Η ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η   ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Θεωρείτε ότι η διαπολιτισμική εκπαίδευση συμβάλλει στην καλλιέργεια της ισότητας και του δημοκρατικού φρονήματος; Ποια χαρακτηριστικά του σημερινού ελληνικού σχολείου πρέπει να αλλάξουν, τώρα που η κοινωνία έγινε πολυπολιτισμική και πολυγλωσσική; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας στην ομιλία σας στη Βουλή των Εφήβων. (500-600 λέξεις)

Αγαπητοί/ες συμμαθητές/τριες

Πρόλογος

Στις μέρες μας η κοινωνία μεταβάλλεται ραγδαία .  Η πολυπολιτισμική αναδιάρθρωση  των σύγχρονων κοινωνιών,  λόγω της παγκοσμιοποίησης και της μετακίνησης πληθυσμών,  έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα και νέες προκλήσεις στην εκπαίδευση τόσο σε παγκό- σμιο επίπεδο όσο και σε εθνικό . Η εκπαίδευση, ως βασικός κοινωνικός θεσμός, που βρίσκεται διαρκώς αντιμέτωπη με την ανάγκη προσαρμογής στις κοινωνικές αλλαγές, οφείλει να αφου- γκραστεί τον παλμό της καινούριας πραγματικότητας και να μετεξελιχθεί σε διαπολιτισμική .

Κύριο μέρος

Α' ζητούμενο:

Πρωταρχικός στόχος της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η ανάκτηση των ικανοτήτων που συμβάλλουν στην εποικοδομητική συμβίωση μέσα σε ένα πολυπολιτισμικό κοινωνικό ιστό (Παπάς, 1997) .  Φέρνει μαζί της όχι μόνο την αποδοχή  και τον σεβασμό του διαφορετικού, αλλά επίσης την αναγνώριση  της πολιτισμικής τους ταυτότητας, μέσα από μια καθημερινή προσπάθεια διαλόγου,  κατανόησης και συνεργασίας .

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση αξιοποιεί τους διάφορους πολιτισμούς, επιδιώκει να εμποδίσει το σχηματισμό στερεότυπων και προκαταλήψεων,  απέναντι σε πρόσωπα και πολιτισμούς και να υπερβεί κάθε μορφή εθνοκεντρικής  αντιμετώπισης, πραγματοποιώντας μια εκπαιδευτική διαδικασία που δίνει ουσία στα ανθρώπινα  δικαιώματα προωθώντας την κατανόηση και τη συνεργασία  μεταξύ των λαών για να οδηγηθούν οι κοινωνίες  στην πρόοδο  και την ειρήνη

(Δαμανάκης, 1989 .  Γκότοβος, 2002) .

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση έχει σαν στόχο την εξάλειψη των διακρίσεων και του απο- κλεισμού, προσπαθεί  να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες, κοινωνικές  και πολιτισμικές .  Η δι- απολιτισμική παιδεία δε διδάσκει την ανοχή για το διαφορετικό .  Δημιουργεί το πνευματικό υπόβαθρο  που επιτρέπει την εκτίμηση για το διαφορετικό,  ώστε να δημιουργηθούν ανοικτές κοινωνίες,  πολιτισμικά αρμονικές,  που θα διακρίνονται από ισονομία, αλληλοκατανόηση,

αλληλοαποδοχή και αλληλεγγύη (Πανταζής, 1999 . Γκότοβος, 2002) . Αναμφισβήτητα, λοιπόν,

η διαπολιτισμική εκπαίδευση συμβάλει στην καλλιέργεια της ισότητας και του δημοκρατικού φρονήματος .

Μεταβατική παράγραφος:

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση,  συνδέεται άμεσα με την κατάργηση των διακρίσεων,  την ισονομία, την αλληλοκατανόηση, την αλληλοαποδοχή και την αλληλοϋποστήριξη και απευθύ- νεται τόσο στις κοινωνικές ομάδες με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες όσο και στον πληθυσμό της κυρίαρχης πολιτισμικής ταυτότητας, στοχεύοντας στο άνοιγμα του σχολείου στον κοινωνικό περίγυρο, όπως αυτός παρουσιάζεται με τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις  του .

