Η ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΚΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Δεν κρίνουν το θέμα και τα ζητούμενα, δε στοχάζονται για το περιεχόμενό του, δεν εκφράζονται ελεύθερα, δεν αναπτύσσουν διαφορετικές ιδέες, αξίες, στάσεις για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ζουν σε μια ιδεολογικά πλουραλιστική κοινωνία αλλά, παραδόξως, διατυπώνουν όμοιες πεποιθήσεις για μείζονα κοινωνικά θέματα, πράγμα που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον κύριο στόχο του σχολείου, που είναι η ανάπτυξη της ελευθερίας έκφρασης και της κριτικής σκέψης των νέων.

Αυτά είναι, πολύ-πολύ συνοπτικά, τα χαρακτηριστικά στοιχεία του τρόπου με τον οποίο αποτυπώνουν σήμερα τις σκέψεις τους οι μαθητές. Αποκαλυπτικά, δυσάρεστα για τον εξεταστικό μηχανισμό του λυκείου είναι τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που φέρνει στην δημοσιότητα η «Κ.Ε.», με θέμα την αξιολόγηση της Έκθεσης στις Γενικές Εξετάσεις.
Η αξιολόγηση δεν κατέγραψε αδυναμία των μαθητών στη σκέψη ή στην έκφραση, αφού αυτή δεν αποτυπώνεται ελεύθερα. Κατέγραψε το μονόδρομο που καλούνται να περπατήσουν οι μαθητές, προκειμένου να μπουν σε κάποιο τμήμα των ΑΕΙ ή των ΤΕΙ.

Η πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη, που έγινε για πρώτη φορά, επί των κειμένων της Έκθεσης στις Γενικές Εξετάσεις, ανέδειξε ότι οι υποψήφιοι προβάλλουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, ιδέες και αξίες, όχι επειδή πιστεύουν σε αυτές, αλλά επειδή γίνονται αποδεκτές και επιβραβεύονται από το σύνολο των βαθμολογητών.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, πρόκειται για μια διαδικασία που «καλλιεργεί ένα κλίμα υποκρισίας ή ιδεολογικού κομφορμισμού1 από την πλευρά των νέων». Από την μελέτη των γραπτών προέκυψε το συμπέρασμα ότι οι υποψήφιοι, προκειμένου να ακολουθήσουν την «πεπατημένη» στο μάθημα της Έκθεσης, για να πετύχουν υψηλή βαθμολογία, «έχουν υποστεί ένα είδος ιδεολογικής αλλοτρίωσης» από τη συνεχή αποδοχή συγκεκριμένων ιδεών που αποστηθίζουν και παραθέτουν και ότι «όλος ο προβληματισμός τους κινείται σε ανάλογα πλαίσια». Και οι ερευνητές καταλήγουν στο προφανές συμπέρασμα ότι αυτό το γεγονός μπορεί να τους αποφέρει πρόσκαιρα οφέλη (εισαγωγή στο πανεπιστήμιο), είναι όμως άκρως ανησυχητικό ως στάση ζωής.

Πρόκειται για ένα περίεργο είδος έκθεσης, όπως γράφει ο καθηγητής Χ. Τσολάκης, που δεν εκφράζει καμία συνθήκη ανθρώπινης επικοινωνίας: «Είναι ένα τεχνητό κατασκεύασμα. Γι' αυτό και δεν κινεί, ούτε συγκινεί την ανθρώπινη ψυχή. Είναι ένα είδος λόγου επινοημένου μόνο για τις εξετάσεις. Δεν είναι ούτε επιστημονικός, ούτε δοκιμιακός, ούτε λογοτεχνικός. Είναι ένα νόθο κατασκεύασμα το οποίο αποτελείται από επαναλαμβανόμενα γλωσσικά και γνωστικά στερεότυπα», συμπεραίνει.
Το πιο κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκθέσεων είναι η ομοιομορφία. Απόλυτα ίδια είναι η στάση που υιοθετούν οι μαθητές, προκειμένου να τοποθετηθούν για ένα θέμα. Επιλέγουν, δηλαδή, συγκεκριμένες ιδεολογικές θέσεις για να το περιγράψουν.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, αυτή η έλλειψη πλουραλισμού είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού εξεταστικής επικοινωνίας και προετοιμασίας στο εξωσχολικό δίκτυο. Έτσι ορίζονται στην έκθεση τα φροντιστήρια και οι άλλες, εκτός σχολείου, παροχές.

