ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2016

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Ο Μ ΑΔ Α Π Ρ Ω Τ Η

Θ Ε Μ Α Α1

Ν α δ ώ σ ε τ ε τ ο π ε ρ ι ε χ ό μ ε νο τ ω ν π α ρ α κ ά τ ω ό ρ ω ν :

α)  Ν ε ο τ ο υ ρ κ ι κ ό κ ί νη μ α β )  Β α λ κ α νι κ ό Σ ύ μ φ ω ν ο  

γ )  ΕΟ Κ Α

Μ ο ν ά δ ε ς 1 5

Θ Ε Μ Α Α2

Ν α  χ α ρ α κ τ η ρ ί σ ε τ ε  τ ι ς  π ρ ο τ ά σ ε ι ς  π ο υ  α κ ο λ ο υ θ ο ύ ν ,  γ ρ ά φ ο ντ α ς  σ τ ο  τ ε τ ρ ά δ ι ό σ α ς  τ η  λ έ ξ η  Σ ω σ τ ό  ή  Λ ά θ ο ς  δ ί π λ α  σ τ ο  γ ρ ά μ μ α  π ο υ  α ντ ι σ τ ο ι χ ε ί  σ τ η ν  κ ά θ ε π ρ ό τ α σ η :

α )  Μ ο να δ ι κ ό  κ ί νη τ ρ ο  τ η ς  α π ο ι κ ι ο κ ρ α τ ί α ς  ή τ α ν  η  ε ξ υ π η ρ έ τ η σ η  ο ι κ ο νο μ ι κ ώ ν κ α ι σ τ ρ α τ η γ ι κ ώ ν σ υ μ φ ε ρ ό ντ ω ν .

β)  Ο   Χ α ρ ί λ α ο ς   Τ ρ ι κ ο ύ π η ς   κ α θ ι έ ρ ω σ ε   σ υ ντ α γ μ α τ ι κ ά   τ η   μ ο νι μ ό τ η τ α   τ ω ν δ η μ ο σ ί ω ν υ π α λ λ ή λ ω ν .

γ )  Η ε π ι χ ε ί ρ η σ η ε ι σ β ο λ ή ς τ η ς Γ ε ρ μ α νί α ς σ τ η ν Ε λ λ ά δ α β α σ ί σ τ η κ ε σ τ ο σ χ έ δ ι ο

« Μ α ρ ί τ α » .

δ )  Ο  ό ρ ο ς  « σ ι δ η ρ ο ύ ν  π α ρ α π έ τ α σ μ α »  ( i r o n  cu r t a i n )  α ν ή κ ε ι  σ τ ο ν  π ρ ό ε δ ρ ο τ ω ν Η Π Α Χ ά ρ υ Τ ρ ο ύ μ α ν .

ε )   Τ α   Δ ω δ ε κ ά νη σ α   ε νσ ω μ α τ ώ θ η κ α ν   σ τ η ν   Ε λ λ ά δ α   μ ε   τ η   Σ υ νθ ή κ η   τ ω ν

Π α ρ ι σ ί ω ν ( 1 9 4 7 ) .

Μ ο ν ά δ ε ς 1 0

Θ Ε Μ Α Β 1

Ν α   α να π τ ύ ξ ε τ ε   τ α   α ί τ ι α   κ α ι   τ α   α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α   τ η ς   Ε π α ν ά σ τ α σ η ς   τ η ς   3 ης

Σ ε π τ ε μ β ρ ί ο υ 1 8 4 3 .

Μ ο ν ά δ ε ς 1 2

Θ Ε Μ Α Β 2

Πο ι ε ς  α π ό ψ ε ι ς  δ ι α τ υ π ώ θ η κ α ν  γ ι α  τ η ν  ε υ ρ ω π α ϊ κ ή  ε νο π ο ί η σ η  σ τ α  τ έ λ η  τ η ς δ ε κ α ε τ ί α ς  τ ο υ  1 9 4 0  ( μ ο νά δ ε ς  9 )  κ α ι  π ο ι ο ι  ή τ α ν ο ι  « π α τ έ ρ ε ς  τ η ς  Ε υ ρ ώ π η ς » ; ( μ ο νά δ ε ς 4 )

Μ ο ν ά δ ε ς  13

Θ Ε Μ Α Γ 1

Ο Μ ΑΔ Α Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η

Α ντ λ ώ ντ α ς   σ τ ο ι χ ε ί α   α π ό   τ α   κ ε ί μ ε να   π ο υ   σ α ς   δ ί νο ντ α ι   κ α ι   μ ε   β ά σ η   τ ι ς ι σ τ ο ρ ι κ έ ς σ α ς γ ν ώ σ ε ι ς , να α να φ ε ρ θ ε ί τ ε :

