διδακτική ιστορίας
View more presentations from Xyla Eleni
διδακτική ιστορίας
- Διδακτική Ιστορίας ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
- Η Ιστορία ως διδακτικό αντικείμενο στην εκπαίδευση
- Η Ιστορία, ως εκ της φύσεως του υλικού της, δηλ. της ενασχόλησης με το παρελθόν, έχει ανάγκη από ποικίλες διδακτικές μεθόδους.
- Για την προσέγγιση του παρελθόντος απαιτείται η κατανόηση αφηρημένων εννοιών, όπως ο χρόνος και η μεταβολή, και η χρήση κρίσεων, συλλογισμών, κριτικής σκέψης και άλλων σύνθετων δεξιοτήτων.
- Η επιλογή της ύλης
- Για την επιλογή της ύλης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα πορίσματα της γνωστικής ψυχολογίας .
- Οι έφηβοι βρίσκονται σε στάδιο αφηρημένης σκέψης .
- Όσον αφορά τους μαθητές γυμνασίου, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να παρέχουν δημιουργικές εμπειρίες του παρελθόντος που θα αναπτύσσουν την ιστορική κρίση .
- Η επιλογή της ύλης
- Στο λύκειο θα πρέπει να δίνεται βάρος στην κατανόηση σε βάθος και επιστημονική ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων καθώς και ελέγχου και κριτικής των ιστορικών πηγών ως προς την υποκειμενικότητα του δημιουργού.
- Έμφαση θα πρέπει να δίνεται σε οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές δομές.
- Η επιλογή της ύλης
- Δύο σημαντικά κριτήρια για την επιλογή της ύλης είναι η σπουδαιότητα (διάρκεια επίδρασης του ιστορικού γεγονότος) και η καταλληλότητα (ελκυστικότητα σε σχέση με το γνωστικό υπόβαθρο των μαθητών).
- Απαραίτητες κρίνονται διαφορετικές ομαδοποιήσεις των γεγονότων με βάση την αμοιβαία σχέση μεταξύ των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών και πνευματικών συνθηκών και μεταβολών. Η κάθετη (χρονολογική) θεώρηση των γεγονότων θα πρέπει να εναλλάσσεται με την οριζόντια (σε βάθος και από πολλές οπτικές) θεώρηση.
- ΣΚΟΠΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
- Γενικός σκοπός του μαθήματος της Ιστορίας
- Γενικός σκοπός της Ιστορίας είναι η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και της ιστορικής συνείδησης .
- Ανάπτυξη ιστορικής σκέψης:
- Κατανόηση των ιστορικών γεγονότων
- Σύνδεση αιτίων και αποτελεσμάτων
- Ανάπτυξη ιστορικής συνείδησης:
- Κατανόηση της συμπεριφοράς του ανθρώπου σε συγκεκριμένες καταστάσεις
- Εκδήλωση υπεύθυνης συμπεριφοράς στο παρόν και το μέλλον.
- Με τη διδασκαλία της Ιστορίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση επιδιώκονται οι επιμέρους σκοποί :
- Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι ο κόσμος στον οποίο ζουν είναι αποτέλεσμα μιας εξελικτικής πορείας, με υποκείμενα δράσης τους ανθρώπους.
- Να καταστούν ικανοί, μέσα από τη γνώση του παρελθόντος, να κατανοήσουν το παρόν, να στοχαστούν για τα προβλήματά του και να προγραμματίσουν υπεύθυνα το μέλλον τους.
- Να συνειδητοποιήσουν την προσωπική τους ευθύνη για την πορεία της κοινωνίας στην οποία ζουν.
- Να διαμορφώσουν, μέσα από τη μελέτη των επιμέρους πολιτισμών και της συνεισφοράς τους στον παγκόσμιο πολιτισμό, πνεύμα μετριοπάθειας, ανοχής και σεβασμού στο διαφορετικό.
- Να οικοδομήσουν, μέσα από τη μελέτη του δικού τους πολιτισμού, την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα.
- Να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα επιλογής και κριτικής αξιολόγησης των ιστορικών πηγών.
- 1. ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
- Να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορική πορεία του Ελληνισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με αναφορές στην ευρύτερη παγκόσμια ιστορία.