Βασικός σκοπός της έρευνας, ήταν να παρουσιάσει όχι μόνο τη στάση των μαθητών σε σχέση με τις «κυρίαρχες» κοινωνικές αξίες αλλά, κυρίως, να διερευνήσει τη στάση των βαθμολογητών, εξαιτίας των μεγάλων αποκλίσεων που παρατηρούνται μεταξύ τους τα τελευταία χρόνια.
Το θέμα αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον και για έναν ακόμη λόγο. Οι διαπιστωμένες δυσκολίες που έχει το γλωσσικό μάθημα στην διδασκαλία του και στην αξιολόγησή του από τη μια πλευρά και η αναγκαιότητα της σωστής χρήσης της γλώσσας που το κατέστησε υποχρεωτικό μάθημα στις εξετάσεις από την άλλη συνθέτουν την εικόνα του προβληματισμού που έχει αναπτυχθεί, για το εάν υπάρχει αντικειμενική βαθμολόγηση στην έκθεση.

Η μελέτη έγινε σε δείγμα 600 γραπτών της Έκθεσης των μαθητών της Γ' λυκείου και των τεσσάρων δεσμών.

«Έκθεση ανίδεων στη Γ' Λυκείου», Ολυμπία Λιάτσου ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 05/08/2001


1. κομφορμισμός : προσαρμογή ενός ατόμου στις απαιτήσεις και στους τύπους συμπεριφοράς της ομάδας στην οποία ανήκει.

A. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (70 - 90 λέξεις).
Μονάδες 25

B. 1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80 περίπου λέξεων το περιεχόμενο του ακόλουθου αποσπάσματος από το κείμενο «καλλιεργεί ένα κλίμα υποκρισίας ή ιδεολογικού κομφορμισμού από την πλευρά των νέων»

Μονάδες 10

Β. 2. Η αρθρογράφος χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς την επίκληση στη λογική. Να εντοπίσετε τον συγκεκριμένο τρόπο πειθούς στο κείμενο παραθέτοντας δύο παραδείγματα.

Μονάδες 10

Β. 3. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε μια από τις λέξεις του κειμένου:

στοχάζονται, μείζονα, επιβραβεύονται, νόθο, θέσεις

Μονάδες 5

Β. 4. Γράψε από μία πρόταση για κάθε λέξη που ακολουθεί, όπου η σημασία της να χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και συνυποδηλωτικά:

πανεπιστήμιο, ζωή, δίκτυο

Μονάδες 5

Β. 5 Πώς εξηγείτε τη χρήση των εισαγωγικών στην πέμπτη παράγραφο;

Μονάδες 5

Γ. Το Τ.Ε.Ι. της πόλης σου οργανώνει ημερίδα με θέμα «Να εισάγονται υποψήφιοι σε Α.Ε.Ι ή Τ.Ε.Ι με βάση τουλάχιστον το δέκα (10) ή όχι;». Στη συζήτηση συμμετέχουν φορείς της τοπικής κοινωνίας. Εσύ συμμετέχεις ως εκπρόσωπος των μαθητών της Γ΄ λυκείου και υποψήφιος φοιτητής. Ανέπτυξε τη θέση σου σε εισήγηση που δε θα υπερβαίνει τις 600 λέξεις.

Μονάδες 40

(Παρακάτω παρατίθεται η συνέχεια του άρθρου μόνον για ενημέρωσή σου και δεν αποτελεί μέρος του κριτηρίου.)

Η επεξεργασία του υλικού ολοκληρώθηκε πρόσφατα και αναμένεται να εκδοθεί σε βιβλίο. Ερευνητής είναι ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο τμήμα Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας, Κ. Αγγελάκος, υπό την εποπτεία των καθηγητών κ.κ. Γκότοβου, Μαυρογιώργου και Αθανασίου.
Ιδού τα πιο σημαντικά συμπεράσματα της έρευνας:

1. Οι υποψήφιοι, όταν διαγωνίζονται στο μάθημα της Έκθεσης, ακολουθούν συγκεκριμένες στρατηγικές οι οποίες είναι εναρμονισμένες με το γενικότερα πνεύμα αποστήθισης που διαπνέει το εξεταστικό σύστημα. Οι στρατηγικές αυτές υπάρχουν σε οδηγούς εκθέσεων και μοιράζονται σε ειδικά φυλλάδια στα φροντιστήρια.