α ) σ τ ι ς τ ε χ νο λ ο γ ι κ έ ς κ α ι νο τ ο μ ί ε ς , τ ι ς π η γ έ ς ε νέ ρ γ ε ι α ς κ α ι τ α μ έ σ α μ ε τ α φ ο ρ ά ς κ α ι  σ υ γ κ ο ι νω νί α ς  σ τ η ν  Α γ γ λ ί α ,  κ α τ ά  τ η  Β ι ο μ η χ α νι κ ή  Ε π α ν ά σ τ α σ η  ( μ ο νά δ ε ς

1 2 ) κ α ι

β ) σ τ ο α νθ ρ ώ π ι νο δ υ ν α μ ι κ ό π ο υ α π α σ χ ο λ ή θ η κ ε σ τ η β ι ο μ η χ α νί α τ η ς Α γ γ λ ί α ς ,

κ α θ ώ ς κ α ι σ τ ι ς σ υ ν θ ή κ ε ς ε ρ γ α σ ί α ς τ ο υ ( μ ο νά δ ε ς 1 3 ) .

Μ ο ν ά δ ε ς 2 5

Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Α

Η     τ ε ρ ά σ τ ι α     α υ τ ή     β ι ο μ η χ α νί α     [ ά νθ ρ α κ α ] ,     μ ο λ ο ν ό τ ι     ί σ ω ς     δ ε ν α ν α π τ υ σ σ ό τ α ν   α ρ κ ε τ ά    γ ρ ή γ ο ρ α    γ ι α    π ρ α γ μ α τ ι κ ά    μ α ζ ι κ ή    ε κ β ι ο μ η χ ά νι σ η σ η μ ε ρ ι νο ύ  τ ύ π ο υ ,  ή τ α ν  ω σ τ ό σ ο  α ρ κ ε τ ά  μ ε γ ά λ η  γ ι α  να  δ ώ σ ε ι  κ ί νη τ ρ ο  σ τ η β α σ ι κ ή     ε φ ε ύ ρ ε σ η     π ο υ     έ μ ε λ λ ε     ν α     μ ε τ α σ χ η μ α τ ί σ ε ι     τ ι ς     β ι ο μ η χ α νί ε ς κ ε φ α λ α ι ο υ χ ι κ ώ ν α γ α θ ώ ν: τ ο σ ι δ η ρ ό δ ρ ο μ ο . Δ ι ό τ ι τ α ο ρ υ χ ε ί α δ ε ν χ ρ ε ι ά ζ ο ντ α ν α π λ ώ ς   α τ μ ο μ η χ α ν έ ς   μ ε γ ά λ η ς   ι σ χ ύ ο ς   σ ε   μ ε γ ά λ ε ς   π ο σ ό τ η τ ε ς ,   α λ λ ά   κ α ι α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ι κ ά   μ έ σ α   μ ε τ α φ ο ρ ά ς   μ ε γ ά λ ω ν   π ο σ ο τ ή τ ω ν   ά νθ ρ α κ α   α π ό   τ ο

μ έ τ ω π ο  ε ξ ό ρ υ ξ η ς  σ τ ο  φ ρ έ α ρ 1 ,  κ α ι  ι δ ί ω ς  α π ό  τ η ν  ε ί σ ο δ ο  τ η ς  σ τ ο ά ς  σ τ ο σ η μ ε ί ο    φ ό ρ τ ω σ η ς .    [ … ]    Σ τ ι ς    δ ύ ο    π ρ ώ τ ε ς    δ ε κ α ε τ ί ε ς    τ η ς    ζ ω ή ς    τ ο υ σ ι δ η ρ ο δ ρ ό μ ο υ  ( 1 8 3 0 - 5 0 )  η  π α ρ α γ ω γ ή  σ ι δ ή ρ ο υ  σ τ η  Β ρ ε τ α νί α  α υ ξ ή θ η κ ε  α π ό

6 8 0 . 0 0 0    σ ε    2 . 2 5 0 . 0 0 0    [ τ ό νο υ ς ]    – μ ε    ά λ λ α    λ ό γ ι α ,    τ ρ ι π λ α σ ι ά σ τ η κ ε .    Η π α ρ α γ ω γ ή  ά νθ ρ α κ α  α νά μ ε σ α  σ τ ο  1 8 3 0  κ α ι  τ ο  1 8 5 0  τ ρ ι π λ α σ ι ά σ τ η κ ε  ε π ί σ η ς α π ό  1 5  σ ε  4 9  ε κ α τ ο μ μ ύ ρ ι α  τ ό νο υ ς .  Η  τ ε ρ ά σ τ ι α  α υ τ ή  α ύ ξ η σ η  ο φ ε ι λ ό τ α ν κ υ ρ ί ω ς   σ τ ο   σ ι δ η ρ ό δ ρ ο μ ο ,   γ ι α τ ί   γ ι α   κ ά θ ε   μ ί λ ι   σ ι δ η ρ ο δ ρ ο μ ι κ ή ς   γ ρ α μ μ ή ς χ ρ ε ι ά ζ ο ντ α ν  3 0 0  τ ό νο ι  σ ι δ ή ρ ο υ  μ ό ν ο  γ ι α  τ η  σ ι δ η ρ ο τ ρ ο χ ι ά .  [ … ]  Τ ο  1 8 3 0