- Να οικειώνονται βαθμιαία το ειδικό λεξιλόγιο της ιστορικής επιστήμης.
- Να συνειδητοποιήσουν ότι η κατανόηση κάθε κοινωνίας προϋποθέτει τη μελέτη όλων των πτυχών της (πολιτικής, οικονομικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής κ.λ.π.).
- Να κατανοούν την έννοια του χρόνου και των τρόπων μέτρησής του και να εντάσσουν τα γεγονότα στις ιστορικές περιόδους.
- Να εντοπίζουν, κατά τη μελέτη των ιστορικών γεγονότων ή φαινομένων, αίτια και αποτελέσματα.
- Να συγκρίνουν ιστορικά γεγονότα ή φαινόμενα και να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές.
- 1. ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
- Να αναλύουν ένα γεγονός ή φαινόμενο και να διαπιστώνουν τις σχέσεις μεταξύ των επιμέρους στοιχείων.
- Να κατανοήσουν ότι η αξιοπιστία της ιστορικής αφήγησης θεμελιώνεται στην ορθή αξιοποίηση των πηγών.
- Να αποκτήσουν την ικανότητα να διακρίνουν, στις ιστορικές μαρτυρίες, γεγονότα, αιτίες, απόψεις κ.λ.π.
- Να προσεγγίζουν τα ιστορικά γεγονότα χωρίς άκριτη αποδοχή των ιστορικών ερμηνειών, απόψεων κ.λ.π.
- Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στη σπουδή του παρελθόντος ως παράγοντα απόκτησης αυτογνωσίας και κατανόησης της κοινωνίας.
- Να συνειδητοποιήσουν την προσφορά του ελληνικού έθνους στον παγκόσμιο πολιτισμό και να διαμορφώσουν ανάλογη συνείδηση.
- 2. ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
- Να γνωρίσουν οι μαθητές την ελληνική και παγκόσμια ιστορία από την αρχαιότητα ως σήμερα και να κατανοήσουν το βαθμό σύνδεσης της ιστορικής πορείας του Ελληνισμού με τις εξελίξεις που έλαβαν χώρα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
- Να κατανοήσουν, ειδικότερα, την πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου με τη συστηματική μελέτη του 20ού αιώνα.
- Να γνωρίσουν διαστάσεις του ιστορικού γίγνεσθαι που δεν παρουσιάστηκαν ή δεν μελετήθηκαν συστηματικά στις προηγούμενες βαθμίδες της Εκπαίδευσης.
- Να γνωρίσουν τους διάφορους πολιτισμούς, να εθιστούν στη διαδικασία μελέτης των σχέσεων μεταξύ των λαών, και να εκτιμήσουν τη συνεισφορά των λαών αυτών στον παγκόσμιο πολιτισμό.
- Να οικειωθούν το περιεχόμενο ιστορικών όρων και εννοιών, αναγκαίων για τη βαθύτερη και πληρέστερη ιστορική γνώση ή σχετικών με διαστάσεις της ιστορικής πραγματικότητας που δεν διδάχτηκαν στην εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση.
- 2. ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
- Να εμβαθύνουν στα γεγονότα και να κατανοήσουν την πολυμορφία και τη διαπλοκή των αιτιακών παραγόντων που επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων.
- Να συνδέουν και να συσχετίζουν με τρόπο τεκμηριωμένο γεγονότα και ιδέες διαφόρων εποχών και τόπων.
- Να συνθέτουν και παρουσιάζουν με τρόπο ολοκληρωμένο και διεξοδικό ιστορικά θέματα.
- Να αναλύουν ιστορικά δεδομένα και να τα αξιοποιούν για τη βαθύτερη κατανόηση του ιστορικού παρελθόντος.
- Να κατανοήσουν ότι η Ιστοριογραφία είναι «ανακατασκευή» του παρελθόντος, ότι βασίζεται σε πηγές και ότι συνιστά επιλεκτική διαδικασία.
- Να προσεγγίζουν κριτικά διάφορα είδη ιστορικών πηγών ανάλογα με το είδος τους και την εποχή στην οποία αναφέρονται.