2. Στις εκθέσεις τους, οι υποψήφιοι αναφέρονται επιλεκτικά σε ορισμένες ενώ άλλες κατηγορίες θεμάτων αποκλείονται.

Οι κατηγορίες που χρησιμοποιούν οι υποψήφιοι, σε ποσοστά άνω των 60%, είναι της τεχνολογίας, της κατανάλωσης και της εκπαίδευσης.

3. Στην κατηγορία «Περιβάλλον - Φύση» επιλέγονται θεματικές αποδεκτές, όπως η διαπίστωση της ρύπανσης, η εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη και η «ρομαντικού» χαρακτήρα τάση για στροφή στην φύση.

Αποφεύγονται αναφορές σε θέματα που έχουν αμφισβητούμενο χαρακτήρα, όπως το οικολογικό κίνημα.
4. Στη θεματική κατηγορία «Οικογένεια» προβάλλονται, ως κυρίαρχοι πυρήνες, η ανατροφή των μελών της ως πρώτιστο καθήκον του θεσμού, η χωρίς αποδείξεις υπαρκτή κρίση και το διαχρονικό φαινόμενο του χάσματος των γενεών. Δεν παρουσιάζονται θεματικοί άξονες που θα προκαλούσαν αμφιβολίες και αντιρρήσεις, όπως οι σχέσεις εξουσίας στην οικογένεια ή ο θεσμός ως ιδεολογικός μηχανισμός του κράτους.

5. Στη θεματική κατηγορία με περιεχόμενο την θρησκεία και το κράτος-έθνος επιλέγονται θεματικοί πυρήνες (εκκλησία, θεός, εθνικές αξίες, δημοκρατία) που δεν προκαλούν, ούτε θέτουν σε αμφισβήτηση την ιδεολογική τοποθέτηση του γράφοντος.

6. Τα γραπτά των υποψηφίων έχουν κι άλλα κοινά χαρακτηριστικά, όπως απολυτότητα στο ύφος και στην αλήθεια που εκφράζουν, γενικολογία και αοριστία σε έννοιες και ζητούμενα, καθώς και μια ρητορική της παρακμής.

7. Οι υποψήφιοι επιλέγουν ένα συγκεκριμένο είδος προλόγου . Το 47,7% κάνουν αυτόν τον πρόλογο, αφού γνωρίζουν ότι αυτός τους εξασφαλίζει 3-4 παραπάνω μονάδες στη βαθμολογία τους.
8. Από μια αντιπαραβολή των διαφόρων προλόγων εντοπίστηκε ότι σε ένα ποσοστό, οι πρόλογοι είναι απόλυτα όμοιοι, παρ' ότι οι υποψήφιοι προέρχονται από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Η πηγή προέλευσης αυτών των προλόγων αναζητήθηκε και εντοπίστηκε σε συγκεκριμένους «οδηγούς εκθέσεων» που κυκλοφορούν στο εμπόριο και περιλαμβάνονται στα φροντιστηριακά βιβλία.
Στην έρευνα γίνεται, μάλιστα, και αντιπαραβολή των προλόγων των γραπτών με τους προλόγους των οδηγών εκθέσεων.

9. Πολύ σημαντικές παρατηρήσεις υπάρχουν στην έρευνα και για το ύφος των εκθέσεων που γράφουν οι υποψήφιοι. Τα γραπτά χαρακτηρίζονται από ένα συγκεκριμένο ύφος και λεξιλόγιο το οποίο διακρίνεται από αυτούσια μεταφορά ξένων λέξεων και φράσεων με στομφώδη χαρακτηριστικά.
10. Στα γραπτά κυριαρχούν οι λόγιες λέξεις και «αποβάλλονται» οι λαϊκές. Το ύφος αυτό που καλλιεργείται στους μαθητές απαιτεί από τον υποψήφιο πλήρη παραγκωνισμό των χαρακτηριστικών του προσωπικού του κώδικα.