υ π ή ρ χ α ν  μ ε ρ ι κ έ ς  δ ω δ ε κ ά δ ε ς  μ ί λ ι α  σ ι δ η ρ ο δ ρ ο μ ι κ ώ ν  γ ρ α μ μ ώ ν   σ ε  ό λ ο  τ ο ν κ ό σ μ ο  – κ υ ρ ί ω ς  η  γ ρ α μ μ ή  α π ό  τ ο  L i ve r p o o l  σ τ ο  M a n c h e s t e r .  Ω ς  τ ο  1 8 4 0 υ π ή ρ χ α ν 4 . 5 0 0 μ ί λ ι α κ α ι ω ς τ ο 1 8 5 0 π ά ν ω α π ό 2 3 . 5 0 0 μ ί λ ι α . Ο ι π ι ο π ο λ λ έ ς γ ρ α μ μ έ ς    σ χ ε δ ι ά σ τ η κ α ν    σ ε    π ε ρ ι ό δ ο υ ς    κ ε ρ δ ο σ κ ο π ι κ ο ύ    π α ρ α λ η ρ ή μ α τ ο ς , γ νω σ τ ο ύ  ω ς  « μ α νί α  τ ω ν  σ ι δ η ρ ο δ ρ ό μ ω ν» ,  ό π ω ς  τ ο υ  1 8 3 5 - 3 7 ,  κ α ι  ι δ ί ω ς  τ ο υ

1844 - 4 7 ·  ο ι  π ι ο  π ο λ λ έ ς  κ α τ α σ κ ε υ ά σ τ η κ α ν  κ α τ ά  μ έ γ α  μ έ ρ ο ς  μ ε  β ρ ε τ α νι κ ά κ ε φ ά λ α ι α , β ρ ε τ α νι κ ό σ ί δ η ρ ο , β ρ ε τ α νι κ ά μ η χ α νή μ α τ α κ α ι τ ε χ νο γ ν ω σ ί α .

1 . π η γ ά δ ι

E . J .     H o b s b a w m ,     Η     ε π ο χ ή     τ ω ν     Ε π α ν α σ τ ά σ ε ω ν ,     1 789 - 1 8 4 8 ,     μ τ φ ρ .     Μ α ρ ι έ τ α

Ο ι κ ο ν ο μ ο π ο ύ λ ο υ , Α θ ή ν α , Μ ο ρ φ ω τ ι κ ό Ί δ ρ υ μ α Ε θ ν ι κ ή ς Τ ρ α π έ ζ η ς , 1 9 9 0 , σσ . 65 - 6 8 .

Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Β

Ο    π ρ ώ τ ο ς    κ α ι    ί σ ω ς    ο    ζ ω τ ι κ ό τ ε ρ ο ς    π α ρ ά γ ω ν    π ο υ    έ π ρ ε π ε    να κ ι νη τ ο π ο ι η θ ε ί   κ α ι   να   α να κ α τ α νε μ η θ ε ί   ή τ α ν  η   ε ρ γ α σ ί α ,   δ ι ό τ ι   β ι ο μ η χ α νι κ ή ο ι κ ο νο μ ί α   σ η μ α ί νε ι   α π ό τ ο μ η   π τ ώ σ η   τ ο υ   γ ε ω ρ γ ι κ ο ύ   ( δ η λ α δ ή   α γ ρ ο τ ι κ ο ύ ) π λ η θ υ σ μ ο ύ κ α ι α π ό τ ο μ η α ύ ξ η σ η τ ο υ μ η γ ε ω ρ γ ι κ ο ύ ( δ η λ α δ ή τ ο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ σ τ α  α σ τ ι κ ά  κ έ ντ ρ α )  κ α ι  α σ φ α λ ώ ς  σ η μ α ί νε ι  ( ό π ω ς  σ τ η ν  π ε ρ ί ο δ ο  π ο υ  μ α ς α π α σ χ ο λ ε ί ) μ ι α  τ α χ ύ τ α τ η  γ ε νι κ ή  π λ η θ υ σ μ ι α κ ή  α ύ ξ η σ η .  [ … ]  Μ ι α  β ι ο μ η χ α νι κ ή ο ι κ ο νο μ ί α  χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι  ε ρ γ α τ ι κ ή  δ ύ να μ η  π ο υ  α σ φ α λ ώ ς  θ α  π ρ ο έ λ θ ε ι  α π ό  τ ο ν π ρ ο η γ ο υ μ έ νω ς    μ η    β ι ο μ η χ α νι κ ό    τ ο μ έ α .    Ο    α γ ρ ο τ ι κ ό ς    π λ η θ υ σ μ ό ς    σ τ ο ε σ ω τ ε ρ ι κ ό   ή   σ τ ο   ε ξ ω τ ε ρ ι κ ό ,   μ ε   τ η   μ ο ρ φ ή   μ ε τ α νά σ τ ε υ σ η ς   ( κ υ ρ ί ω ς   τ η ς