- 2. ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
- Να εισαχθούν στη διαδικασία κατανόησης, ανάλυσης και αξιολόγησης των διαφορετικών οπτικών με τις οποίες προσεγγίζονται και ερμηνεύονται τα ιστορικά γεγονότα και φαινόμενα από τους ιστορικούς.
- Να συλλαμβάνουν το ιστορικό παρελθόν ως ολότητα, σε κάθε εξεταζόμενη περίοδο, ως συνάρθρωση των ποικίλων πεδίων της ανθρώπινης δραστηριότητας.
- .Να συνειδητοποιήσουν την ατομική και συλλογική ευθύνη του ανθρώπου για τη δημοκρατική λειτουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και την πρόοδο του πολιτισμού.
- Να αναπτύξουν θετική στάση για την ανάγκη συμμετοχής τους στο ιστορικό γίγνεσθαι.
- ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αρχές της διδακτικής διαδικασίας
- Εγκυρότητα της γνώσης (υπεύθυνη επιστημονική αντιμετώπιση των ιστορικών γεγονότων)
- Παιδαγωγική ευθύνη (παιδοκεντρικότητα, εξατομίκευση, ανάπτυξη κριτικής σκέψης, κατάλληλο παιδαγωγικό κλίμα)
- Εξάσκηση των βασικών νοητικών λειτουργιών (επαγωγική, παραγωγική και αναλογική σκέψη, ανάλυση – σύνθεση, κατηγοριοποίηση, αιτιολόγηση απόψεων, διατύπωση υποθέσεων και προβλέψεων, εξαγωγή συμπερασμάτων, διάκριση της αιτίας από το αποτέλεσμα, διάκριση της εκτίμησης από το γεγονός κλπ)
- Διαδικασία διερεύνησης των ιστορικών γεγονότων (διατύπωση προβλημάτων, ανάπτυξη ικανότητας προσέγγισης των πρωτογενών πηγών, ανάπτυξη διαλόγου, έκφραση προσωπικών απόψεων, προσεκτική παρακολούθηση της γνώμης των άλλων, προώθηση της σκέψης βάσει προσωπικών εμπειριών κλπ.).
- Μέθοδοι διδασκαλίας Παραδοσιακή διδασκαλία:
- Οι μαθητές εργάζονται με τον ίδιο τρόπο στο ίδιο θέμα
- Προφορική μέθοδος έκθεσης των γεγονότων
- Διδακτικά μέσα: σχολικό εγχειρίδιο, πίνακας.
- Μέθοδοι διδασκαλίας Σύγχρονη διδασκαλία:
- Περιορίζεται ο ρόλος του διδάσκοντος και αυξάνει η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία
- Οι μαθητές εργάζονται με ποικιλία μεθόδων
- Η τάξη εργάζεται ατομικά ή ομαδικά, εκτελεί δραστηριότητες
- Ο κάθε μαθητής συμμετέχει ανάλογα με τις προσωπικές του ικανότητες
- Ενεργητικές μέθοδοι διδασκαλίας (ομαδικό ή ατομικό ερευνητικό σχέδιο, έρευνα πηγών μέσα στην τάξη, ελεύθερος διάλογος, οργάνωση ασκήσεων αναπαράστασης ιστορικών γεγονότων, βιωματική προσέγγιση κλπ.)