Για να το πετύχουν αυτό, οι υποψήφιοι καταφεύγουν στο εξωσχολικό δίκτυο βοήθειας. Στην έρευνα παρατίθενται σειρά γνωμικών- φράσεων γνωστών συγγραφέων, που εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα στα γραπτά.

11. Σε επίπεδο ορθογραφίας, η διόρθωση των γραπτών αποκαλύπτει σημαντικές αδυναμίες των υποψηφίων στο θεματικό και καταληκτικό πεδίο των λέξεων, ενώ διαφαίνεται μια τάση των μαθητών να μην βάζουν καθόλου τόνους.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ 1 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. Στο κείμενο παρατίθενται και σχολιάζονται τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με το μάθημα της έκθεσης στις πανελλαδικές εξετάσεις, με αφορμή τις αποκλίσεις στην αξιολόγησή του. Προέκυψε, λοιπόν, ότι οι υποψήφιοι προσεγγίζουν σημαντικά κοινωνικά ζητήματα με παρόμοιο τρόπο, παρότι οι ίδιοι βιώνουν την πολυφωνία στην κοινωνία και το σχολείο. Φαίνεται ότι ο μονόδρομος για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι αυτός που ωθεί τους μαθητές στο να διατυπώνουν αξίες και απόψεις ξένες προς αυτούς, αλλά αρεστές από τους βαθμολογητές. Μάλιστα οι ειδικοί μιλούν για ατμόσφαιρα υποκρισίας και ιδεολογικής προσαρμογής των υποψηφίων, η οποία απειλεί τις μετέπειτα στάσεις ζωής τους. Η αλλοίωση του μαθήματος της γλώσσας αποδίδεται στις εξετάσεις και στα φροντιστήρια που επιφέρουν έναν ευρύτερο προβληματισμό.

Β.1) Πράγματι, όπως τονίζουν οι ερευνητές του κειμένου, η φιλοσοφία του μαθήματος της έκθεσης στη χώρα μας καλλιεργεί ένα κλίμα υποκρισίας ή ιδεολογικού κομφορμισμού από την πλευρά των νέων. Ο βαθμοθηρικός χαρακτήρας που έχει αποκτήσει το μάθημα αυτό, το έχει αποπροσανατολίσει πλήρως από τους πρωταρχικούς του στόχους. Ενώ, δηλαδή, οι μαθητές θα έπρεπε να διδάσκονται πώς να σκέφτονται κριτικά, πώς να διαμορφώνουν προσωπικές απόψεις και πώς να τις αποτυπώνουν με σαφήνεια, στην πραγματικότητα εκπαιδεύονται στο να «κερδίζουν» το συνομιλητή ή τον αναγνώστη τους με το να εκφράζουν τετριμμένες και αόριστες στάσεις ζωής, τις περισσότερες φορές άγνωστες στους ίδιους. Με τον τρόπο αυτό, ο γραπτός λόγος των υποψηφίων καταντά μια ολιγόλεπτη κοινότοπη μεταφορά ξένων απόψεων, χωρίς ίχνος ειλικρίνειας, αληθινού προβληματισμού και πρωτοτυπίας. Μάλιστα οι θέσεις τους είναι συχνά διφορούμενες και υπερβολικά μετριοπαθείς, προκειμένου να αγγίζουν την προσωπικότητα κάθε διορθωτή. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας δεν είναι τίποτε άλλο παρά η δημιουργία «διπρόσωπων» μαθητών, που φοβούνται να σκεφτούν και όταν το κάνουν, καταλήγουν σε μαζικά συμπεράσματα.

Β.2) Δύο σημεία στα οποία γίνεται φανερή η χρήση της επίκλησης στη λογική από την αρθρογράφο είναι τα εξής:

«η μελέτη έγινε σε δείγμα… των τεσσάρων δεσμών (τελευταία παράγραφος). Χρήση ενός  τεκμηρίου, της έρευνας ενός πανεπιστημίου «πρόκειται για ένα περίεργο είδος … συμπεραίνει» (έκτη παράγραφος).

Χρήση τεκμηρίου: αυθεντία ο καθηγητής Χ. Τσολάκης.

