Ερωτήσεις ΚΕΕ Νίκος Εγγονόπουλος "Ποίηση 1948"

1. ΚΕΙΜΕΝΟ

Νίκος Εγγονόπουλος: Ποίηση 1948

(Νεοελληνική Λογοτεχνία Κατευθύνσεων, σ. 84)

2. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραμ­ματολογικά στοιχεία:

1. Ο Ν. Εγγονόπουλος έχει θητεύσει, ως γνωστόν, στον Υπερρεαλισμό. Θεωρείτε ότι αυτή η θητεία βρίσκει έκφραση στο συγκεκριμένο ποίημα; Να απαντήσετε σε αναφορά με το περιεχόμενο και τη μορφή του ποιήματος.[1]

2.2. Δομή του κειμένου, επαλήθευση ή διάψευσης μιας κρίσης με βάση το κείμενο, εκ­φραστικά μέσα και τρόποι του κειμένου (υφολογική διερεύνηση, αφηγηματι­κές λειτουργίες, επιλογές του δημιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυ­σης):

1. Ποια στοιχεία της ποιητικής γραφής υποστηρίζουν το χαμηλόφωνο και εξομολογητικό ύφος του ποιήματος;

2. «Είναι ως αν να γράφονταν.... »: Να αναλύσετε την παρομοίωση και να σχολιάσετε το ρόλο της στη δομή του ποιήματος.

3. Να αναφερθείτε στον στίχο: «(και πότε - άλλωστε - δεν ήσαν;)». Τι νομίζετε ότι υποδηλώνει η τοποθέτησή του μέσα σε παρένθεση;

2.3. Σχολιασμός ή σύντομη ανάπτυξη χωρίων του κειμένου:

1. Γιατί η εποχή του εμφύλιου σπαραγμού αναστέλλει την ποιητική δημιουργία;

2. Κι άλλα παρόμοια: Ποιες μπορεί να είναι, κατά τη γνώμη σας, οι συναφείς με την ποίηση ενασχολήσεις;

3. Ποια επίδραση έχει στο έργο του ποιητή η ζοφερή πραγματικότητα του Εμφυλίου; Πώς την κρίνετε;

4. Σε ποια σημεία του ποιήματος εκφράζεται εναργέστερα η θλίψη του ποιητή;

3. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Μ. Σαχτούρης: Χριστούγεννα 1948[2]

Σημαία

ακόμη

τα δόκανα στημένα στους δρόμους

τα μαγικά σύρματα

τα σταυρωτά

και τα σπίρτα καμένα

και πέφτει η οβίδα στη φάτνη

του μικρού Χριστού

το αίμα το αίμα το αίμα

εφιαλτικές γυναίκες

με τρυφερά κέρινα

χέρια

απεγνωσμένα χαϊδεύουν

βόσκουν

στην παγωνιά

καταραμένα πρόβατα

με το σταυρό

στα χέρια

και το τουφέκι της πρωτοχρονιάς

το τόπι

ο σιδερόδρομος της λησμονιάς

το τόπι του θανάτου

Οι ποιητές Μ. Σαχτούρης και Ν. Εγγονόπουλος έχουν βιώσει στη διάρκεια του εμφυλίου κοινές εμπειρίες. Εξετάζοντας συγκριτικά τα δύο ποιήματα να απαντήσετε στο ερώτημα: Πώς μετουσιώνεται σε ποίηση η εμπειρία ζωής;

---

[1] Οι υπερρεαλιστικές καταβολές του Εγγονόπουλου επιβιώνουν στη μορφή του ποιήματος: τεμα­χισμένος λόγος, λέξεις – θραύσματα, ελλειπτική διατύπωση. Βλ. και Βιβλίο του Καθηγητή, σ. 182.

[2] Η Ελληνική Ποίηση, εκδ. Σοκόλη, τ. Ε΄, σσ. 231-232.