- Διδακτικά μέσα : σχολικό εγχειρίδιο, πίνακας, αλλά και
- άλλα βιβλία, πίνακες και εικόνες, δραματοποίηση, νέες τεχνολογίες, έκθεση εμπειριών και δραστηριοτήτων των μαθητών (συνεντεύξεις κλπ)
- Μέθοδοι διδασκαλίας Σύγχρονη διδασκαλία:
- Εισαγωγή στην ιστορική έρευνα με τη μελέτη αυθεντικών πηγών
- Γνωριμία των μαθητών, μέσω της επίλυσης προβλημάτων , με τον τρόπο εργασίας εξαγωγής συμπερασμάτων των ιστορικών
- Ανάπτυξη ικανότητας περιγραφής και αναγνώρισης των σημαντικών χαρακτηριστικών των αντικειμένων
- Ανάπτυξη ικανότητας εξαγωγής λογικών συμπερασμάτων
- Έμφαση στη διαδικασία μάθησης με άμεση συμμετοχή των μαθητών
- Ποικιλία στη διδασκαλία ανάλογα με τη διδακτική ενότητα
- Μαιευτική μέθοδος: πάντα επίκαιρη
- Επιγραμματικά, η πορεία της μεθόδου:
- Ενεργοποίηση
- Έρευνα
- Διάλογος
- Ανακοινώσεις
- Αξιολόγηση
- Επιγραμματικά, βασική απαίτηση:
- Σύνδεση
- επιστήμης
- και προσωπικής εμπειρίας
- Μέσα και τεχνικές διδασκαλίας
- Ο,τιδήποτε μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον του μαθητή και να τον κάνει να συμμετάσχει ουσιαστικά στη διδασκαλία και μάθηση:
- Πίνακας
- Οπτικοακουστικά μέσα
- Σύγχρονες πηγές (περιοδικά, πόστερ, γραμματόσημα κλπ)
- Οργάνωση εκθέσεων
- Ερευνητικές δραστηριότητες
- Ποικίλες πηγές που θα ερευνηθούν με Φύλλο εργασίας που θα συντάξει ο εκπαιδευτικός
- Σύνταξη εγγράφων ή εφημερίδας
- Ασκήσεις και παιχνίδια
- Αναπαράσταση και βίωση ιστορικών γεγονότων
- Εικόνες σχολικού εγχειριδίου αλλά και άλλων εικόνων που θα φέρουν οι μαθητές ή ο εκπαιδευτικός. Οι εικόνες θα σχολιάζονται κυρίως με κριτήριο τη σχέση τους με την ιστορική αφήγηση.
- Μέσα και τεχνικές διδασκαλίας
- Διαγράμματα
- Χρονολογικοί πίνακες
- Χάρτες
- Διδασκαλία με επιμέλεια των κεφαλαίων της τέχνης
- Επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, αίθουσες τέχνης (κατάλληλη προετοιμασία από πριν, ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στη μελέτη πρωτογενών πηγών όπως είναι τα μουσειακά αντικείμενα – ενδεχόμενη συνεργασία με το μουσειοπαιδαγωγό – όχι παθητική ξενάγηση που είναι τα αντίστοιχο της παραδοσιακής διδασκαλίας).
- Προτεινόμενες δραστηριότητες
- Κάθε δραστηριότητα θα πρέπει να σχετίζεται με:
- Το περιεχόμενο της ύλης που διδάσκεται
- Τις γνώσεις, τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και τις δεξιότητες των μαθητών
- Τους διδακτικούς στόχους
- Τη μέθοδο διδασκαλίας
- Κάποιες δραστηριότητες ενδέχεται να προωθούν τη διαθεματική ή διεπιστημονική
- α. Δραστηριότητες χωρίς ειδική προετοιμασία των μαθητών
- Παρατήρηση και «ανάγνωση» ιστορικών χαρτών, χρονολογικών πινάκων και διαγραμμάτων
- Παρατήρηση, «ανάγνωση» και ερμηνεία στατιστικών πινάκων
- Καταγραφή και ταξινόμηση ιστορικών γεγονότων και ενεργειών των ιστορικών προσώπων σύμφωνα με κάποιο κριτήριο (π.χ. χρόνου) και σύνταξη σχετικών πινάκων
- Καταγραφή όρων (ορολογίας) που είναι απαραίτητη για την προσέγγιση ιστορικών προβλημάτων
- Καταγραφή και ταξινόμηση στοιχείων ενός πολιτισμού σύμφωνα με κάποιο κριτήριο (π.χ. οικονομία)
- Καταγραφή, ταξινόμηση και σύγκριση στοιχείων διαφορετικών πολιτισμών ή διαφορετικών ιστορικών περιόδων
- Καταγραφή και επιλογή κριτηρίων για την αξιολόγηση ενός ιστορικού γεγονότος
- Διατύπωση απόψεων και αξιολογικών κρίσεων για τις πράξεις των δρώντων προσώπων
- α. Δραστηριότητες χωρίς ειδική προετοιμασία των μαθητών