Β.3) σκέφτονται

σημαντικά
ανταμείβονται
αναμικτο
τοποθετήσεις
Β.4)
• «πανεπιστήμιο»

κυριολεκτικά : Οι μαθητές θα εξεταστούν πανελλαδικά σε έξι μαθήματα προκειμένου να διεκδικήσουν θέσεις στα πανεπιστήμια.

συνυποδηλωτικά : Πιστεύει πως το πανεπιστήμιο της ζωής θα του δώσει τα καλύτερα μαθήματα για την προσωπική του ζωή.

• «ζωή»

κυριολεκτικά : Οι επιστήμονες ερευνούν την πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον πλανήτη Άρη.

συνυποδηλωτικά : Ο παίκτης της πρωταθλήτριας ομάδας δήλωσε ότι το ποδόσφαιρο είναι η ζωή του.

• «δίκτυο»

κυριολεκτικά : Το οδικό δίκτυο της χώρας μας παρουσιάζει προβλήματα σε πολλά του σημεία.
συνυποδηλωτικά : Τις τελευταίες δύο εβδομάδες παρατηρήθηκαν βλάβες στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας των ηπειρωτικών περιοχών.

Β.5) Στην πέμπτη παράγραφο, ο αρθρογράφος παραθέτει αυτούσιες ορισμένες από τις διαπιστώσεις των ερευνητών. Με τη χρήση των εισαγωγικών, αφενός μας πληροφορεί ότι για τις ακριβείς εκφράσεις με τις οποίες περιέγραψαν οι επιστήμονες τα αποτελέσματα τους, αφετέρου προσδίδει βαρύτητα στο άρθρο του, καθώς η μεταφορά του επιστημονικού λόγου πείθει.

Γ)
Κυρίες και κύριοι,

Η σημερινή εκδήλωση πραγματεύεται ένα θέμα άκρως επίκαιρο και πολυσυζητημένο, την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ των υποψηφίων με βαθμό μικρότερο του δέκα στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Το ζήτημα αυτό μια ακόμη από τις πολυάριθμες πληγές του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας, που απασχολεί όλους όσους εμπλέκονται στους κόλπους της εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα σε εμάς, τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου και υποψήφιους φοιτητές, το αποκαλούμενο θέμα της «βάσης του δέκα» έχει γεννήσει βαθείς προβληματισμούς. Για το λόγο αυτό βρίσκομαι σήμερα εδώ, ως εκπρόσωπος της μαθητικής κοινότητας των υποψηφίων, προκειμένου να μεταφέρω όσο πιο αντιπροσωπευτικά γίνεται τις θέσεις των συνομηλίκων μου σχετικά με τι θέμα.

έχουν περάσει λίγα χρόνια από την καθιέρωση του μέτρου αυτού και, ομολογουμένως, οι απόψεις των μελών της σχολικής και της ευρύτερης κοινωνίας διαφέρουν σημαντικά. Το διαφορετικό επίπεδο των μαθητών, η έλλειψη ενημέρωσης, η αρνητική και μη συνεργάσιμη στάση ορισμένων παραγόντων, καθώς και η εμπλοκή προσωπικών, οικονομικών και άλλων συμφερόντων περιπλέκουν την κατάσταση. Ωστόσο, παραμερίζοντας αυτά τα κωλύματα, θα μπορούσε κανείς να εξετάσει αυτό το ζήτημα από κάθε σκοπιά και να οδηγηθεί σε συμπεράσματα συμφέροντα προς όλους.
Όσον αφορά στους μαθητές, από τη μια πλευρά υποστηρίζεται η κατάργησης της βάσης του δέκα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με κύριο επιχείρημα το σκληρό αποκλεισμό όσων αδυνατούν να επιτύχουν στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Πράγματι, ο χαρακτήρας του συστήματος, που θέτει την επιτυχία στις εξετάσεις στην κορυφή των εκπαιδευτικών επιδιώξεων, στερεί από όσους δεν εγκλιματίζονται σε αυτή τη νοοτροπία την ευκαιρία να απολαύσουν την ανώτερη εκπαίδευση. Μάλιστα, συνυπολογίζοντας και το μεγάλο θέμα της παραπαιδείας, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η βάση του δέκα αποκλείει όχι μόνο τους αδύνατους μαθητές, αλλά και όσους δε διαθέτουν την οικονομική άνεση να προετοιμαστούν στα πλαίσια του «εξωσχολικού δικτύου».
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν μαθητές που επικροτούν το μέτρο αυτό, τονίζοντας πως έτσι βελτιώνεται το επίπεδο των φοιτητών και κατ΄ επέκταση των σπουδών, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεδομένου ότι οι βάσεις κάθε έτος διαμορφώνονται σύμφωνα με την προσφορά και τη ζήτηση των σχολών, θεωρείται εξαιρετικά επιζήμια για την εικόνα και τη λειτουργία ορισμένων τμημάτων, η εισαγωγή υποψηφίων που σχεδόν απέτυχαν στις εξετάσεις. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, είναι όχι μόνο επιβλαβείς για το επίπεδο των σχολών, αλλά και από γενικότερη άποψη μάταιο, κάποιος που αδυνατεί να πετύχει τη βάση στις Πανελλαδικές εξετάσεις, να κρίνεται κατάλληλος να συνεχίσει σε μια ανώτερη κατάρτιση.

