τακτικό ωράριο στον ύπνο. Προσπαθήστε να πηγαίνετε στο κρεβάτι σχεδόν την ίδια ώρα.
*Ακολουθείτε το βιολογικό σας ρολόι: Κάθε άτομο έχει το δικό του, προσωρινά ρυθμισμένο, βιολογικό ρολόι. Αν είστε τύπος περισσότερο «πρωινός» προγραμματίστε να κάνετε το πρωί τις πιο σημαντικές πνευματικές και σωματικές δραστηριότητες σας. Και φροντίστε να κοιμάστε νωρίς το βράδυ. Αν πάλι, είστε «βραδινός» τύπος, κάντε το αντίθετο.
*Η σιωπή είναι χρυσός Σωπαίνετε όσο πιο πολύ μπορείτε και αφήνετε τους άλλους να μιλούν, γιατί η ομιλία αυξάνει την αρτηριακή πίεση ενώ η σιωπή την ελαττώνει.
Ευκαιρίες για γέλιο:
Ένα τρελό γέλιο είναι πάντα ο καλύτερος τρόπος για να χαλαρώνετε. Αναζητήστε φίλους με χιούμορ.
Μειώστε τους καφέδες:Προσπαθήστε να μειώσετε τους καφέδες ή να πίνετε καφέ χωρίς καφείνη.
Μουσικοθεραπεία:
Ακούστε κλασική μουσική. Η μουσικοθεραπεία καταπολεμά το άγχος.
Όχι στην έλλειψη του αέρα: Όταν βρισκόμαστε κάτω από την επήρεια του άγχους, αναπνέουμε χειρότερα, με αποτέλεσμα το διάφραγμά μας να στενεύει, τα κύτταρά μας να υποφέρουν από έλλειψη οξυγόνου και να νιώθουμε εξουθενωμένοι γι αυτό χρειάζεται να είμαστε σε καλή φυσική κατάσταση.
Τεντωθείτε: Κάτω από την επίδραση του άγχους όλοι οι άνθρωποι έχουμε την τάση να πιέζουμε το σώμα μας με αποτέλεσμα οι μύες να σφίγγονται, η πλάτη να καμπουριάζει και να χάνουμε άδικα ενέργεια. Για να την ξαναβρούμε, είναι αρκετό να αποκτήσουμε τη συνήθεια να τεντωνόμαστε πολλές φορές την ημέρα.
Μασάζ: Τίποτα δεν είναι πιο αποτελεσματικό από ένα καλό μασάζ, για το χαλάρωμα των μυών και τη μείωση του άγχους.
Θεραπεία με μαγνήσιο: Μια από τις αρετές του μαγνησίου είναι και η μείωση του νευρικού ερεθισμού. Άφθονο μαγνήσιο υπάρχει στους ξηρούς καρπούς και στα όσπρια, στα φυτικά έλαια, στη σοκολάτα και στα πλήρη δημητριακά.
Η ευεργετική ιδιότητα της σοκολάτας: Η σοκολάτα είναι πραγματικά πολύτιμη για όσους υποφέρουν από άγχος γιατί είναι πλούσια σε βιταμίνες B μαγνήσιο και σίδηρο ,ενώ η γεύση της είναι απολαυστική.
Περπάτημα, ποδήλατο Η τακτική σημαντική άσκηση τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, εξουδετερώνει την πίεση. Αποφεύγετε, όμως, τα σπορ που χρειάζονται μεγάλη μυϊκή προσπάθεια ή που είναι πολύ ανταγωνιστικά. Καλύτερα να διαλέξετε την πεζοπορία, το κολύμπι, το τένις ή παίξτε.

Έχετε άγχος?
Μπορείτε να το μετρήσετε!
Τον τελευταίο καιρό:
1.Αισθάνομαι έντονη θλίψη, θυμό και γενικότερα με ενοχλούν τα πάντα? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
2.Έχω χάσει το ενδιαφέρον μου για δραστηριότητες τις οποίες παλιότερα έκανα με μεγάλη ευχαρίστηση? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
3.Θέλω να κοιμάμαι συνεχώς ή κοιμάμαι πολύ λίγο? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
4.Έχω χάσει ή έχω πάρει κιλά, ενώ η όρεξή μου δεν είναι σταθερή? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
5.Ξεσπάω σε κλάματα χωρίς λόγο? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
6.Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ, να θυμηθώ εύκολα πράγματα και γεγονότα? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
7.Κουράζομαι πολύ εύκολα και χωρίς προφανή λόγο? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
8.Προτιμώ να μείνω μόνος-η μου παρά να κάνω παρέα με άλλους? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
9.Αισθάνομαι ότι δεν αξίζω τίποτα, ότι είμαι ανάξιος-α? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
10.Αισθάνομαι ότι όλοι είναι εναντίον μου? ΝΑΙ __ ΟΧΙ __
Αποτελέσματα!
- Αν έχετε απαντήσει ΝΑΙ σε περισσότερες από 5 ερωτήσεις, τότε το άγχος σας έχει καταβάλει
Σταματήστε να κάνετε αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό σας και συλλογιστείτε ότι είστε αρκετά ικανοί-ες και πως τα καταφέρνετε θαυμάσια χωρίς να χρειάζεται να επιδιώκετε την τελειότητα. Μη διστάζετε να ξεκλέψετε χρόνο από το διάβασμά σας προκειμένου να ασχοληθείτε με πράγματα που σας ευχαριστούν και σας βοηθούν να διατηρείται ένα ξεκάθαρο μυαλό, όπως να μιλάτε στο τηλέφωνο με φίλους, να πηγαίνετε κινηματογράφο κ.λπ. Σημαντικό είναι επίσης να μη θέτετε γενικούς στόχους η επίτευξη των οποίων είναι δύσκολη, αλλά μικρούς και απτούς, τους οποίους καλό είναι να ιεραρχείτε με βάση τις προτεραιότητές σας. Μην ξεχνάτε να τρέφεστε σωστά, να ασκείστε, να αποφεύγετε τους πολλούς καφέδες και το κάπνισμα και να επιδιώκετε να έχετε καλές σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους σας!
- Αν έχετε απαντήσει ΝΑΙ σε λιγότερες από 5 ερωτήσεις, τότε είτε δεν έχετε καθόλου άγχος, είτε καταφέρνετε να το διαχειρίζεστε με κάποιον τρόπο, ώστε να μη σας δημιουργεί πρόβλημα!
Η πρώτη εναλλακτική πάντως θα ισχύει σε σπάνιες περιπτώσεις, καθώς αφορά ως επί το πλείστον τους αδιάφορους υποψηφίους που δεν περιμένουν κάτι από τη συμμετοχή τους στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Για εσάς, όμως, που ανήκετε στη δεύτερη κατηγορία, αξίζει να σημειώσουμε ότι καταφέρνετε να κρατάτε τις ισορροπίες, καθώς το καθημερινό στρες και το άγχος δε σας μπλοκάρουν, αλλά σας κινητοποιούν και σας βοηθούν να αποδίδετε καλύτερα. Ας μην ξεχνάμε ότι τα μέτρια επίπεδα άγχους είναι απαραίτητο να υπάρχουν προκειμένου να κινητοποιηθεί ο οργανισμός για την επίτευξη ενός στόχου!

ΠΗΓΗ: /laventer.blogspot.com