- Διατύπωση ερευνητικών ερωτημάτων για ιστορικά γεγονότα και καταστάσεις
- Περιληπτική παρουσίαση γεγονότων και καταστάσεων
- Παρατήρηση και «ανάγνωση» εικόνων και έργων τέχνης
- Ανάγνωση και σχολιασμός κειμένων-ιστορικών πηγών
- Ανάγνωση και σχολιασμός λογοτεχνικών κειμένων
- Ανάγνωση και σχολιασμός άρθρων από εφημερίδες και περιοδικά, με θέματα που σχετίζονται προς το διδασκόμενο μάθημα
- Διατύπωση κρίσεων για την αξιοπιστία ιστορικών πηγών
- Διατύπωση προβλημάτων και αναζήτηση λύσεων
- Οργάνωση σχεδίου δράσης για τη διερεύνηση και την επίλυση προβλημάτων
- Προσδιορισμός των κριτηρίων ή των προϋποθέσεων που απαιτούνται για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων
- Διατύπωση συμπερασμάτων μετά από την προσπάθεια επίλυσης ιστορικών προβλημάτων
- Αναγωγές στη σύγχρονη ιστορική πραγματικότητα
- Προσπάθεια ερμηνείας των ιστορικών γεγονότων με αναγωγές σε θεωρίες και αρχές
- β. Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία
- Καταγραφή και κατηγοριοποίηση ιστορικών γεγονότων, πράξεων και καταστάσεων μιας ευρείας ιστορικής περιόδου.
- Καταγραφή πληροφοριών από πρόσωπα που έζησαν ένα σύγχρονο ιστορικό γεγονός
- Καταγραφή και παρουσίαση λαογραφικών στοιχείων μιας περιοχής
- Καταγραφή των ονομασιών διαφόρων περιοχών, οδών, πλατειών κ.τ.λ. σε συνάρτηση με ιστορικά γεγονότα ή εποχές
- Παρουσίαση ενός σύγχρονου ιστορικού γεγονότος, με βάση τις πληροφορίες της προφορικής ιστορίας
- Ανάληψη ατομικών ή ομαδικών ρόλων σχετικών με ιστορικά γεγονότα και καταστάσεις, βιωματική προσέγγιση
- Δραματοποίηση ιστορικών γεγονότων ή καταστάσεων, θεατρικό παιγνίδι
- Οργάνωση και πραγματοποίηση θεατρικής παράστασης με ιστορικό περιεχόμενο
- β. Δραστηριότητες με ειδική προετοιμασία
- Οργάνωση σχεδίου επίσκεψης σε αρχαιολογικούς χώρους ή μουσεία
- Αξιοποίηση μουσειοσκευών για την προετοιμασία επισκέψεων σε μουσεία
- Γραπτή έκθεση ιστορικών γεγονότων υπό τύπον χρονικού
- Ανάπλαση ιστορικών γεγονότων με πρωτότυπο-λογοτεχνικό τρόπο
- Κατασκευή χαρτών, σχεδίων και μοντέλων
- Σύνταξη εφημερίδας ή φανταστικών ιστορικών εγγράφων
- Ιστορική έρευνα σε χώρους ή αρχεία της περιοχής και εκπόνηση σύντομων ιστορικών μελετών.
- Οργάνωση εκθέσεων με ιστορικά θέματα
- Αξιολόγηση της διδασκαλίας και του μαθήματος
- Είδη αξιολόγησης:
- Διαγνωστική (γίνεται στην αρχή μιας ενότητας ή συνόλου ενοτήτων ώστε να γνωρίσει ο εκπαιδευτικό το γνωστικό επίπεδο των μαθητών)
- Διαμορφωτική (γίνεται κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας σε όλο το έτος με βασικό σκοπό τον εντοπισμό και την καταγραφή σύλληψης και ερμηνείας των ιστορικών γεγονότων από μέρους των μαθητών ώστε ο εκπαιδευτικός να παρεμβαίνει και ενδεχομένως να τροποποιεί τις μεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας)
- Αθροιστική ( γίνεται στο τέλος μιας ή περισσοτέρων διδακτικών ενοτήτων και σχετίζεται με τον έλεγχο του βαθμού επίτευξης των διδακτικών στόχων. Ενδέχεται να είναι προφορική ή γραπτή εξέταση ή ανάθεση δραστηριοτήτων ή συνθετικών εργασιών , οι οποίες αφενός συμβάλλουν στην ενεργητική μάθηση και αφετέρου βοηθούν να διαπιστώσει ο εκπαιδευτικός την ικανότητα του μαθητή να αξιοποιεί τις γνώσεις του για την επίλυση προβλημάτων. Για τον έλεγχο της επίτευξης συναισθηματικών διδακτικών στόχων προσφορότερη κρίνεται η μέθοδος της παρατήρησης των συμπεριφορών των μαθητών).