ι ρ λ α νδ ι κ ή ς ) ,  ή τ α ν  ο ι  π ι ο  ε μ φ α νε ί ς  π η γ έ ς  ε ρ γ α τ ι κ ο ύ  δ υ να μ ι κ ο ύ ,  τ ι ς  ο π ο ί ε ς σ υ μ π λ ή ρ ω ν α ν  ο ι  δ ι ά φ ο ρ ο ι  μ ι κ ρ ο π α ρ α γ ω γ ο ί  κ α ι  ο ι  φ τ ω χ ο ί  ε ρ γ α ζ ό μ ε νο ι .  [ … ] Σ τ α ε ρ γ ο σ τ ά σ ι α , ό π ο υ τ ο π ρ ό β λ η μ α ή τ α ν ε π ι τ α κ τ ι κ ό τ ε ρ ο , θ ε ω ρ ο ύ ντ α ν σ υ χ νά

π ι ο    β ο λ ι κ ό     να     π ρ ο σ λ α μ β ά νο ντ α ι     γ υ να ί κ ε ς     κ α ι     π α ι δ ι ά ,    π ο υ     ή τ α ν ε υ π ε ι θ έ σ τ ε ρ ο ι   α λ λ ά   κ α ι   χ α μ η λ ό μ ι σ θ ο ι   ε ρ γ α ζ ό μ ε νο ι .   Α π ό   τ ο   σ ύ νο λ ο   τ ω ν ε ρ γ α τ ώ ν σ τ ι ς α γ γ λ ι κ έ ς κ λ ω σ τ ο ϋ φ α ντ ο υ ρ γ ί ε ς σ τ α 1 8 3 4 - 4 7 τ ο ¼ π ε ρ ί π ο υ ή τ α ν ά ντ ρ ε ς ,  π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο  α π ό  τ ο  5 0 %  γυ ν α ί κ ε ς  κ α ι  κ ο ρ ί τ σ ι α ,  κ α ι  τ ο  υ π ό λ ο ι π ο α γ ό ρ ι α κ ά τ ω τ ω ν 1 8 χ ρ ό ν ω ν [ … ] .

Α ν α μ φ ί β ο λ α ,   τ ο   χ ω ρ ι α τ ό π α ι δ ο   δ ε ν   θ α   θ ε ω ρ ο ύ σ ε   τ η   ζ ω ή   α υ τ ή   π ι ο ε ξ α ρ τ η μ έ νη  ή  π ι ο  ά θ λ ι α  α π ό  τ ω ν  γ ο νι ώ ν  τ ο υ  [ … ] .  Α λ λ ά  γ ι α  τ ο ν  ε λ ε ύ θ ε ρ ο ά νθ ρ ω π ο , τ ο ε ρ γ ο σ τ ά σ ι ο , ό π ο υ έ μ π α ι νε απ λ ώ ς ως «ε ργ ατ ι κ ή δύ ν α μ η » , ή τ αν κ άτ ι  μ όλ ι ς  π ρ οτ ι μ ότ ε ρ ο  α πό  τ η  σκ λ αβ ι ά,  κ αι  όλ οι ,  ε κ τ ός  απ ό  τ ου ς  πι ο πε ι ν ασμ έ ν ου ς ,   π ρο σπ α θού σ αν   ν α   τ ο   απ οφ ύ γ ου ν ·   ακ ό μ η   κ ι   αν   δε ν   τ ο απέ φ ε υ γ αν ,   π ρο σ π α θού σ αν   α π ό   μ έ σ α   ν α   αν τ ι στ αθ ού ν   στ η   δρ ακ όν τ ε ι α πε ι θ α ρχ ί α μ ε π ολ ύ μ ε γ αλ ύ τ ε ρ ο πε ί σμ α απ ’ ό ,τ ι ο ι γ υ ν α ί κ ε ς κ αι τ α π αι δι ά , π ο υ τ α πρ οτ ι μ ού σ αν γ ι ’ αυ τ ό οι ε ργ ο στ ασι άρχ ε ς . Κ αι , φ υ σ ι κ ά , στ η δε κ αε τ ί α τ ου

1 8 3 0 κ αι μ έ ρ ος τ η ς δε κ αε τ ί α ς τ ου 1 8 4 0 , ακ όμ η κ αι η υ λ ι κ ή κ ατ ά στ α ση τ ο υ ε ργ ο στ α σι ακ ού π ρο λ ε τ αρ ι άτ ου ά ρχ ι σε ν α π α ρου σι άζε ι ε πι δε ί ν ωση .