Μολαταύτα, θα αποτελούσε παράλειψη αν κάποιος δεν υπολόγιζε την τύχη όσων υποψηφίων δεν καταφέρνουν να υπερβούν τη βάση του δέκα. Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους μας. Εκτός από όσους διαθέτουν το κουράγιο και την οικονομική ευχέρεια να επαναλάβουν την προσπάθειά τους στις εξετάσεις. οι υπόλοιποι είτε εισέρχονται με το απολυτήριό τους στην αγορά εργασίας, είτε επιλέγουν κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, είτε παραμένουν στη χώρα σπουδάζοντας σε κάποιο κολέγιο ή κάποια άλλη ιδιωτική σχολή. Το μόνο σίγουρο είναι πως η επιτυχία των πρωτοβουλιών αυτών δεν είναι εξασφαλισμένη, εφόσον τα επαγγελματικά δικαιώματα που προσφέρει καθεμιά από αυτές τις διεξόδους είναι ασαφή και πολλές φορές «χαρίζονται» με αντάλλαγμα το χρήμα και όχι τις ικανότητες. και έτσι ο υποψήφιος που δεν έχει κατασταλάξει στην τοποθέτησή του ως προς το μέτρο της βάσης του δέκα διερωτάται: αξίζει να διαμαρτύρεται κανείς ή μήπως οι υπόλοιπες εκπαιδευτικές και επαγγελματικές λύσεις είναι προτιμότερές;
Η εγχώρια κοινωνία, με κυρίαρχους τους οικονομικούς και πανεπιστημιακούς φορείς, θα απαντούσε σε αυτό το ερώτημα με μία κάθετη άρνηση προς το μέτρο αυτό. Είναι γνωστό πως εδώ και λίγα χρόνια χιλιάδες θέσεις παραμένουν κενές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ λόγω της καθιέρωσης του περιορισμού αυτού. Εγκαταστάσεις ολόκληρες έχουν περάσει στην αχρησία ενώ η οικονομία περιοχών που βασίζονταν στην έλευση φοιτητών έχει ναυαγήσει. Παράλληλα, κολέγια που παρέχουν τίτλους σπουδών με καμία αξία αλλά λειτουργούν σε κεντρικές τοποθεσίες, πλουτίζουν από τα κέρδη που τους εξασφαλίζουν οι πολυάριθμοι σπουδαστές τους. Επιπλέον, πόλεις του εξωτερικού υποδέχονται Έλληνες φοιτητές, οι οποίοι ενισχύουν τις οικονομίες ξένων κρατών, χωρίς πάντα τα αποτελέσματα των σπουδών τους να είναι τα αναμενόμενα. Γιατί, λοιπόν, κάποιος μαθητής που απέδωσε κάτω από το δέκα στις Πανελλήνιες να μην μπορεί να εισαχθεί, χωρίς να πληρώσει, σε ένα ΑΕΙ ή ΤΕΙ και να υποχρεώνεται να διοχετεύσει τα εισοδήματά του σε ξένους προς το συμφέρον του φορείς;
Ο προβληματισμός που αιωρείται είναι μεγάλος καθώς όλες οι απόψεις έχουν τη βαρύτητά τους αν τις μελετήσει κανείς από τη σκοπιά που διατυπώθηκαν. Για το λόγο αυτό ακριβώς, στην παρούσα φάση μια μεμονωμένη κίνηση κατάργησης ή επικρότησης του μέτρου της βάσης του δέκα δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα. Σκεφτείτε τι θα συνέβαινε και στις δύο περιπτώσεις υπό τις συνθήκες στις οποίες βρίσκεται σήμερα η εκπαίδευση και η παιδεία στη χώρα μας. Αν οι μαθητές μπορούν να εισάγονται με οποιονδήποτε βαθμό στις σχολές που επιθυμούν, τότε θα είναι ευχαριστημένοι, όμως ποιος τους εγγυάται ότι τα πτυχία των χαμηλόβαθμων σχολών τους θα τους εξασφαλίσουν επαγγελματικές ευκαιρίες; και αν οι θέσεις στα απομακρυσμένα ΤΕΙ καλυφθούν δίνοντας ζωή στην τοπική οικονομία πόσο υγιής μπορεί να θεωρηθεί αυτή η αναγκαστική λύση οικονομικής επιβίωσης; Αλλά και η επικρατούσα κατάσταση, που εξυπηρετεί μόνο τους επιχειρηματίες των ιδιωτικών σχολών μπορεί πραγματικά να συνεχιστεί;