- Σκοποί και τεχνικές αξιολόγησης
- Σκοποί
- Η αξιολόγηση αποτελεί κυρίως μέσο ανατροφοδότησης της διδασκαλίας.
- Η αξιολόγηση ελέγχει την απόκτηση γνώσεων αλλά και δεξιοτήτων των μαθητών, κατά πόσον δηλ. ο μαθητής, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις του μπορεί να ερμηνεύει γεγονότα, να αξιολογεί καταστάσεις, να εξάγει συμπεράσματα, να επιλύει προβλήματα κλπ.
- Τεχνικές για την αξιολόγηση συγκεκριμένων ενοτήτων
- Ανάθεση εργασιών
- Ερωτήσεις
- Φύλλο αξιολόγησης
- Άλλοι τρόποι
- Τεχνικές για την αξιολόγηση ευρύτερων ενοτήτων
- Γραπτές εξετάσεις με διαφόρων τύπων ερωτήσεις
- Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ
- Δύο ομάδες ερωτήσεων (50% της βαθμολογίας η κάθε ομάδα)
- Πρώτη ομάδα
- Δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις ώστε να ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών και η κατανόησή τους όσον αφορά :
- Ιστορικές έννοιες
- Ιστορικά γεγονότα
- Χρονολογίες
- Δράση ιστορικών προσώπων
- Κοινωνικά φαινόμενα
- Οικονομικά φαινόμενα
- Πολιτικά φαινόμενα
- Πολιτισμικά φαινόμενα
- Πρώτη ομάδα
- Διευκρινιστικές οδηγίες
- Η ακριβής σημασία των ιστορικών όρων ή εννοιών , καθώς αυτή συνδέεται άμεσα με τα συγκεκριμένα ιστορικά συμφραζόμενα . Επομένως αξιολογείται αν ο μαθητής αντιλαμβάνεται το ακριβές περιεχόμενο της έννοιας στο συγκεκριμένο ιστορικό χώρο και χρόνο, χωρίς να παρασύρεται από νεότερες σημασιολογικές εξελίξεις.
- Όσον αφορά την αξιολόγηση της ιστορικής γνώσης και κατανόησης θα γίνεται με κριτήριο την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των απαντήσεων, με βάση όχι την ακριβή αναπαραγωγή του κειμένου του σχολικού βιβλίου αλλά την ουσιαστική ευστοχία του κειμένου της απάντησης.
- Σε περίπτωση που ζητείται επιλογή ή ιεράρχηση ιστορικών στοιχείων, λαμβάνεται ως σωστή απάντηση του μαθητή που διαφοροποιείται από το σχολικό εγχειρίδιο, εφόσον υπάρχει ορθή και επαρκής αιτιολόγηση.
- Δεύτερη ομάδα
- Δύο τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα. Συνήθως παρέχεται στους μαθητές εκπαιδευτικό ιστορικό υλικό ( γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράμματα κλπ.) καθώς και ερωτήσεις επεξεργασίας του ιστορικού υλικού.
- Δεύτερη ομάδα
- Διευκρινιστικές οδηγίες
- Αξιολόγηση ιστορικών προσώπων ή γεγονότων: πρέπει να είναι ακριβής και επαρκής, και όχι γενικόλογη και αόριστη. Καλό είναι να αξιοποιεί παραθέματα και εικόνες του σχολικού βιβλίου ή γενικές γνώσεις.
- Αξιολόγηση αναλύσεων αιτίων, συνθηκών, παραγόντων, φαινομένων: πρέπει να είναι σαφείς και να τεκμηριώνονται ιστορικά με βάση το σχολικό βιβλίο ή επιπλέον γνώσεις των μαθητών.