E . J . H o b s b a w m , ό . π . , σ σ . 7 0 - 7 2 , 7 4 κ α ι 2 7 1 .

Σ η μ . Τ α κ ε ί μ ε ν α Α κ α ι Β α π ο δ ό θ η κ α ν σ τ ο μ ο ν ο τ ο ν ι κ ό .

Θ Ε Μ Α Δ 1

Α ξ ι ο π ο ι ώ ντ α ς  σ τ ο ι χ ε ί α  α π ό  τ α  π α ρ α κ ά τ ω  κ ε ί μ ε ν α  π ο υ  σ α ς  δ ί ν ον τ α ι  κ α ι  μ ε β ά σ η τ ι ς ι σ τ ο ρ ι κ έ ς σ α ς γ ν ώ σ ε ι ς , ν α α ν α φ ε ρ θ ε ί τ ε :

α)  σ τ ι ς  α νθ ρ ώ π ι νε ς  α π ώ λ ε ι ε ς  κ α ι  σ τ ι ς  η θ ι κ έ ς ,  ο ι κ ο νο μ ι κ έ ς  κ α ι  π ο λ ι τ ι κ έ ς σ υ νέ π ε ι ε ς τ ο υ Α ΄ Π α γ κ ο σ μ ί ο υ Π ο λ έ μ ο υ ( μ ο νά δ ε ς 1 3 )  κ α ι

β)   σ τ ι ς  σ υ νέ π ε ι ε ς   τ ο υ   Α ΄  Π α γ κ ο σ μ ί ο υ   Π ο λ έ μ ο υ   σ τ ο   π ε δ ί ο   τ ω ν  δ ι ε θ ν ώ ν σ χ έ σ ε ω ν ( μ ο ν ά δ ε ς 1 2 ) .

Μ ο ν ά δ ε ς 2 5

Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Α

Ν α ι , π ρ έ π ε ι ν α ξ έ ρ ο υ ν ό λ ο ι  κ α λ ά ό τ ι ο ι α κ ρ ω τ η ρ ι α σ μ έ νο ι δ ε ν θ ε ω ρ ο ύ ν τ ο υ ς  ε α υ τ ο ύ ς  τ ο υ ς  π ε ρ ι θ ω ρ ι α κ ο ύ ς ,  ά τ υ χ ο υ ς  ή  ά σ χ η μ ο υ ς .  Ό λ ο ι  ε μ ε ί ς ,  ο ι κ ο υ λ ο ί ,  ο ι  μ ο νό φ θ α λ μ ο ι ,  ο ι  π α ρ α μ ο ρ φ ω μ έ νο ι ,  ι σ χ υ ρ ι ζ ό μ α σ τ ε  ό τ ι  α ξ ί ζ ο υ μ ε σ ω μ α τ ι κ ά     κ α ι     ψ υ χ ι κ ά     τ ο     ί δ ι ο     κ α ι     α κ ό μ α     π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο     α π ό     τ ο ν ο π ο ι ο νδ ή π ο τ ε …  Α μ έ !  Ό μ ω ς  α υ τ ο ί  π ο υ  χ ρ η σ ι μ ο π ο ί η σ α ν  τ α  δ υ ο  τ ο υ ς  π ό δ ι α γ ι α   να   τ ρ έ ξ ο υ ν   γ ρ η γ ο ρ ό τ ε ρ α   σ τ η ν   ε π ί θ ε σ η ,   α ν   έ χ ο υ ν   α κ ρ ω τ η ρ ι α σ θ ε ί , κ ρ α τ ο ύ ντ α ι  σ ε  α π ό σ τ α σ η  σ τ η  ζ ω ή  α π ό  α υ τ ο ύ ς  π ο υ  ζ έ σ τ α να ν  τ α  δ υ ο  τ ο υ ς π ό δ ι α  σ τ ο  μ α γ κ ά λ ι  ε νό ς  γ ρ α φ ε ί ο υ …  Δ ώ σ τ ε  μ α ς  μ ι α  θ έ σ η  σ τ η ν κ ο ι ν ω νί α  κ α ι μ ά θ ε τ ε ό τ ι α υ τ ή τ η θ έ σ η ξ έ ρ ο υ μ ε π ώ ς να τ η ν κ ε ρ δ ί σ ο υ μ ε .

