Λ Α Τ Ι Ν Ι Κ Α Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Λ Α Τ Ι Ν Ι Κ Α Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ κατεύθυνσης

Κ ε ί μ ε ν ο

Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem
Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt.
Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus ;
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Aegrotabat Caecina Paetus, maritus Arriae, aegrotabat et filius.
Filius mortuus est. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito; quin immo cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat, ac marito persaepe interroganti, quid ageret puer, respondebat : «Bene quievit, libenter cibum sumpsit».
Deinde, cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebatur;

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Α. Να μεταφράσετε τα αποσπάσματα. (μονάδες 40)

Β. 1 Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
duce → δοτική πληθυντικού
flumen → αιτιατική πληθυντικού
legionibus → αφαιρετική ενικού
urbem → γενική πληθυντικού
exilio → δοτική πληθυντικού
iure → αιτιατική ενικού
filius → κλητική ενικού
puer → δοτική ενικού
cibus → αφαιρετική ενικού
lacrimae → αιτιατική ενικού (μονάδες 10)
Β. 2 Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
everterunt → β΄ ενικό οριστική μέλλοντα στην ίδια φωνή
acceperunt → α΄ πληθυντικό οριστική παρατατικού στην ίδια φωνή
fuerat → γ΄ ενικό υποτακτική παρακειμένου
factus est → β’ πληθυντικό υποτακτική ενεστώτα
paravit → β’ πληθυντικό προστακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή
vivere → α΄ ενικό υποτακτική υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή
ageret → απαρέμφατο παρακειμένου στην ίδια φωνή
respondebat → β΄ ενικό υποτακτική παρακειμένου στη μέση φωνή
sumpsit → γ΄ πληθυντικό υποτακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή
egrediebatur → β΄ ενικό οριστική μέλλοντα (μονάδες 10)

Β. 3 Να γραφούν οι μετοχές και τα απαρέμφατα του ρήματος: mortuus est.(μονάδες 7)
Β. 4 Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
immensam → αιτιατική ενικού στο θηλυκό του συγκριτικού
aequo → το επίρρημα στο θετικό
diu → το επίρρημα στο συγκριτικό (μονάδες 3)
Β.5 Να γίνει πλήρως συντακτική αναγνώριση των λέξεων:
flumen: είναι ………………. στο ………………….
pecuniam: είναι ……………… .στο ………………….
iure: είναι ………………. στο ………………….
absens: είναι ………………. στο ………………….
funus: είναι ……………… .στο ………………….
bene: είναι ………………. στο ………………….
suae: είναι ………………. στο …………………. (μονάδες 7)
Β. 6 Να αναγνωρίσετε πλήρως (είδος – εισαγωγή – εκφορά – συντακτικός ρόλος) τις προτάσεις:
pro quo immensam pecuniam acceperunt
cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent (μονάδες 8)
Β. 7 Brenno duce: Να αναλυθεί η ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση, με δύο τρόπους. (μονάδες 8)
Β. 8 Να μετατραπεί η ενεργητική σε παθητική σύνταξη.

Huic Arria funus ita paravit (μονάδες 7)

Απαντήσεις στα ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ Λυκείου

Α. Μ ε τ ά φ ρ α σ η
Οι Γαλάτες με αρχηγό το Βρέννο, αφού κατατρόπωσαν τις λεγεώνες των Ρωμαίων στον
ποταμό Αλλία, κατέστρεψαν εντελώς τη Ρώμη εκτός από το Καπιτώλιο, για αντάλλαγμα του
οποίου πήραν ένα τεράστιο χρηματικό ποσό.
Τότε ο Κάμιλλος, ο οποίος για μεγάλο διάστημα είχε παραμείνει εξόριστος στην Αρδέα εξαι-
τίας της λείας από τους Βήιους που δεν είχε μοιραστεί ακριβοδίκαια, αν και απών αναγορεύ-
τηκε δικτάτορας.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ο Καικίνας Παίτος, ο σύζυγος της Αρίας, ήταν άρρωστος, άρρωστος ήταν και ο γιος τους.
Ο γιος τους πέθανε. Η Αρρία του ετοίμασε την κηδεία με τέτοιο τρόπο ώστε να την αγνοεί ο
σύζυγός της· κι όχι μόνο αυτό αλλά κάθε φορά που έμπαινε στην κρεβατοκάμαρα του συζύ-
γου της, προσποιόταν ότι ο γιος τους ζει, και στο σύζυγό της που κάθε τόσο ρωτούσε τι κάνει
το παιδί, απαντούσε: «Κοιμήθηκε καλά, έφαγε με όρεξη».
Έπειτα όταν τα δάκρυά της, που τα συγκρατούσε τόση ώρα, νικούσαν και ξεσπούσαν, έβγαι-
νε έξω.
Β. Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Β.1 ducibus – flumina – legione – urbium – exiliis – ius – fili – puero – cibo –
lacrimam
Β.2 evertes – accipiebamus – fuerit – fiatis – parate – vixissem – egisse – responsa sis –
sumant – egredieris
Β.3 Μετοχές: moriens – moriturus – a – um – mortuus – a – um.
Απαρέμφατα: mori – moriturum … esse – mortuum … esse – mortuum … fore.
Β.4 immensiorem – aeque - diutius
Β.5 flumen → παράθεση στο Alliam
pecuniam → αντικείμενο στο acceperunt
iure → αφαιρετική τρόπου στο divisam
absens → εναντιωματική μετοχή, συνημμένη με υποκείμενο το Camillus
funus → αντικείμενο στο paravit
bene → επιρρηματικός προσδιορισμός τρόπου στο quievit
suae → επιθετικός προσδιορισμός στο lacrimae
Β.6 pro quo immensam pecuniam acceperunt:
δευτερεύουσα αναφορική πρόταση προσδιοριστική στο Capitolium. Εισάγεται με
την εμπρόθετη αναφορική αντωνυμία (pro quo), εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώ-
νει το πραγματικό. Ειδικότερα με χρόνο παρακείμενο (acceperunt) γιατί αναφέρεται
στο παρελθόν.
cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent:
δευτερεύουσα χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον ιστορικό cum. Εκφέρεται με υπο-
τακτική, γιατί εκφράζει βαθύτερη σχέση αιτίας – αποτελέσματος μεταξύ κύριας και
δευτερεύουσας πρότασης, χρόνου παρατατικού (vincerent) γιατί εξαρτάται από ι-
στορικό χρόνο (egrediebatur) και δηλώνει σύγχρονο στο παρελθόν. Συντακτικά λει-
τουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στην κύρια πρόταση.
Β.7 Brenno duce: cum Brennus dux esset ή cum Brennus dux erat.
Β.8 Huic funus ab Arria ita paratum est.

Πηγη: http://laventer.blogspot.com/