- Αξιολόγηση απαντήσεων σε συνδυαστικές ερωτήσεις: αξιολογείται η παραγωγή προσωπικού κειμένου από το μαθητή, και όχι απλή συρραφή χωρίων.
- Δεύτερη ομάδα
- Αξιολόγηση επεξεργασίας ιστορικού υλικού: αξιολογείται, κατά περίπτωση, η ικανότητα του μαθητή :
- Να απαντά κατευθείαν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις αποφεύγοντας γενικόλογους σχολιασμούς
- Να επισημαίνει την ακριβή σημασία των ιστορικών όρων
- Να μπορεί να συγκρίνει την πληροφορία μιας πηγής με την πληροφορία άλλης πηγής ή κειμένου του σχολικού βιβλίου
- Να εντοπίζει ομοιότητες και διαφορές στην οπτική δύο ή περισσότερων πηγών
- Να διακρίνει την ιστορική πληροφορία από το σχόλιο ή την ερμηνεία που δίνει ο δημιουργός της πηγής.
- Να διατυπώνει λογικές υποθέσεις σε σχέση με τα κίνητρα και την αξιοπιστία του δημιουργού της πηγής
- Να συνθέτει δημιουργικά το περιεχόμενο δύο ή περισσότερων πηγών.
- Όσον αφορά την αξιοποίηση χαρτών:
- Να κατανοεί τον υπομνηματισμό του χάρτη
- Να εντοπίζει τους γεωγραφικούς χώρους που αναφέρονται στην ιστορική αφήγηση
- Να συνδυάζει γεωγραφικά δεδομένα με ιστορικά γεγονότα
- Να κρίνει το χάρτη, όσον αφορά ενδεχόμενη προπαγανδιστική χρήση του.
- Όσον αφορά την αξιοποίηση εικόνων:
- Να παρατηρεί και να περιγράφει προσεκτικά το εικονιστικό υλικό
- Να διακρίνει και ονοματίζει εικόνες διαφορετικού είδους, π.χ. ζωγραφικός πίνακας, φωτογραφία, γελοιογραφία, αγγειογραφία κλπ.)
- Να συνδυάζει εικονιστικά στοιχεία με συνοδευτικά σχόλια των εικόνων και πληροφορίες του σχολικού εγχειριδίου ώστε να διατυπώνει συμπεράσματα για κάποια ζητούμενα.
- Ο χρόνος στην Ιστορία
- Σύμφωνα με τον Μπρωντέλ, μεγάλο Γάλλο ιστορικό, διακρίνουμε τρεις ιστορικούς χρόνους:
- Χρόνος βραχείας διάρκειας, γεγονοτολογικός (μια μάχη, κάποια σημαντική πολιτική αλλαγή κλπ.)
- Χρόνος μέσης διάρκειας (ενότητες κάποιων δεκαετιών μέσα στις οποίες φωτίζονται τα γεγονότα π.χ. Πελοποννησιακός πόλεμος)
- Χρόνος μακράς διάρκειας (περίοδοι αιώνων που χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες τάσεις, νοοτροπίες κλπ., π.χ. ελληνιστική εποχή).
- Ενδεικτικές θεμελιώδεις έννοιες διαθεματικής προσέγγισης σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ
- Χώρος-χρόνος
- Άτομο-κοινότητα
- Αιτιότητα
- Μεταβολή, εξέλιξη, μεταρρύθμιση, επανάσταση
- Ανακάλυψη, εφεύρεση
- Ακμή-παρακμή
- Κοινωνική οργάνωση, κοινωνική σύγκρουση, κοινωνική μεταβολή, κοινωνική ανισότητα
- Ομοιότητα-διαφορά, ετερότητα
- Μετανάστευση
- Πολιτικό σύστημα, πολιτική οργάνωση
- Πολιτισμός
- Πολιτισμική παράδοση
- Πολυπολιτισμική κοινωνία
- Αλληλεπίδραση
- Ισότητα
- Δικαιοσύνη
- Παράδοση, τέχνη, πολιτισμική κληρονομιά
- Έθνος –κράτος, εμφύλια σύγκρουση
- Αγροτική οικονομία, αστικοποίηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου