ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012: Οι «χρυσοί» κανόνες για ένα άριστο γραπτό

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012: Οι «χρυσοί» κανόνες για ένα άριστο γραπτό  

Στην τελική ευθεία των πανελλαδικών εξετάσεων έχουν μπει χιλιάδες υποψήφιοι οι οποίοι προσπαθούν να κάνουν ένα σωστό προγραμματισμό μέχρι τις 21 Μαΐου, για να πετύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Στο σημερινό αφιέρωμα για τις Πανελλαδικές του 2012, οι υποψήφιοι θα ενημερωθούν για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να αναπτύξουν τις απαντήσεις σε διάφορα μαθήματα, για τα στοιχεία που συνεκτιμούν οι καθηγητές στη διάρκεια της βαθμολόγησης των γραπτών κ.λπ.

Νεοελληνική Γλώσσα
Ο μαραθώνιος των Πανελλαδικών Εξετάσεων ξεκινάει στις 21 Μαΐου με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο οποίο εξετάζονται όλοι οι υποψήφιοι και των τριών Κατευθύνσεων.

Πρόκειται για ένα μάθημα που αποτελεί βαρόμετρο για την εισαγωγή σε πολλά τμήματα της ανώτατης εκπαίδευσης. Τα υψηλά ποσοστά αναβαθμολογήσεων, άλλωστε, που παρατηρούνται κάθε χρόνο αποδεικνύουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι αλλά και οι ίδιοι οι βαθμολογητές, καθώς η βαθμολόγηση των γραπτών στο συγκεκριμένο μάθημα είναι σε έναν βαθμό υποκειμενική.

ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ: Δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κ.τ.λ.) μίας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για τον σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία. Οι μαθητές καλούνται:

• Να δώσουν μια σύντομη περίληψη αυτού του κειμένου, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου (25 μονάδες).
• Να απαντήσουν σε ερωτήσεις (35 μονάδες), με τις οποίες ελέγχονται: α) η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει κ.τ.λ.), β) η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, αντοχή, ενότητα, συλλογιστική κ.τ.λ.), γ) τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα - αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κ.τ.λ.), δ) η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
• Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν κάποια σημεία ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση αυτής της ανάπτυξης καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις (40 μονάδες).

ΠΩΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ: Κατά τη βαθμολόγηση λαμβάνεται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η ακρίβεια και η ορθότητα της διατύπωσης, καθώς και το περιεχόμενο.

Οι αρχές που πρέπει να τηρούν οι υποψήφιοι

Τους βασικούς κανόνες που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι υποψήφιοι όσο αφορά στα θέματα που θα κληθούν να απαντήσουν στις Πανελλαδικές, παρουσιάζει το «ΕΘΝΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑ».

Ερωτήσεις ανάπτυξης
Οι ερωτήσεις ανάπτυξης που πλην της Γλώσσας αφορούν σχεδόν όλα τα μαθήματα Θεωρητικής Κατεύθυνσης (Αρχαία, Ιστορία, Λατινικά, Λογοτεχνία), απαιτούν απαντήσεις με τεχνική που θα πείθει για τη συγκρότηση και το επίπεδο μελέτης και κατανόησης του διαγωνιζόμενου. Συγκεκριμένα, αξιολογούνται:

• Η ορθότητα και η σαφήνεια των απαντήσεων
• Η συνθετική και δημιουργική ικανότητα των μαθητών και
• Η συνολική συγκρότηση του γραπτού.

Πρέπει οι απαντήσεις να είναι σύμφωνες με το νόημα του βιβλίου, να μην υπάρχουν σημαντικές παραλείψεις, κενά ή λογικά σφάλματα ή άλλες ασυναρτησίες. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη συνθετική και κριτική ικανότητα του μαθητή, στην επιχειρηματολογία που αναπτύσσει και στην πρωτοτυπία της απάντησής του, εφόσον το θέμα απαιτεί τη διατύπωση συλλογισμών και την έκφραση κρίσεων.

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης

Αφορούν ολόκληρη τη σειρά των υπό εξέταση μαθημάτων όλων των Κατευθύνσεων. Τα βασικά στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη είναι τα εξής:

• Η ευστοχία και η ακρίβεια στη ζητούμενη απάντηση.
• Η αποφυγή περιττών στοιχείων,
• Η πυκνότητα και ο πλούτος των νοημάτων.
• Η ικανότητα του μαθητή να εκφράζει με λίγα λόγια αυτό που θέλει να πει.

Ποια στοιχεία εκτιμούν οι βαθμολογητές

Οι υποψήφιοι των πανελλαδικών πριν προσέλθουν σε κάθε εξέταση, θα πρέπει να γνωρίζουν όλα τα στοιχεία που συνεκτιμούν οι βαθμολογητές όταν διορθώνουν τα γραπτά.

Είναι προφανές ότι για την άριστη βαθμολογία οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν κοπιάσει όλη τη χρονιά. Έτσι, το τρίωρο της εξέτασης θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα, καθώς ένα θέμα βαθμολογείται με την ανώτατη βαθμολογία όταν:

• Έχει αναπτυχθεί με πληρότητα, σύμφωνα με το αντίστοιχο διδακτικό βιβλίο (συμφωνία με το νόημα και όχι με το γράμμα του βιβλίου)
• Δεν παρουσιάζει επιστημονικά σφάλματα
• Παρουσιάζει ορθή δομή
• Χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ακριβολογία
• Περιέχει τα απαραίτητα σχήματα, επεξηγηματικά διαγράμματα, κ.λπ. (όπου αυτά είναι αναγκαία).

Στα θετικά στοιχεία για τη βαθμολόγηση είναι περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η ορθή αφετηρία για την ανάπτυξη, η πληρότητα και η ορθότητα των σχημάτων, όπου αυτά απαιτούνται (π.χ. στα Μαθηματικά).

Το «άριστα» στις ασκήσεις

Για να βαθμολογηθεί η επίλυση μιας άσκησης στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία και τη Βιολογία με την ανώτατη βαθμολογία πρέπει:

• Να έχει ορθή αφετηρία και λογική επεξεργασία
• Να περιέχει επαρκή και ορθή αιτιολόγηση
• Να φθάνει σε σωστό αριθμητικό αποτέλεσμα συνοδευόμενο με τις ορθές μονάδες
• Να περιέχει τα απαραίτητα σχήματα ορθά και πλήρη
• Να χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ακριβολογία.

Εκτιμώνται θετικά κατά τη βαθμολόγηση και τα εξής στοιχεία:

• Η ορθή αφετηρία και επεξεργασία μιας άσκησης, έστω και αν αυτή δεν ολοκληρώθηκε επιτυχώς.
• Τα σωστά και πλήρη σχήματα, εφόσον αποδεικνύουν κατανόηση του αντικειμένου.

Αντίθετα, κατά τη βαθμολογία, δεν λαμβάνεται υπόψη ένα ορθό αριθμητικό αποτέλεσμα, το οποίο δεν προκύπτει από την επεξεργασία της άσκησης ή του προβλήματος.

Όπου γίνεται αξιολόγηση ορθογραφικών σφαλμάτων, ως σοβαρότερα θεωρούνται αυτά που αναφέρονται:

• Στις καταλήξεις
• Στις συνηθισμένες και εύχρηστες λέξεις και
• σε κανόνες της γραμματικής.
• Ως δευτερεύοντα λάθη θεωρούνται όσα αναφέρονται στον συλλαβισμό ή τη στίξη, καθώς και σε λέξεις που δεν είναι συνήθεις στον νεοελληνικό λόγο, εφόσον δεν παραβιάζονται θεμελιώδεις γραμματικοί κανόνες.

ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟ 2011

• Μόλις το 1% των υποψηφίων που συμμετείχαν στις περσινές πανελλαδικές, κατάφερε να αριστεύσει στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας συγκεντρώνοντας βαθμολογία από 18 έως 20.
• Όπως φαίνεται από τα περσινά στατιστικά στοιχεία, η πλειονότητα των υποψηφίων (6 στους 10) βρέθηκε στη βαθμολογική κλίμακα 12-17,9, ενώ 1 στους 5 δεν κατάφερε να πιάσει τη βάση.

Τεχνικές υποδείξεις

Η εξέταση στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία, γενικά σε μαθήματα της Θετικής και της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης χρειάζεται μια ειδική επισήμανση, προκειμένου να γίνουν κάποιες ιδιαίτερες και σημαντικές υποδείξεις, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση για τον τρόπο βαθμολόγησης.

Εάν το θέμα είναι χωρισμένο σε υποερωτήματα, τότε είναι δυνατόν σε ένα από τα αρχικά στάδια να υπάρξει κάποιο λάθος αριθμητικό ή άλλο. Στη συνέχεια, ο μαθητής πραγματεύεται σωστά το υπόλοιπο θέμα, χρησιμοποιώντας όμως το λάθος που προηγήθηκε.

Οι οδηγίες που έχει δώσει η κεντρική επιτροπή εξετάσεων, για τα συγκεκριμένα ζητήματα είναι η εξής: ο μαθητής χάνει μόρια μόνο στο υποερώτημα, στο οποίο έκανε το λάθος, ενώ τα μόρια των υπόλοιπων ερωτήσεων δεν επηρεάζονται από το λάθος αυτό.

Τα συνήθη λάθη

Ακολουθεί ένας μίνι οδηγός για τα συνήθη λάθη που κάνουν οι υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων, τα οποία πολλές φορές οφείλονται σε υπερβολική σιγουριά.

• Λάθη εκφραστικά ή διατύπωσης. Παρατηρούνται κυρίως στα γλωσσικά μαθήματα.
• Λάθη από κατανόηση ή παρεξήγηση του ζητουμένου (σύγχυση εννοιών ή σχέσεων εννοιών, σύγχυση συνθηκών στην Ιστορία, φιλοσοφικών θεωριών κ.λπ.).
• Λάθη πρόσημων στις ασκήσεις των Μαθηματικών και της Φυσικής.
• Λάθη στις χημικές αντιδράσεις του μαθήματος της Χημείας.

ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝ. ΒΑΘΜΟΥ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΤΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (2011)
	ΘΕΩΡ. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ		ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤ.		ΤΕΧΝ/ΚΗ ΚΑΤ. Ι		ΤΕΧΝ/ΚΗ KAT. ΙΙ		ΣΥΝΟΛΟ
	ΥΠΟΨ.	ΠΟΣ. %	ΥΠΟΨ.	ΠΟΣ. %	ΥΠΟΨ.	ΠΟΣ. %	ΥΠΟΨ.	ΠΟΣ. %	ΥΠΟΨ.	ΠΟΣ. %
19,00- 20,00	319	0,86	488	4,18	35	4,5	422	1,16	1.264	1,48
18,00 - 18,99	1.997	5,41	1.455	12,47	83	10,68	1.379	3,8	4.914	5,74
17,00 - 17,99	2.825	7,66	1.539	13,19	90	11,58	1.883	5,19	6.337	7,4
16,00 - 16,99	2.881	7,81	1.335	11,44	93	11,97	2.233	6,16	6.542	7,64
15,00 - 15,99	2.965	8,04	1.152	9,88	72	9,27	2.432	6,71	6.621	7,73
14,00 - 14,99	2.729	7,4	1.030	8,83	73	9,4	2.459	6,78	6.291	7,35
13,00 - 13,99	2.803	7,6	873	7,48	51	6,56	2.501	6,9	6.228	7,28
12,00 - 12,99	2.755	7,47	747	6,4	49	6,31	2.492	6,87	6.043	7,06
11,00 - 11,99	2.530	6,86	582	4,99	44	5,66	2.507	6,91	5.663	6,62
10,00 - 10,99	2.374	6,43	544	4,66	39	5,02	2.331	6,43	5.288	6,18
9,00 - 9,99	2.155	5,84	390	3,34	26	3,35	2.288	6,31	4.859	5,68
8,00 - 8,99	1.998	5,42	367	3,15	34	4,38	2.237	6,17	4.636	5,42
7,00 -7,99	1.916	5,19	291	2,49	22	2,83	2.342	6,46	4.571	5,34
6,00 - 6,99	1.755	4,76	248	2,13	25	3,22	2.301	6,35	4.329	5,06
5,00 - 5,99	1.602	4,34	202	1,73	20	2,57	2.508	6,92	4.332	5,06
4,00 - 4,99	1.467	3,98	175	1,5	8	1,03	2.215	6,11	3.865	4,52
3,00 - 3,99	1.110	3,01	131	1,12	11	1,42	1.341	3,7	2.593	3,03
2,00 - 2,99	513	1,39	85	0,73	1	0,13	288	0,79	887	1,04
1,00 - 1,99	144	0,39	26	0,22	0	0	67	0,18	237	0,28
0,00 - 0,99	57	0,15	5	0,04	1	0,13	37	0,1	100	0,12
ΣΥΝΟΛΟ	36.895		11.665		777		36.263		85.600
10,00-20,00	24.178		9.745		629		20.639		55.191
0,00-9,99	12.717		1.920		148		15.624		30.409

ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ ethnos.gr