M a u r i c e L e b l a n c

Α ρ σ έ ν Λ ο υ π έ ν , Τ ο χ ρ υ σ ό τ ρ ί γ ω ν ο , σ τ ο M a r c F e r r o , Ο Π ρ ώ τ ο ς Π α γ κ ό σ μ ι ο ς Π ό λ ε μ ο ς 1 9 1 4 -

1 9 1 8 , μ τ φ ρ . Τ ζ ί ν α Κ α τ σ ι λ ι έ ρ η , Α θ ή ν α , Ε λ λ η ν ι κ ά Γ ρ ά μ μ α τ α , 1 9 9 3 , σ . 4 5 1 .

Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Β

Η  Γ α λ λ ί α  κ α ι  η  Α γ γ λ ί α ,  ο ι  ο π ο ί ε ς  ά κ μ α ζ α ν  τ ο  1 9 1 4 ,  κ α τ ε σ τ ρ α μ μ έ νε ς τ ώ ρ α  α π ό  τ ι ς  π ο λ ε μ ι κ έ ς  ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς  [ … ]  δ ε ν  ε ί χ α ν  π λ έ ο ν  κ α νέ να  κ έ ρ δ ο ς

α π ό  τ α  κ ε φ ά λ α ι α  π ο υ  ε ί χ α ν  τ ο π ο θ ε τ ή σ ε ι  σ τ η  Ρ ω σ ί α  κ α ι  τ η ν  ο θ ω μ α νι κ ή α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α .  Μ ε  τ ι ς  β ά σ ε ι ς  τ η ς  ο ι κ ο νο μ ί α ς  τ ο υ ς  α π ο δ υ να μ ω μ έ νε ς ,  έ χ α σ α ν τ α  π λ ε ο νε κ τ ή μ α τ α  π ο υ  τ ο υ ς  έ δ ι νε  τ ο  ο ι κ ο νο μ ι κ ό  τ ο υ ς  π ρ ο β ά δ ι σ μ α  α π έ να ν τ ι σ τ η  Γ ε ρ μ α νί α  κ α ι  τ ι ς  ά λ λ ε ς  χ ώ ρ ε ς .  Έ τ σ ι  ο ι  Η νω μ έ νε ς  Π ο λ ι τ ε ί ε ς  μ π ο ρ ο ύ ν  ν α θ ε ω ρ ο ύ ντ α ι ο ι μ ό νο ι π ρ α γ μ α τ ι κ ο ί νι κ η τ έ ς τ ο υ π ο λ έ μ ο υ , α φ ο ύ δ ι α τ ή ρ η σ α ν τ ο έ δ α φ ό ς  τ ο υ ς  ά θ ι κ τ ο  κ α ι  έ γ ι να ν  ο ι  δ α νε ι σ τ έ ς  ό λ ω ν  τ ω ν  ά λ λ ω ν  ε μ π ό λ ε μ ω ν χ ω ρ ώ ν.

Ο Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Σ [ Τ Ο Υ Α ΄ Π Α Γ Κ Ο Σ Μ Ι Ο Υ Π Ο Λ Ε Μ Ο Υ ]

	Ε π ι σ τ ρ α τ ε υ μ έ ν ο ι μ ε τ α ξ ύ τ ο υ 1 9 1 4 κ α ι τ ο υ 1 9 1 8 *	Ν ε κ ρ ο ί *	Τ ρ α υ μ α τ ί ε ς *	Π ο σ ο σ τ ό τ ω ν ν ε κ ρ ώ ν , τ ω ν α ν α π ή ρ ω ν κ α ι τ ω ν τ ρ α υ μ α τ ι ώ ν ε π ί τ ο υ σ υ ν ό λ ο υ τ ω ν ε π ι σ τ ρ α τ ε υ μ έ ν ω ν ( % )
Γ α λ λ ί α	8 , 4 1	1 , 3 5	3 , 5 0	60
Μ ε γ . Β ρ ε τ α ν ί α	8	0 , 9 5	2	37
Ι τ α λ ί α	5 , 2 5	0 , 5 0	-	-
Η . Π . Α .	4	0 , 1 0	-	-
Ρ ω σ ί α	-	2 , 3 0	-	-
Γ ε ρ μ α ν ί α	13	1 , 6 0	4	41
Α υ σ τ ρ ο ο υ γ γ α ρ ί α	9	1 , 4 5	2	38
Τ ο υ ρ κ ί α	-	0 , 4 0	-	-

* Ο ι α ρ ι θ μ ο ί δ η λ ώ ν ο υ ν ε κ α τ ο μ μ ύ ρ ι α

M a r c F e r r o , ό . π . , σ . 4 4 9 .

Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Γ

Ο ι  θ έ σ ε ι ς  τ ο υ  Γ ο υ ί λ σ ο ν ,  [ W o o d r o w  W i l s o n ]  π ο υ  έ χ ο υ ν  ε κ φ ρ α σ τ ε ί  α π ό τ ο ν Ι α νο υ ά ρ ι ο τ ο υ 1 9 1 8 σ ε έ να μ ή νυ μ α π ρ ο ς τ ο Κ ο ν γ κ ρ έ σ σ ο τ ω ν Η ν ω μ έ ν ω ν Π ο λ ι τ ε ι ώ ν  ( ό π ο υ  α π α ρ ι θ μ ο ύ ντ α ι  τ α  π ε ρ ί φ η μ α  « 1 4  σ η μ ε ί α »  π ά ν ω  σ τ α  ο π ο ί α θ α π ρ έ π ε ι ν α β α σ ι σ τ ε ί  η  μ ε λ λ ο ντ ι κ ή  ε ι ρ ή νη ) , α να φ έ ρ ο υ ν μ ε  π ο λ ύ κ α ι νο τ ό μ ο

τρ ό π ο   τ ο   δ ι κ α ί ω μ α   τ ω ν   λ α ώ ν   σ τ η ν   α υ τ ο δ ι ά θ ε σ η   κ α ι   ε ι σ η γ ο ύ ντ α ι   τ η ν ε γ κ α τ ά λ ε ι ψ η  τ η ς  μ υ σ τ ι κ ή ς  δ ι π λ ω μ α τ ί α ς ,  τ η ν  ε λ ε υ θ ε ρ ί α  τ ω ν  θ α λ α σ σ ώ ν,  τ ο ν α φ ο π λ ι σ μ ό ,   « α μ ο ι β α ί ε ς   ε γ γ υ ή σ ε ι ς   π ο λ ι τ ι κ ή ς   α νε ξ α ρ τ η σ ί α ς   κ α ι   ε δ α φ ι κ ή ς α κ ε ρ α ι ό τ η τ α ς » σ τ ο π λ α ί σ ι ο μ ι α ς « Κ ο ι νω νί α ς τ ω ν Ε θ ν ώ ν» κ . λ π . Π έ ρ α α π ό τ ι ς γ ε ν να ι ό ψ υ χ ε ς  π ρ ο θ έ σ ε ι ς  α υ τ ο ύ  τ ο υ  π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς  – π ο υ  ο ι  π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο ι Ε υ ρ ω π α ί ο ι  κ ρ ί νο υ ν  « ο υ τ ο π ι κ ό » – ,  ο  Γ ο υ ί λ σ ο ν  ε νδ ι α φ έ ρ ε τ α ι  π ρ α γ μ α τ ι κ ά  να α π ο φ ε υ χ θ ο ύ ν    ο ι    ε π ε ρ χ ό μ ε νε ς    τ ρ ι β έ ς ,    π ε ρ ι ο ρ ί ζ ο ντ α ς    ό σ ο    γ ί νε τ α ι    τ η ν α π ο γ ο ή τ ε υ σ η τ ω ν η τ τ η μ έ νω ν .

S e r g e B e r s t e i n - P i e r r e M i l z a , Η Ε υ ρ ω π α ϊ κ ή Σ υ μ φ ω ν ί α κ α ι η Ε υ ρ ώ π η τ ω ν Ε θ ν ώ ν 1 8 1 5 -

1 9 1 9 , μ τ φ ρ . Α ν α σ τ ά σ ι ο ς Κ . Δ η μ η τ ρ α κ ό π ο υ λ ο ς , Α θ ή ν α , Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ι α , 1 9 9 7 , σ . 2 7 7 .

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕ Σ

 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜ ΑΤΩ Ν

Θέμα Α1

α.σελ.67: «Και οι Οθωμανοί Τούρκοι ανέπτυξαν…των χριστιανών της χώρας».

β.σελ.107: «Κατά την ίδια περίοδο (του μεσοπολέμου)…στο ανεπιθύμητο αυτό αποτέλεσμα». γ. Σελ.163: «Την 1η Απριλίου 1955…Μάρτιο του 1956».

Θέμα Α2 α.Λάθος   β.Λάθος γ.Σωστό δ.Λάθος ε.Σωστό

Θέμα Β1

Σελ.35-36: «Τον αρχικό γενικό ενθουσιασμό…κοινοβουλίου».

Θέμα Β2

Σελ.154: «Στα τέλη της δεκαετίας του 1940…«πατέρες της Ευρώπης».».

Θέμα Γ1

α)σελ.41-42:Εισαγωγικά χρησιμοποιούμε επιλεκτικά στοιχεία από τις δύο πρώτες παραγράφους

Ως κυρίως απάντηση επιλέγουμε τα σχετικά με τα υποερωτήματα χωρία από την υποενότητα :H

Βιομηχανική επανάσταση στην Αγγλία.