Ας μη γελιόμαστε. Δεν είναι δυνατόν να αποφασίζουμε για ζητήματα που ούτως ή άλλως μας κατευθύνουν σε αδιέξοδα. Το θέμα δεν είναι η ίδια η βάση του δέκα αλλά το πλαίσιο που την περιβάλλει: οι εξετάσεις, τα φροντιστήρια, τα κολέγια, οι παραστρατημένη εκπαίδευση, οι δείκτες ανεργίας, το σύστημα που από τις τόσες αλλαγές που έχει υποστεί πλέον δεν έχει κανένα ουσιαστικό προσανατολισμό και φιλοσοφία. Για να αντιμετωπιστούν μικροπροβλήματα όπως αυτό, θα πρέπει ολόκληρο το πρόβλημα να χτυπηθεί στον πυρήνα του. Αν το σύστημα δεν αναδιαρθρωθεί πλήρως, παρέχοντας κονδύλια και επιστημονικές λύσεις, ιδιαίτερα στις τελευταίες βαθμίδες της εκπαίδευσης, προσανατολίζοντας τους μαθητές και προς την τεχνολογική εκπαίδευση και αποβάλλοντας τον εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα του, τότε όση προσπάθεια και να καταβάλλουμε πάντα θέματα μικρά θα μας απασχολούν και πάντα οι ανεύθυνοι χειρισμοί των «μεγάλων» θα μας βάζουν σε ανούσια διλήμματα.
Είναι καιρός, λοιπόν, να σταματήσουμε να εκφράζουμε απόψεις για μεμονωμένα ζητήματα της παιδείας, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των αποφάσεων σε αυτόν τον τομέα και την τεράστια αλληλεξάρτησή τους. και επιπλέον να πάψουμε να εγκαταλείπουμε τον αγώνα κάθε φορά που νομίζουμε ότι το θέμα της παιδείας δε μας αφορά. Έτσι και αλλιώς όλοι μας κάποια στιγμή θα το συναντήσουμε μπροστά μας: Ως πτυχιούχοι – θύματα της ανεργίας, ως εργαζόμενοι που χάνουν τα προνόμιά τους, ως γονείς που ανησυχούν για τα παιδιά τους. Το ενδιαφέρον μας ας είναι το έναυσμα για τη ρύθμιση αυτού του μεγάλου κεφαλαίου που λέγεται παιδεία.

σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Αξιολογήθηκε ως καλύτερο το γραπτό της μαθήτριας του Γ3 Προβίδα Σταυρούλας. Αναλυτικά η βαθμολογία σύμφωνα με τη δική μου γνώμη έχει ως εξής : Α) περιεχόμενο: 12, έκφραση: 07, δομή: 05 = 24, Β1) 08, Β2) 10, Β3) 04, Β4) 05, Β5) 04, Γ) περιεχόμενο: 19, έκφραση: 10, δομή: 08 = 37