Β' ζητούμενο:

Το σχολείο, το οποίο αποτελεί έναν από τους κυριότερους φορείς κοινωνικοποίησης, κα- λείται σήμερα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία προϋποθέσεων αποδοχής  και αναγνώρισης του πλουραλισμού και της ετερότητας ως βασικών χαρακτηριστικών του κοινω- νικού γίγνεσθαι . Η εκπλήρωση όμως ενός τέτοιου ρόλου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την προσαρμογή των εκπαιδευτικών συστημάτων στα νέα δεδομένα  που διαμορφώνονται από την πολυπολιτισμικότητα και χωρίς την υπέρβαση του μονοπολιτισμικού και μονογλωσσικού χαρακτήρα που ενυπάρχει στην παραδοσιακή μορφή της εκπαίδευσης .

Για να ανταποκριθεί το σχολείο στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές συνθήκες  χρειάζονται ουσιαστικές αλλαγές στη δομή και στο περιεχόμενό του με στόχο τη θετική αντιμετώπιση και την αξιοποίηση της ανομοιογένειας του μαθητικού πληθυσμού . Χρέος του είναι να εμποδίσει τον σχηματισμό στερεότυπων και προκαταλήψεων απέναντι σε πρόσωπα και πολιτισμούς και να δίνει έμφαση στα ανθρώπινα  δικαιώματα, προωθώντας την κατανόηση και τη συνεργα- σία μεταξύ των λαών, με βασικές αρχές την εκπαίδευση για ενσυναίσθηση,  αλληλεγγύη και διαπολιτισμικό σεβασμό .

Το διαπολιτισμικό σχολείο δεν πρέπει να περιορίζεται στα δεσμευτικά όρια της μετάδοσης στείρων τεχνοκρατικών  γνώσεων  αλλά να καλλιεργεί κλίμα διαλόγου  και ελεύθερης  διατύ- πωσης απόψεων,  ώστε οι μαθητές να αναπτύσσουν  ανοχή και σεβασμό για τις απόψεις των άλλων που διαφέρουν  από τις δικές τους και να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν την όποια διαφορετικότητα με καλή πρόθεση  και την όποια γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία  ως θετικό στοιχείο της καθημερινής  τους ζωής .

Οι εκπαιδευτικοί με τη σειρά τους επωμίζονται το χρέος και την ευθύνη να διαμορφώσουν πολίτες που δεν θα είναι δέσμιοι ξεπερασμένων αντιλήψεων και προσεγγίσεων .  Αυτό θα το πετύχουν εάν έχουν ξεκάθαρες και σαφείς δημοκρατικές στάσεις και αξίες, ικανότητες θέασης και διαχείρισης των πραγμάτων  από διάφορες  πλευρές,  χειριζόμενοι με ευχέρεια τα θέματα που αφορούν  στη διαφορετικότητα, όπως επίσης και τα όποια προβλήματα που προκύπτουν από τη συνύπαρξη και αλληλεπίδραση μεταξύ των εθνοπολιτισμικών  ομάδων .  Με τη στάση τους αυτή και εφαρμόζοντας ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών  και νέες διδακτικές μεθόδους θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση  μιας δημοκρατικής και δίκαιης κοινωνίας, όπως οφείλει να είναι μια πολυπολιτισμική και πολυγλωσσική κοινωνία .

Επίλογος

Συμπερασματικά η αποδοχή  της πολυπολιτισμικότητας, η υπέρβαση του εθνοκεντρισμού και η διαπολιτισμική προσέγγιση  των νέων δεδομένων αποτελούν μονόδρομο για όλες τις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες,  αν αυτές θέλουν  να διασφαλίσουν  το ελάχιστο της κοινωνικής  συναίνεσης  και την ειρηνική συμβίωση των πολιτισμικά διαφορετικών  ομάδων που τις απαρτίζουν .  Η εκπαίδευση  είναι μια κοινωνικοποιητική διαδικασία, πόσο μάλλον η διαπολιτισμική, που προωθεί  την αναγνώριση  του δικαιώματος  της διαφορετικότητας .  Η διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι μια νέα θεωρητική και πρακτική αντίδραση σε μια μεταβαλ- λόμενη πολιτισμική πραγματικότητα, όπου η αποτελεσματικότητα των παραδοσιακών  αξιών αποδεικνύεται ανεπαρκής .

 214