Αναλυτικότερα: «Ο λόγος για τον οποίο οι επαναστατικές αλλαγές στην τεχνολογία…με αποκορύφωμα την ατμομηχανή». «Η Αγγλία διέθετε επιπλέον…με τα μέσα της εποχής»

Από το KEIMENO Α:Ως προς τις τεχνολογικές καινοτομίες να γίνει αναφορά στις ατμομηχανές μεγάλης ισχύος, στις πηγές ενέργειας ανήκουν ο άνθρακας και ως πρώτη ύλη ο σίδηρος , ως προς τα μέσα μεταφοράς  να τονιστεί η δυνατότητα της μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων άνθρακα από το μέτωπο εξόρυξης στην επιφάνεια και ως προς τα μέσα συγκοινωνίας να αξιοποιηθεί το απόσπασμα:

«Η τεράστια αυτή αύξηση οφειλόταν κυρίως στο σιδηρόδρομο…τεχνογνωσία».

β)  Βασικός  παράγοντας  που  συνέβαλε  στην  εκδήλωση  της  Βιομηχανικής  επανάστασης  στην

Αγγλία ήταν ότι «υπήρχε διαθέσιμο εργατικό δυναμικό(σελ.42)...στα κτήματά τους».

Από το KEIMENO B:Το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολήθηκε στη βιομηχανία της Αγγλίας προήλθε από την απότομη πτώση του γεωργικού πληθυσμού που μετανάστευσε στα αστικά κέντρα, προσφέροντας τα αναγκαία εργατικά χέρια. Εκτός από τους αγρότες στα εργοστάσια εργάστηκαν διάφοροι μικροπαραγωγοί και φτωχοί εργαζόμενοι. Προτιμήθηκαν γυναίκες και παιδιά «ως ευπειθέστεροι και χαμηλόμισθοι». Ως προς τις συνθήκες εργασίας ο συγγραφέας εκτιμά ότι ο ελεύθερος άνθρωπος θεωρούσε  την εργασία στο εργοστάσιο μια μορφή σκλαβιάς και παράλληλα παρατηρεί ότι «στη δεκαετία του 1830…παρουσιάζει επιδείνωση».

Θέμα Δ1

α)σελ.80-81:«Τελείωσε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος…των στρατιωτικών στην πολιτική»

Στο  ΚΕΙΜΕΝΟ Α γίνεται αναφορά στις ανθρώπινες-ηθικές συνέπειες του πολέμου. Μια από αυτές είναι οι αναπηρίες πολλών στρατιωτών που επέζησαν του πολέμου και οι οποίοι τέθηκαν στο περιθώριο της κοινωνίας και αφέθηκαν στη μοίρα τους. Αν και υπηρέτησαν πιστά την πατρίδα, δεν τους  αποδόθηκαν  οι  τιμές  που  τους  οφείλονταν,  παραγνωρίστηκε  η  αξία  τους  και  γι΄  αυτό διεκδικούν τη θέση που τους αρμόζει.

Στο  ΚΕΙΜΕΝΟ Β γίνεται αναφορά στις συνέπειες που έπληξαν την Αγγλία και τη Γαλλία  των οποίων οι οικονομίες καταστράφηκαν λόγω του πολέμου. Αντιθέτως θετικές ήταν οι συνέπειες για τις ΗΠΑ, καθώς ο πόλεμος δε διεξήχθη στα εδάφη τους, ενώ ωφελήθηκαν  οικονομικά δανείζοντας τις χώρες που είχαν εμπλακεί στον πόλεμο.

Ο πίνακας παρουσιάζει στοιχεία των χωρών που είχαν τη μεγαλύτερη συμμετοχή στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο στρατόπεδο της Τριπλής Συμμαχίας οι επιστρατευμένοι ήταν 22 εκατ.(Λείπουν στοιχεία για τη Τουρκία), οι νεκροί 3,45 εκατ., ενώ στο στρατόπεδο της Τριπλής

Συνεννόησης οι επιστρατευμένοι  περίπου 26 εκατ. (Λείπουν στοιχεία για τη Ρωσία) και οι νεκροί

5,2 εκατ. Υψηλότερο είναι το ποσοστό των νεκρών, αναπήρων και τραυματιών επί του συνόλου των επιστρατευμένων για τη Γαλλία (60%) , ακολουθεί η Γερμανία με 41% και έπονται με μικρή διαφορά η Αυστροουγγαρία και η Μεγάλη Βρετανία.

β)σελ.81 «Ο πόλεμος οδήγησε επίσης …εθνικής εστίας των Εβραίων».

Στο  ΚΕΙΜΕΝΟ Γ εκτός από το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση, η οποία αναφέρεται και στο   σχολικό   βιβλίο,   προβάλλονται   και   άλλα   σημεία   που   αφορούν   τις   διεθνείς   σχέσεις («εισηγούνται τον αφοπλισμό…Κοινωνίας των Εθνών»).Όπως σχολιάζουν οι συγγραφείς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποσκοπούσε με τη διακήρυξη αυτών των αρχών στην εδραίωση της διεθνούς ειρήνης.

poykamisas